Vestas wybuduje dla Orlenu pierwszą na świecie farmę wiatrową z  niskoemisyjnej stali sprowadzanej z Hiszpanii. Dlaczego? Bo tam stal można produkować w całości z energii odnawialnej. To pokazuje, jak ślad węglowy będzie pogrążał nasz przemysł już w najbliższej przyszłości.

• Vestas woli kupić stal od ArcelorMittal, która przyjedzie do nas z Belgii objazdem przez Hiszpanię, niż kupić ją w Polsce. Powodem jest niższy ślad węglowy.
• Stal stanowi 80-90 proc. masy materiału turbin węglowych, a jej produkcja powoduje około 50 proc. całkowitych emisji turbin w ich ciągu życia.
• Według ArcelorMittal wykorzystanie niskoemisyjnej stali budowie wież pozwala na redukcja śladu węglowego nawet o 52 proc.
• Niskoemisyjna stal będzie wykorzystana na budowie farmy wiatrowej Balitc Power Orlenu i Northland Power. Będzie to pierwsza na świecie morska elektrownia wiatrowa, która wykorzysta niskoemisyjną stal.

Vestas zapowiedział, że pierwszą dostawą w ramach zawartego z ArcelorMittal porozumienia dotyczącego dostaw stali o niskim śladzie węglowym, zwanej przez koncern XCarb, będzie budowa morskiej farmy wiatrowej Baltic Power Orlenu i Northland Power.

Droga tej stali do Polski będzie długa i nie prosta, ale o tym, a co za tym idzie o ewentualnym śladzie węglowym tego transportu, w informacji obu firm nic nie ma. Jest natomiast sporo o samej produkcji tej stali.

Po pierwsze stal ma być produkowana w belgijskiej hucie w Charleroi w stu procentach ze złomu, w piecu elektrycznym czerpiącym energię wyłącznie z OZE. Można więc powiedzieć, że niemal bez śladu węglowego, bo produkcja stali wtórnej (ze złomu) powoduje śladową ilość emisji w porównaniu ze stalą pierwotną (z rudy żelaza).

W tym wypadku największy ślad węglowy daje właśnie produkcja energii do rozpalenia pieca elektrycznego, a tej jest niemało. Przykładem może być huta CMC w Zawierciu, w której kilka lat temu zbudowano nowy piec, który, choć jest bardzo nowoczesny, zużywa – według CMC – tyle energii, co miasto Kraków.

Stal na polskie wieże przyjedzie z Belgii przez Hiszpanię

Wyprodukowane w Belgii slaby zostaną następnie przetransportowane do Hiszpanii, gdzie w zakładzie w Gijon zostaną przewalcowane na blachy grube. Dopiero stamtąd zostaną przewiezione do Polski.

Według ArcelorMIttal wykorzystanie niskoemisyjnej stali w dwóch górnych sekcjach wież wiatrowych pozwoli obniżyć ich ślad węglowy o 25 proc. w porównaniu z tradycyjnie wytwarzaną stalą. W przypadku całej wieży redukcja śladu węglowego ma dzięki temu wynieść 52 proc.

Stal stanowi 80-90 proc. masy materiału turbin wiatrowych, a jej produkcja powoduje około 50 proc. całkowitych emisji turbin w ich ciągu życia. W ramach budowanej u polskiego wybrzeża farmy wiatrowej Baltic Power (joint venture Orlenu i Northland Power) Vestas ma postawić 76 wież wiatrowych, z czego 52 mają zostać wykonane ze stali o niskim śladzie węglowym.

Vestas uważa, że dzięki tej stali zmniejszy ślad węglowy o dwie trzecie

Według Vestas wykorzystanie niskowęglowej stali ArcelorMittal pozwoli o obniżenie śladu węglowego w całym jej łańcuchu dostaw i zmniejszenie emisji liczonej na 1 kg stali o 66 proc. w porównaniu ze stalą „wytwarzaną konwencjonalnymi metodami”.

