Przed Światowym Dniem Malarii Światowy Program Przeciwmalaryczny WHO opublikował nową strategię operacyjną określającą jego priorytety i kluczowe działania do 2030 r., które mają pomóc w zmianie trajektorii tendencji w zakresie malarii, z myślą o osiągnięciu globalnych celów dotyczących malarii. Strategia wyznacza 4 cele strategiczne, na których WHO skoncentruje swoje wysiłki, w tym opracowywanie norm i standardów, wprowadzanie nowych narzędzi i innowacji, promowanie informacji strategicznych na rzecz wpływu oraz zapewnianie przywództwa technicznego w zakresie globalnej reakcji na malarię.

W ostatnich latach nastąpił postęp w realizacji kluczowych celów WHO Globalna strategia techniczna dotycząca malarii na lata 2016-2030 utknęła w martwym punkcie, zwłaszcza w krajach, w których występuje duże obciążenie tą chorobą. Szacuje się, że w 2022 r. na całym świecie odnotowano 608 000 zgonów związanych z malarią i 249 milionów nowych przypadków malarii, przy czym największy ciężar choroby poniosły małe dzieci w Afryce.

Miliony ludzi w dalszym ciągu nie korzystają z usług niezbędnych do zapobiegania malarii, jej wykrywania i leczenia. Ponadto postęp w globalnej kontroli malarii jest hamowany przez ograniczenia zasobów, kryzysy humanitarne, zmianę klimatu i zagrożenia biologiczne, takie jak oporność na leki i środki owadobójcze.

„Pilnie potrzebna jest zmiana w globalnym reagowaniu na malarię w całym ekosystemie malarii, aby zapobiec możliwym do uniknięcia zgonom i osiągnąć cele globalnej strategii WHO przeciwko malarii” – zauważa dr Daniel Ngamije, dyrektor Globalnego Programu przeciwko malarii. „Ta zmiana powinna mieć na celu zajęcie się pierwotnymi przyczynami choroby i koncentrować się na dostępności, wydajności, zrównoważonym rozwoju, równości i integracji”.

Cele strategiczne

Światowy Program WHO dotyczący malarii ma do odegrania ważną rolę w kierowaniu działaniami mającymi na celu kontrolę i wyeliminowanie choroby na całym świecie. Dzięki swoim bezpośrednim działaniom i sieciom, w tym obecności w 150 krajach, Program ma dobrą pozycję, aby kształtować ekosystem malarii i wywierać wpływ na poziomie krajowym.

Nowa strategia operacyjna zawiera 4 cele strategiczne.

1. Opracowywanie i rozpowszechnianie norm i standardów. Zalecenia techniczne oparte na dowodach stanowią podstawę walki z malarią. Wytyczne normatywne wspierają przekładanie dowodów na działania poprzez ujednolicenie krajów i partnerów w ramach jednej wspólnej wizji technicznej i kierunku strategicznego. Głównym obowiązkiem Globalnego Programu Malaria jest kierowanie programem badań i analizowanie dowodów, które mogą stanowić podstawę polityki globalnej.
2. Stymuluj rozwój i terminowe wprowadzanie nowych narzędzi i innowacji. Chociaż przy użyciu obecnie dostępnych narzędzi można osiągnąć większy postęp, potrzebne są nowe interwencje, aby przyspieszyć zyski i przeciwdziałać pojawiającym się zagrożeniom. Globalny program malarii odgrywa kluczową rolę w ułatwianiu oceny i wprowadzania nowych narzędzi kontroli malarii i ściśle współpracuje z wieloma partnerami w celu zapewnienia bazy dowodowej umożliwiającej ich skuteczne zwiększanie.
3. Promuj wykorzystanie informacji strategicznych do wywierania wpływu. Prace Globalnego Programu dotyczącego malarii polegające na monitorowaniu, ocenie i raportowaniu na temat trendów w zakresie obciążenia malarią, kontroli i eliminacji wyznaczają priorytety i proces podejmowania decyzji na wszystkich poziomach – od podmiotów krajowych po darczyńców międzynarodowych i innych partnerów. Prace WHO obejmują także monitorowanie kapitału na poziomie globalnym i krajowym, a także wsparcie dla lokalnych ocen barier, aby lepiej zrozumieć, komu brakuje interwencji przeciwko malarii.
4. Zapewnij techniczne przywództwo w zakresie globalnej reakcji na malarię. WHO przewodzi i koordynuje program Organizacji Narodów Zjednoczonych w zakresie zdrowia zarówno na poziomie krajowym, jak i globalnym. Organizacja ma główny obowiązek zwoływania kluczowych interesariuszy, definiowania działań priorytetowych i wspierania ich oraz zapewniania społecznościom i jednostkom dostępu do wysokiej jakości usług zdrowotnych. Globalny Program Malaria ucieleśnia tę podstawową funkcję WHO w ekosystemie malarii.

Zasady przewodnie

Nowa strategia operacyjna opiera się na 3 zasadach zorientowanych na sprawiedliwość:

• Własność i przywództwo kraju, przy podejściu obejmującym cały rząd i całe społeczeństwo. Wysiłki na rzecz zwalczania malarii muszą być w pełni podejmowane i prowadzone przez kraje posiadające odpowiednie inwestycje w zasoby krajowe i reakcję wielosektorową. Reakcja kierowana przez kraj w dalszym ciągu promuje włączające zarządzanie, odpowiedzialność i konkretne interwencje dostosowane do kontekstu lokalnego.
• Odporne systemy opieki zdrowotnej umożliwiające powodzenie krajowych działań w zakresie przeciwdziałania malarii. Zapewnienie świadczenia usług związanych z malarią opiera się na silnym systemie podstawowej opieki zdrowotnej, który może reagować na pojawiające się potrzeby i zapewniać wysokiej jakości opiekę wszystkim ludziom, w tym osobom zakażonym malarią.
• Równy dostęp do wysokiej jakości usług zdrowotnych. Wszelkie wysiłki na rzecz zwalczania malarii powinny opierać się na zasadach równości, równości płci i praw człowieka, aby zapewnić osobom najbardziej bezbronnym ochronę i dostęp do wysokiej jakości usług zdrowotnych, w tym interwencji i informacji dotyczących malarii.

Równy dostęp do usług związanych z malarią jest głównym tematem tegorocznego Światowego Dnia Malarii pod hasłem: „Przyspieszenie walki z malarią na rzecz bardziej sprawiedliwego świata”. Jest to także główne założenie Deklaracji z Jaunde, podpisanej w marcu 2024 r. przez afrykańskich ministrów zdrowia niektórych krajów najbardziej dotkniętych malarią.

Podpisując deklarację, Ministrowie zobowiązali się między innymi do zapewnienia, że ​​wszystkie populacje zagrożone malarią stale otrzymają odpowiednie narzędzia – w tym osoby żyjące na trudno dostępnych obszarach i w miejscach objętych konfliktami humanitarnymi.