Iw biotechnologii rolniczej Bangladesz jest symbolem postępu i innowacji. Przez lata ten południowoazjatycki naród wyposażył się w najnowocześniejszą technologię i innowacje, zaczynając od hodowli tkanek roślinnych w 1990 r. i stając się pionierem biotechnologii za zgodą Bt Brinjal w 2013 r.

Uczciwe byłoby podkreślenie kamieni milowych poprzez uznanie znaczących etapów pośrednich pomiędzy nimi.

Pierwszy krok podjęto w 1993 r. wraz z utworzeniem Krajowego Komitetu ds. Rozwoju Produktów Biotechnologicznych, co zapoczątkowało bardziej zorganizowane podejście do badań i rozwoju biotechnologicznego (B+R).

Wkrótce potem, w 1997 r., zorganizowano warsztaty na temat przepisów dotyczących bezpieczeństwa biologicznego, zwiększając świadomość, torując jednocześnie drogę dla solidnych ram regulacyjnych. W 1999 roku powołano Narodowy Instytut Biotechnologii w celu wielowymiarowych badań biotechnologicznych, w ramach których naukowcy mogli odkrywać i wprowadzać innowacje. Następnie rok 2006 był punktem zwrotnym w rozwoju społeczno-gospodarczym wykorzystującym technologię, kiedy rząd przyjął pierwsze wytyczne polityki krajowej w sprawie biotechnologii.

Produkcja ryżu wzrosła trzykrotnie

Ta niezwykła podróż odzwierciedla zaangażowanie Bangladeszu w wykorzystanie innowacji naukowych z korzyścią dla ludzi.

Przejdźmy szybko do teraźniejszości, 50 lat od uzyskania niepodległości, ten niegdyś rozdarty wojną naród poczynił niezwykłe postępy w rolnictwie. Produkcja ryżu wzrosła trzykrotnie, produkcja pszenicy podwoiła się, plony warzyw wzrosły pięciokrotnie, a produkcja kukurydzy wzrosła dziesięciokrotnie. Zapewnienie średniego tempa wzrostu żywności na poziomie 3 procent przy wzroście liczby ludności na poziomie 1,9 procent. Można śmiało powiedzieć, że mechanizacja rolnictwa i postęp technologiczny w drastyczny sposób przyczyniły się do pomyślnego wzrostu sektora rolnego, dzięki czemu Bangladesz stał się drugim co do wielkości producentem podstawowych zbóż spożywczych i juty na świecie.

Nawet w trudnych czasach, takich jak pandemia Covid-19, sektor rolniczy Bangladeszu podtrzymywał gospodarkę kraju. Podczas gdy gospodarki na całym świecie borykały się z gwałtownym spadkiem PKB, nasza gospodarka zachowała odporność. Takie doświadczenia uczą nas wzmacniać rolnictwo bardziej niż kiedykolwiek wcześniej, zwłaszcza gdy na horyzoncie pojawia się ciężar braku bezpieczeństwa żywnościowego.

Transformacja rozwiązuje problem niedożywienia

Kluczowym aspektem podróży Bangladeszu było dążenie do szybszego i bardziej włączającego rozwoju obszarów wiejskich. Przedsięwzięcie było możliwe dzięki dywersyfikacji rolnictwa, przejściu od tradycyjnej uprawy ryżu na uprawy o wyższej wartości. Transformacja ta rozwiązuje problem niedożywienia, przyspiesza wzrost dochodów i stwarza możliwości zatrudnienia, zwłaszcza dla kobiet i młodzieży.

Podobnie Bangladesz jest dumny ze swojego inwentarza żywego i rybołówstwa. Pomimo zmagań z niewystarczającym wsparciem rządowym sektory te posiadają potencjał zwalczania niedożywienia, zwiększania dochodów i tworzenia miejsc pracy.

Sektor rolniczy Bangladeszu konsekwentnie wykazuje zdolność do adaptacji i wykładniczego generowania wartości. Moglibyśmy jednak nauczyć się więcej od japońskich skutecznych strategii mobilizacji zasobów i tworzenia wartości. Takie postępowanie umożliwiłoby Bangladeszowi dalsze podniesienie obecnej wartości rolnictwa z 48 miliardów dolarów do 118 miliardów dolarów rocznie.

