Krytykując niedawno opublikowany artykuł dr Jacoba Puliyela z Międzynarodowego Instytutu Badań nad Zarządzaniem Zdrowiem w New Delhi na temat bezpieczeństwa szczepionek przeciw rotawirusom, mikrobiolog dr Gagandeep Kang mówi: „Jeśli przeprowadzisz 20 różnych analiz, jedna z nich okaże się istotna. To naprawdę są dane dotyczące wybierania wiśni, analiza wybierania wiśni, zmienianie danych, dostosowywanie danych, a nie wykorzystywanie całych danych w celu znalezienia czegoś [that shows the vaccine is not safe].” Dr Kang był głównym badaczem badań szczepionek przeciwko rotawirusom i autorem korespondencyjnym artykułu z 2020 r. w New England Journal of Medicinektórego dane dr Puliyel wykorzystał do swojej ponownej analizy.

Badanie dr Kanga było badaniem po uzyskaniu pozwolenia, prowadzonym w szpitalach i objętym aktywnym nadzorem, przeprowadzonym w 27 szpitalach w 10 stanach Indii. Do badania włączono 589 niemowląt w wieku od 28 do 365 dni, które zostały przyjęte do szpitala z powodu wgłobienia (kiedy część jelita wsuwa się w sąsiednią część jelita) i spełniały określone kryteria. Głównym celem było monitorowanie szczepionki rotawirusowej firmy Bharat Biotech (Rotavac) pod kątem zwiększonego ryzyka wgłobienia po jakiejkolwiek dawce szczepionki. Trzy dawki szczepionki podaje się w 6, 10 i 14 tygodniu życia. Szczepionka została wprowadzona do powszechnego programu szczepień w kilku stanach w 2016 r. i w całych Indiach w 2019 r.

Ponieważ badanie III fazy, w którym wzięło udział jedynie 6799 uczestników, nie umożliwiało wykrycia przypadków wgłobienia, prowadzono aktywny nadzór nad hospitalizowanymi przypadkami wgłobienia. W badaniu NEJM wykorzystano samokontrolną metodę serii przypadków do oceny ryzyka wgłobienia po podaniu szczepionki. Ryzyko względne obliczono poprzez porównanie częstości występowania w trzech oknach ryzyka – jednego siedmiu dni, 8–21 dni i 1–21 dni po każdej dawce szczepionki – z częstością we wszystkich innych obserwacyjnych okresach braku ryzyka dla każdego przypadku pacjenta . Przeprowadzono także badanie kliniczno-kontrolne, aby sprawdzić, czy istnieje różnica we wskaźniku ryzyka wśród zaszczepionych i nieszczepionych. Nie stwierdzono zwiększonego ryzyka wgłobienia w wyniku szczepienia w okresach ryzyka ani w badaniu kontrolowanym klinicznie. Dwa inne samodzielnie kontrolowane badania serii przypadków analizujące bezpieczeństwo szczepionki Rotavax u niemowląt w Indiach opublikowane w czasopiśmie Szczepionka w lipcu 2020 r. i styczniu 2021 r. również nie stwierdzili związku szczepionki ze zwiększonym ryzykiem wgłobienia po jakiejkolwiek dawce.

Podczas gdy badanie NEJM ograniczyło analizę do 365 dni, aby dokładniej przyjrzeć się ryzyku, dr Puliyel skrócił okres obserwacji do sześciu miesięcy i stwierdził, że 59 przypadków znajdowało się w okresach wysokiego ryzyka i 90 przypadków w przedziale niskiego ryzyka . Na tej podstawie dr Puliyel stwierdził, że „ryzyko wgłobienia w przypadku szczepionki przeciwko rotawirusowi było znacznie wyższe w okresie wysokiego ryzyka”. Założeniem ograniczenia okresu obserwacji do sześciu miesięcy jest to, że u nieszczepionych osób szczyt wgłobienia występuje około siedmiu miesięcy. „Nie, osiąga szczyt w okresie od 6 do 15 miesięcy. Wgłobienie u dzieci zwykle obserwuje się po około 10–12 miesiącach, w zależności od kraju, w którym się znajdujesz. Najwięcej przypadków obserwuje się pod koniec pierwszego roku życia” – mówi dr Kang. „Rozkład wszystkich przypadków wgłobienia u zaszczepionych niemowląt w naszym badaniu pokazuje, że liczba przypadków rośnie i utrzymuje się na wysokim poziomie przez długi czas. Z pewnością nie kończy się to na siedmiu miesiącach.” W prawie 55 przypadkach liczba przypadków wgłobienia osiągnęła szczyt w 31. tygodniu, jak wynika z badania NEJM, i utrzymywała się na wysokim poziomie 35–42 przypadków tygodniowo między 22 a 37 tygodniem oraz 10–15 przypadków tygodniowo między 46 a 51 tygodniem.

