Oczekiwania co do efektów pirotechnicznych szeroko oczekiwanej ukraińskiej kontrofensywy są wysokie, ale Kijów wykonał już pierwsze kroki i to po cichu.

Ukraińskie Siły Operacji Specjalnych (SOF) pilnie pracują za kulisami, aby przygotować grunt pod ofensywę, na czele której staną jednostki zmechanizowane i regularna piechota w nadchodzących miesiącach. Choć owiane tajemnicą i nigdy nie zgłoszone, istnieje więcej niż wystarczająco dowodów operacji wysokiego ryzyka obejmujących akty sabotażu, ataki dronów i ukierunkowane zabójstwa na cele o dużej wartości i kolaborantów, zarówno na terytoriach okupowanych, jak iw regionach przygranicznych Rosji.

W połączeniu z powtarzającymi się rosyjskimi oskarżeniami o sabotaż na okupowanych terenach Ukrainy iw samej Rosji, czyny te wpisują się w typowy modus operandi sił operacji specjalnych.

Przykładów jest zbyt wiele, by je wymieniać, ale istnieje wiele dowodów na tajną kampanię przed ofensywą Na przykład na początku maja dwa drony wypełnione materiałami wybuchowymi uderzyły w poligon wojskowy w rosyjskim regionie Woroneż, raniąc 14 żołnierzy, podczas gdy dwie eksplozje na liniach kolejowych spowodowały wykolejenie pociągów logistycznych w zachodnim obwodzie briańskim Rosji. Epizody te są tylko najnowszymi z długiej serii tajemniczych ataków i sabotażu na cele, w tym składy ropy naftowej, linie energetyczne i bazy wojskowe zarówno na okupowanym Krymie, jak iw rosyjskich regionach graniczących z Ukrainą. W nocy 24 kwietnia rosyjska Flota Czarnomorska w bazie morskiej w Sewastopolu została zaatakowana przez bezzałogowe okręty nawodne (USV) załadowane materiałami wybuchowymi.

Ukraińscy operatorzy specjalni przeprowadzają również głęboki rekonesans w celu mapowania rozmieszczenia i ruchów personelu, sprzętu i stanowisk dowodzenia wroga. Wykorzystując umiejętności językowe i doskonałe wyszkolenie, ukraińskie SOF mogą z łatwością infiltrować lokalne społeczności i działać za liniami wroga, zbierając informacje o mocnych i słabych stronach wroga. Te wyspecjalizowane umiejętności odegrały kluczową rolę w udanych kampaniach precyzyjnych uderzeń na rosyjskie centra dowodzenia i kontroli oraz miejsca postoju przed dwiema ukraińskimi kontrofensywami w obwodach charkowskim i chersońskim odpowiednio we wrześniu i październiku.

Praca SOF jest często prowadzona przy użyciu niekonwencjonalnych taktyk i technik i obejmuje ukierunkowane działania przeciwko wysokim rangą funkcjonariuszom wroga, operacje informacyjne i psychologiczne oraz tworzenie siatek oporu. Rzeczywiście, akty sabotażu i zabójstwa, takie jak niedawne zabójstwa wybitnych prorosyjskich kolaborantów Władlena Tatarskiego i Zachar Prilepin w Rosji, mogły zostać przeprowadzone przez proukraińskich obywateli rosyjskich przeszkolonych i wspieranych przez ukraińskie SOF. W tym samym czasie różne elitarne jednostki ukraińskie przeprowadzają uderzenia z użyciem dronów z widokiem z pierwszej osoby i krążącej amunicji na rosyjskie pozycje, często we współpracy z innymi rodzajami sił zbrojnych. Ten wspólny wymiar ma kluczowe znaczenie we współczesnej wojnie, ponieważ poprawia nie tylko ogólną koordynację sił bojowych, ale także zwiększa ich skuteczność i elastyczność.

Z militarnego punktu widzenia działania te wpisują się w skoordynowane dążenie do „kształtowania pola bitwy”, stwarzania warunków sprzyjających sukcesowi poprzez ograniczanie opcji przeciwnika, degradację jego zdolności i struktury decyzyjnej oraz skłonienie go do dostosowania się do własnych strategia i wola. Chociaż nie ma oficjalnej wojskowej definicji „kształtowania przestrzeni bitwy”, koncepcja ta doskonale odzwierciedla pracę oddziałów operacji specjalnych, skupioną wokół stopniowego, cierpliwego i wielotorowego podejścia.