Po co Vestas wozi blachy grube na swoje wieże z tak daleka? W Polsce blachy grube także są wytwarzane. Produkująca je Liberty Częstochowa w ostatnich miesiącach więcej stoi niż pracuje. Tu jednak ani sama produkcja stali w piecach elektrycznych, ani przewalcowanie jej na blachy grube nie jest oparte o zeroemisyjną energię z OZE.

Niskowęglowa stal to sposób na dekarbonizację sektora wież wiatrowych

Dieter Dehoorne, dyrektor ds. globalnych zakupów w Vestas, podkreśla, że znalezienie sposobów na dekarbonizację emisji powstających podczas wydobycia surowców i produkcji stali ma kluczowe znaczenie dla firmy i całej branży. Inaczej mówiąc: koszt przestaje być podstawowym wyznacznikiem wyboru dostawców.

Mając na celu niższy ślad węglowy inwestorzy będą wybierali dostawy z krajów, gdzie można produkować wykorzystując energię bez śladu węglowego. Udział OZE w generacji energii będzie więc miał coraz większe znaczenie.

Dla nas to nie jest dobra informacja. Już wielokrotnie różni eksperci wskazywali na ryzyko odpływu zamówień z Polski do krajów, gdzie łatwiej o „zieloną energię”. W Polsce nie można na to liczyć. Nie tylko patrząc na nasz miks energetyczny, ale także na ograniczenia, jakie mają polskie firmy przemysłowe, kiedy starają się same zbudować sobie źródła OZE, aby wykorzystywać tańszą i czystą energię w swojej produkcji. Kiedy znaczenie ESG i śladu węglowego wzrośnie, nasza konkurencyjność znowu zmaleje.

Inwestycja Orlenu to kolejny krok w stronę zmiany naszego śladu węglowego

Z drugiej strony, może większe zaangażowanie państwowych gigantów, takich jak Orlen (ma on 51 proc. udziałów w Baltic Power) w rozbudowę energetyki odnawialnej ma szanse nieco tą sytuację poprawić. Farma Baltic Power rozpocznie produkcję w 2026 roku i będzie w stanie zasilić ponad 1,5 miliona gospodarstw domowych. 

Jak podkreśla polski koncern multienergetyczny, to właśnie ta morska farma wiatrowa budowana na Bałtyku jako pierwsza na świecie „zostanie zbudowana z wykorzystaniem niskoemisyjnej stali produkowanej niemal wyłącznie z surowca z recyklingu w piecach hutniczych zasilanych energią odnawialną”.

– Transformacja energetyczna w Europie Środkowej nabiera tempa, a farma wiatrowa Baltic Power jest jej wizytówką. Po jej uruchomieniu w 2026 roku do polskiego systemu energetycznego zostanie włączone dodatkowe niemal 1,2 GW mocy, które zapewni pokrycie ok. 3 proc. całego krajowego zapotrzebowania na energię elektryczną. W następnych latach dodamy do tego jeszcze ok. 5,2 GW, dzięki budowie kolejnych farm wiatrowych na 5 nowych koncesjach Grupy Orlen na Bałtyku. W kontekście tych planów, szczególnie ważne są partnerstwa z doświadczonymi, globalnymi graczami, które dają nam dostęp do innowacyjnych technologii, obniżających emisje dwutlenku węgla związane z samą budową odnawialnych źródeł energii – mówi Daniel Obajtek, prezes Orlenu.

– Baltic Power, jako pierwsza morska farma wiatrowa na polskich wodach Bałtyku, otwiera nowy rozdział polskiej transformacji energetycznej i podnosi poprzeczkę w zakresie zrównoważonego rozwoju – ocenia Mike Crawley, prezes Northland Power, wspólnika Orlenu w Baltic Power.

Całkowity budżet projektu Baltic Power szacowany jest na około 4,73 mld euro. Projekt finansowany jest w formule Project Finance, z umowami kredytowymi na łączną kwotę ok. 4,4 mld euro zawartymi z 25 polskimi i międzynarodowymi instytucjami finansowymi. Jest to największe finansowanie pozyskane na realizację pojedynczej inwestycji w historii Polski, a zarazem jedna z największych transakcji tego typu w obszarze offshore wind w Europie.