„To, co obserwujemy, to wzór wgłobienia spowodowany przybyciem do szpitala po szczepieniu nie różni się od naturalnego wzorca wgłobienia po przybyciu do szpitala. Nie ma szczytu” – mówi dr Kang. Dane pokazują przypadki wgłobienia po każdej dawce i znacznie więcej przypadków po trzeciej dawce, ale nie ma szczytu. Wyjaśniając przyczynę większej liczby przypadków obserwowanych po trzeciej dawce, dr Kang twierdzi, że dzieje się tak dlatego, że dzieci wchodzą w wiek, w którym wzrasta naturalne wgłobienie. „Miesiąc po trzeciej dawce i tak mamy więcej przypadków, niezależnie od tego, czy zaszczepiono, czy nie zaszczepiono” – mówi.

W ciągu pierwszych trzech tygodni po szczepieniu u czterech osób wystąpiło wgłobienie po pierwszej dawce, u 19 po drugiej dawce i u 37 po trzeciej dawce. Ogółem zaobserwowano 31 przypadków w ciągu 59 dni i 345 przypadków po 59 dniach od pierwszej dawki, 78 przypadków w ciągu 59 dni i 265 przypadków po 59 dniach od drugiej dawki oraz 108 po 59 dniach i 181 przypadków po 59 dniach od trzeciej dawki dawka.

Opierając się na założeniu, że podatność na zdarzenia niepożądane nie musi być najwyższa bezpośrednio po szczepieniu, dr Puliyel uznał 21 dni po jakiejkolwiek dawce szczepionki za okno wysokiego ryzyka. Jednak opublikowane dane na całym świecie pokazują, że jeśli istnieje ryzyko związane ze szczepionką przeciwko rotawirusom, wystąpi ono w ciągu trzech tygodni od otrzymania przez dziecko dawki szczepionki. Według CDC „wgłobienie po szczepieniu przeciw rotawirusom występuje zwykle w ciągu tygodnia od otrzymania dawki szczepionki”.

W innej analizie dr Puliyel wykluczył osoby nieszczepione i stwierdził zwiększone ryzyko wgłobienia po trzeciej dawce szczepionki. „W USA, Australii, Wielkiej Brytanii i innych krajach, w których faktycznie stwierdzono zwiększone ryzyko wgłobienia po szczepieniu, w przeciwieństwie do naszego badania dzieci w Indiach, ryzyko występuje zwykle w pierwszym tygodniu po pierwszej dawce. Nie dostaniesz tego po drugiej lub trzeciej dawce. Badanie przeprowadzone w Brazylii wykazało niewielki wzrost po drugiej dawce. Metaanaliza 10 samodzielnie kontrolowanych badań serii przypadków wykazała, że ​​względne ryzyko wgłobienia było najwyższe po pierwszej dawce i znacznie niższe po drugiej i trzeciej dawce.

Co ważne, do tej pory na całym świecie wykorzystano 0,5 miliarda dawek szczepionki Rotovac. Kraje rozwinięte posiadające dobre raporty AEFI z pewnością wychwyciłyby każdy wzrost liczby przypadków wgłobienia, zwłaszcza że wiadomo było, że szczepionki przeciw rotawirusom mogą powodować większą liczbę wgłobień.

Epidemiolog dr Giridhara Babu z Fundacji Zdrowia Publicznego Indii w Bengaluru twierdzi, że analiza przedziału ryzyka samokontroli (SCRI) przeprowadzona przez dr Puliyela jest mniej powszechna i wymaga dużej próby oraz reprezentatywnej próby, aby uwzględnić czynniki zakłócające związane z wiekiem . „Mniejsza wielkość próby jedynie zaszczepionych niemowląt może zmniejszyć moc statystyczną w porównaniu z analizami obejmującymi większe kohorty” – mówi. „Stosunkowo mała wielkość próby w badaniu i wynikające z niej szerokie przedziały ufności jeszcze bardziej zmniejszają moc statystyczną i precyzję wyników. Wpływ szczepionki na rzadkie wyniki może być poważnie obciążony, jeśli w danych nie ma odpowiedniej liczby przypadków dla pewnej kombinacji poziomu szczepionki i wgłobienia”.

Komentując liczne analizy przeprowadzone przez dr Puliyela, dr Babu mówi: „Stosowanie wielu metod analitycznych, choć solidnych, komplikuje interpretację wyników i może prowadzić do niespójnych wniosków”.