Sekretarz Generalny ONZ António Guterres powiedział, że wielcy truciciele mają jasny obowiązek ograniczenia emisji – w przeciwnym razie zaryzykują katastrofę o zasięgu światowym.

„Pacyfik jest dziś najbardziej narażonym obszarem świata” – powiedział BBC na spotkaniu liderów Pacific Island Forum w Tonga. „Pacyfik jest ogromnie niesprawiedliwy i to jest powód, dla którego tu jestem”.

„Małe wyspy nie przyczyniają się do zmiany klimatu, ale wszystko, co dzieje się z powodu zmiany klimatu, jest tutaj spotęgowane”.

Jednak w końcu „wzbierające morze dotknie nas wszystkich” – ostrzegał w przemówieniu na forum, gdyż ONZ opublikowała dwa oddzielne raporty na temat rosnącego poziomu mórz i tego, w jaki sposób zagraża on wyspiarskim krajom Pacyfiku.

Światowa Organizacja Meteorologiczna Stan klimatu w południowo-zachodniej części Pacyfiku W raporcie wskazano, że region ten stoi w obliczu potrójnego uderzenia: przyspieszonego wzrostu poziomu morza, ocieplenia oceanu i zakwaszenia – wzrostu kwasowości morza, które pochłania coraz więcej dwutlenku węgla.

„Powód jest jasny: gazy cieplarniane – w przeważającej mierze powstające w wyniku spalania paliw kopalnych – gotują naszą planetę” – powiedział pan Guterres w przemówieniu na forum.

„Morze dosłownie przyjmuje ciepło”.

Tegoroczny temat – odporność transformacyjna – został wystawiony na próbę w dniu otwarcia, gdy nowe audytorium zostało zalane przez ulewne deszcze, a budynki ewakuowano z powodu trzęsienia ziemi.

„To tak dobitne przypomnienie, jak niestabilna jest sytuacja w naszym regionie i jak ważne jest, abyśmy byli przygotowani na wszystko” – powiedział BBC Joseph Sikulu, dyrektor Pacific w 350, grupie zajmującej się obroną praw człowieka w sprawie zmian klimatu.

Niedaleko miejsca wydarzenia odbyła się parada uliczna, w której tancerze reprezentowali region, w tym mieszkańcy Cieśniny Torresa, Tongańczycy i Samoańczycy. Na początku parady duży baner głosił: „Nie toniemy, walczymy”. Na innym: „Poziom mórz rośnie – my również”.

Odzwierciedla to wyzwanie, które grozi zagładą ich świata – Zespół ds. Działań Klimatycznych ONZ opublikował raport zatytułowany „Wzbierające morza w ocieplającym się świecie” pokazujące, że średni poziom mórz na świecie rośnie w tempie niespotykanym od 3000 lat.

Według raportu, w ciągu ostatnich 30 lat poziom wód wzrósł średnio o 9,4 cm (3,7 cala), przy czym w strefie tropikalnej Pacyfiku wartość ta sięgała aż 15 cm.

„Ważne jest, aby liderzy, zwłaszcza tacy jak Australia i Aotearoa, przyjechali i sami byli świadkami tych wydarzeń, ale także byli świadkami odporności naszego ludu” – powiedział pan Sikulu.

„Podstawową częścią kultury Tonga jest nasza zdolność do zachowania radości pomimo przeciwności losu, i w ten sposób ćwiczymy naszą odporność, a zobaczenie i bycie świadkiem tego, myślę, że będzie ważne”.

To już drugi raz, kiedy Sekretarz Generalny Guterres bierze udział w spotkaniu liderów Pacific Islands Forum. Roczne spotkanie gromadzi liderów z 18 wysp Pacyfiku, w tym z Australii i Nowej Zelandii.

Gdy przywódcy zebrali się na oficjalną ceremonię otwarcia, ulewne deszcze spowodowały rozległe powodzie. Niedługo potem region Tonga nawiedziło trzęsienie ziemi o magnitudzie 6,9, co pokazało, jak bardzo jest on podatny na zagrożenia.

W 2019 r. pan Guterres udał się do Tuvalu, gdzie bił na alarm w sprawie rosnącego poziomu mórz. Pięć lat później, jak twierdzi, widział realne zmiany.

„Wszędzie widzimy ogromne zaangażowanie w przeciwstawianie się, zaangażowanie w ograniczanie negatywnego wpływu zmian klimatycznych” – powiedział BBC. „Problem polega na tym, że wyspy Pacyfiku cierpią również z powodu innej wielkiej niesprawiedliwości – międzynarodowe instrumenty finansowe, które istnieją, aby wspierać kraje w potrzebie, nie zostały zaprojektowane dla krajów takich jak ten”.

Pan Guterres w poniedziałek odwiedził lokalne społeczności, których źródła utrzymania są zagrożone przez podnoszący się poziom morza. Czekali siedem lat na decyzję o finansowaniu muru morskiego.

„Biurokracja, złożoność, brak poczucia pilności, ponieważ jest to mała wyspa, położona daleko” – powiedział, przytaczając wady międzynarodowego systemu finansowego, zwłaszcza jeśli chodzi o małe, rozwijające się państwa wyspiarskie.

„Są obietnice zwiększenia środków finansowych dostępnych na adaptację w krajach rozwijających się, ale prawda jest taka, że ​​jesteśmy daleko od tego, co jest potrzebne, od solidarności, która jest niezbędna, aby te kraje mogły istnieć”.

Wielu mieszkańców wysp Pacyfiku obecnych na konferencji wskazuje na największego regionalnego darczyńcę i emitenta – Australię.

Na początku tego roku premier Anthony Albanese powiedział, że Australia zamierza zwiększać wydobycie i zużycie gazu „do 2050 roku i dłużej”, pomimo apeli o stopniowe wycofywanie paliw kopalnych.

„Istnieje zasadnicza odpowiedzialność dużych trucicieli” – powiedział pan Guterres, zapytany przez BBC, jaką wiadomość ma dla regionalnych emitentów, takich jak Australia.

Bez tego świat przekroczy próg 1,5°C ustalony w Porozumieniu paryskim z 2015 r. Celem tego porozumienia jest ograniczenie globalnego ocieplenia do „znacznie poniżej” 2°C do końca stulecia i „kontynuowanie wysiłków” w celu utrzymania ocieplenia w bezpieczniejszym limicie 1,5°C.

„Tylko ograniczając ocieplenie do 1,5 stopnia Celsjusza mamy szansę zapobiec nieodwracalnemu załamaniu się pokrywy lodowej Grenlandii i Antarktydy Zachodniej – i katastrofom, które mu towarzyszą” – powiedział pan Guterres.

„Oznacza to, że do 2030 r. globalne emisje muszą zostać ograniczone o 43% w porównaniu z poziomami z 2019 r., a do 2035 r. – o 60%.

W zeszłym roku jednak globalna emisja wzrosła o 1%.

„G20, które odpowiada za 80% emisji, ma obowiązek zjednoczyć się, aby zagwarantować redukcję emisji już teraz” – powiedział pan Guterres.

Wskazując na G20, a także firmy, które przyczyniają się do większości globalnych emisji na świecie, dodał: „Mają jasną odpowiedzialność odwrócenia obecnego trendu. Czas powiedzieć „dość”.