Przeciwnicy zmian obawiają się, że mogą pozwolić na dalsze przedłużenie rządów prezydenta Faure Gnassingbe.

Ustawodawcy w Togo zatwierdzili zmiany w konstytucji związane z ograniczeniami kadencji prezydenta i sposobem wybierania prezydentów, co niektórzy politycy opozycji i grupy społeczeństwa obywatelskiego potępili jako konstytucyjny zamach stanu.

Parlament Togo przyjął poprawki już 25 marca, ale reformy wywołały ostry sprzeciw opozycji, w związku z czym prezydent Faure Gnassingbe wezwał do dalszych konsultacji i drugiego głosowania w parlamencie.

Ustawodawcy ostatecznie zatwierdzili reformę późnym wieczorem w piątek, na kilka dni przed wyborami do organów legislacyjnych zaplanowanymi na 29 kwietnia, które również zostały przesunięte ze względu na kwestie związane ze zmianami w konstytucji.

Drugie czytanie zostało przyjęte, a wszystkich 87 obecnych polityków zgodziło się na nowy system, w którym prezydent będzie wybierany nie w wyborach powszechnych, ale przez parlamentarzystów.

Poprawki wprowadziły także parlamentarny system rządów i skróciły kadencję prezydenta do czterech z pięciu, z ograniczeniem do dwóch kadencji.

Nie uwzględnia czasu sprawowania urzędu, który mógłby pozwolić Gnassingbemu utrzymać się u władzy do 2033 r., jeśli zostanie ponownie wybrany w 2025 r., co jest scenariuszem wysoce prawdopodobnym, gdyż jego partia kontroluje parlament.

Przeciwnicy zmian obawiają się, że pozwolą one na dalsze przedłużenie 19-letnich rządów prezydenta i kontrolę jego rodziny nad władzą. Jego ojciec i poprzednik Gnassingbe Eyadema przejął władzę w przybrzeżnym kraju Afryki Zachodniej w wyniku zamachu stanu w 1967 r.

W sobotnim oświadczeniu opozycyjna koalicja Dynamique Pour la Majorité du Peuple (DMP) i inni sygnatariusze stwierdzili, że zmiany w konstytucji stanowią manewr polityczny mający umożliwić Gnassingbe dożywotnie przedłużenie kadencji.

„To, co wydarzyło się wczoraj w Zgromadzeniu Narodowym, to zamach stanu” – stwierdzili.

„W ciągu najbliższych kilku dni zostanie zorganizowana akcja na dużą skalę, aby powiedzieć „nie” tej konstytucji”.

„Aby za wszelką cenę zachować władzę”

„Togo właśnie otworzyło nową stronę na swojej drodze do bardziej włączającej i uczestniczącej demokracji. To dla nas satysfakcja i powód do dumy” – powiedział dziennikarzom po piątkowym głosowaniu Koumealo Anate, poseł z rządzącej partii UNIR w Gnassingbe.

Jednak we wspólnym oświadczeniu wydanym w tym tygodniu grupa 17 organizacji społeczeństwa obywatelskiego stwierdziła, że ​​poprawki stanowią „projekt… konfiskaty władzy przez reżim, który systematycznie sprzeciwia się wszelkim formom zmian demokratycznych”. Wezwali także główny blok polityczno-gospodarczy Afryki Zachodniej, ECOWAS, do podjęcia działań w odpowiedzi.

„Czas pokazał nam, że główną troską jego reżimu jest utrzymanie władzy wszelkimi środkami” – powiedział agencji prasowej AFP Nathaniel Olympio, przewodniczący partii opozycyjnej Parti des Togolais przed głosowaniem.

„Funkcja przewodniczącego rady daje komuś swobodę sprawowania władzy w sposób nieograniczony, więc logicznie rzecz biorąc wierzymy, że właśnie takie stanowisko będzie on sam piastował”.

Kilka innych krajów afrykańskich, w tym Republika Środkowoafrykańska, Rwanda, Republika Konga, Wybrzeże Kości Słoniowej i Gwinea, przeforsowało w ostatnich latach zmiany konstytucyjne i inne zmiany prawne umożliwiające prezydentom przedłużenie kadencji.

W regionie Afryki Zachodniej i Środkowej w ciągu ostatnich trzech lat doszło także do ośmiu wojskowych zamachów stanu.

Brutalne ataki policji na demonstracje polityczne były na porządku dziennym za Gnassingbe, podobnie jak miało to miejsce za długich rządów jego ojca.

Faure Gnassingbe został ostatnio wybrany ponownie w wyniku osunięcia się ziemi w 2020 r., kwestionowanego przez opozycję.

Nowa konstytucja tworzy także nową rolę prezesa rady ministrów, posiadającego szerokie uprawnienia do kierowania sprawami rządowymi.