Takie podejście, wraz ze zdolnością do szybkiego dostosowywania się do sytuacji awaryjnych, jest efektem siedmiu lat szkolenia i ćwiczeń z NATO SOF po restrukturyzacji całej ukraińskiej organizacji SOF w 2016 roku. W 2019 roku np. 140. Siły Operacji Specjalnych Centrum stało się pierwszą jednostką spoza NATO, która otrzymała certyfikat sojuszu i kwalifikowała się do przyłączenia się do Sił Odpowiedzi NATO. (Dokumenty amerykańskie, które wyciekły, wskazywały na to, jak intymne stały się te stosunki, sugerując, że aż 50 członków personelu brytyjskich sił specjalnych było obecnych na Ukrainie na początku tego roku, wraz z mniejszą liczbą sił amerykańskich, łotewskich i francuskich. Dokumenty nie precyzowały ich rola.)

Wiadomo, że ukraińskie SOF mają dostęp do najwyższej klasy sprzętu NATO, co dodatkowo zwiększa ich skuteczność i ułatwia interoperacyjność z siłami NATO. Ogólnie rzecz biorąc, stopniowe przechodzenie do standardów NATO na wszystkich poziomach ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia szybszej i prostszej integracji Ukrainy z Sojuszem, kiedy i jeśli rozpocznie się proces akcesyjny.

Obecne misje prowadzone przez ukraińskie SOF są w jaskrawym kontraście z ich rolą na początku inwazji na pełną skalę, kiedy to liczyły około 2000 wyszkolonych przez USA pracowników. W tym czasie operatorzy specjalni Kijowa przyjęli bardziej konwencjonalne role bojowe, walcząc u boku regularnych jednostek i wojsk obrony terytorialnej przeciwko wojskom rosyjskim wszędzie tam, gdzie ich pomoc była najbardziej potrzebna. Na przykład ukraińskie SOF było mocno zaangażowane w decydującą bitwę o lotnisko Hostomel, gdzie zdziesiątkowało szturmowe jednostki rosyjskie złożone z elitarnych spadochroniarzy i uniemożliwiło im utworzenie przyczółka dla dodatkowych rosyjskich posiłków. Podobnie ukraińskie siły specjalne poniosły ciężar początkowych walk na północy i wschodzie Ukrainy, atakując rosyjskie kolumny zmechanizowane i wyszukując cele dla artylerii.

Rosyjskie siły elitarne zostały brutalnie krwawe w tych starciach, a amerykańskie szacunki, które wyciekły, mówią, że w jednej nienazwanej 900-osobowej jednostce Specnazu tylko 125 pozostało aktywnych. Jest prawdopodobne, że siły ukraińskie również poniosły ciężkie straty.

Bez wątpienia rozszerzone siły ukraińskich SOF powróciły do ​​wykonywania swoich typowych zadań. Ta rola jest mniej widoczna, ale absolutnie kluczowa dla powodzenia jakiejkolwiek nadchodzącej kontrofensywy. Jednak szum wokół tej kontrofensywy wywołał nierealistyczne oczekiwania co do przebiegu tej operacji wojskowej i skłonił wielu obserwatorów i media do przeoczenia wstępnego procesu kształtowania przestrzeni bitwy, który wymaga tygodni, a czasem miesięcy, aby był skuteczny.

Ponadto pomysł operacji manewrowych na dużą skalę niekoniecznie musi odzwierciedlać obecną sytuację operacyjną i opcje wzdłuż linii frontu, a dodatkowe działania przygotowawcze, w tym operacje dywersyjne, sabotażowe i informacyjne, mogą być konieczne ze strony Ukrainy w celu dalszego osłabienia i kształtować siły rosyjskie przed kontrofensywą.

Do tego właśnie służą siły specjalne.

Federico Borsari jest stypendystą programu Leonardo w Centre for European Political Analysis (CEPA), stypendystą programu NATO 2030 Global Fellow oraz stypendystą wizytującym w European Council on Foreign Relations (ECFR). Jego główne zainteresowania badawcze obejmują dynamikę bezpieczeństwa i obrony, transatlantyckie stosunki bezpieczeństwa oraz wpływ nowych technologii na działania wojenne.

Europe’s Edge to internetowe czasopismo CEPA obejmujące krytyczne tematy dotyczące polityki zagranicznej w Europie i Ameryce Północnej. Wszystkie opinie są opiniami autora i niekoniecznie reprezentują stanowisko lub poglądy reprezentowanych przez nich instytucji lub Centrum Analiz Polityki Europejskiej.