Koncentruje się na innowacjach i adaptacji w rolnictwie

W ciągu tych 50 lat niezachwianego zaangażowania sektor juty miał kluczowe znaczenie dla scenariusza gospodarczego Bangladeszu. Jest to główna uprawa dochodowa dla tysięcy małych gospodarstw rolnych i największy rolniczy towar eksportowy w kraju. Środki utrzymania około 25 milionów ludzi, czyli prawie jednej piątej populacji, zależą od różnych rodzajów działalności związanej z jutą, w tym między innymi produkcji i handlu.

Bangladesz ma znaczny udział w światowej produkcji juty, zatem kraj jest gotowy na dalszy rozwój, szczególnie poprzez przyjęcie genetycznie zmodyfikowanych odmian juty. Pomimo alarmujących realiów związanych ze zmianami klimatycznymi Bangladesz w dalszym ciągu koncentruje się na innowacjach i adaptacji w rolnictwie.

Chociaż niegdyś rolnictwo na własne potrzeby dominowało na terenach rolniczych Bangladeszu, nastąpiło zauważalne przejście w kierunku rolnictwa komercyjnego obejmującego uprawy o wysokiej wartości, łowiska i produkty zwierzęce. To przejście obiecuje dalszą redukcję ubóstwa poprzez poprawę wyników w zakresie zdrowia, odżywiania i edukacji.

W latach 2005–2010 znaczną część (około 90 procent) ograniczenia ubóstwa w Bangladeszu przypisywano zwiększonym dochodom gospodarstw rolnych. Nie da się przecenić roli rolnictwa w poprawie życia milionów ludzi, jednak wynika to wyraźnie z postępowych raportów statystycznych. Uznając niekorzystny wpływ rolnictwa konwencjonalnego na środowisko i ryzyko związane ze zmianami klimatycznymi, Bangladesz przyjął podejście alternatywne.

Należą do nich alternatywne metody nawadniania poprzez zwilżanie i suszenie (AWD), wykorzystanie głęboko umieszczonego brykietowego nawozu mocznikowego, dywersyfikację w kierunku upraw innych niż ryżowe oraz włączanie ściernisk słomianych do pól ryżowych, co pozwala uniknąć spalania resztek pożniwnych. Środki te ograniczają emisje i ułatwiają wzbogacanie gleby w materię organiczną.

W obliczu zagrożeń wynikających ze zmiany klimatu Bangladesz podjął interwencje w zakresie rolnictwa inteligentnego dla klimatu (CSA). Tradycyjne praktyki, takie jak system Sorjan, ogrody wertykalne, uprawa na pływających rabatach i ogrodnictwo na dachach, szybko zyskują na popularności. Ponadto wzmocnienie usług informacyjnych, zwłaszcza prognoz klimatycznych, umożliwia rolnikom dostosowywanie swoich praktyk do zmieniających się warunków, zwiększając odporność ogólnokrajową.

Potężni globalni gracze

Idąc dalej, przyjęcie innowacyjnych strategii umożliwi Bangladeszowi przezwyciężenie globalnych problemów związanych z brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, zmianami klimatycznymi, globalnym ociepleniem i inflacją. Strategie te obejmują opracowany w odpowiednim czasie rządowy plan działania, wspólne wysiłki ciężko pracujących rolników, dotacje na sprzęt rolniczy, szeroką mechanizację, efektywne rynki i silne partnerstwo między naukowcami, urzędnikami doradczymi i rolnikami.

Wdrażanie i osiąganie zrównoważonych celów wymaga kształcenia wykwalifikowanych rolników, efektywnego wykorzystania maszyn, ulepszonej infrastruktury, masowej produkcji wysokiej jakości plonów, lepszego dostępu do rynku oraz dedykowanych inwestycji w badania i rozwój. Te warunki wstępne mają kluczowe znaczenie dla skierowania rolnictwa Bangladeszu na niezbadane terytorium, potencjalnie wciągając je wśród potężnych graczy światowych.

Odyseja Bangladeszu, który jest narodem najbardziej narażonym na zmiany klimatyczne od ulgi do zwiększenia odporności rolnictwa, naprawdę budzi podziw. Jej zaangażowanie w zrównoważone praktyki, dywersyfikację i innowacje oferuje światu bezcenne lekcje dotyczące radzenia sobie z przeciwnościami losu i stanowi przekonujący przykład do naśladowania dla innych narodów.

Shomia Nahar Nanchi jest biotechnologką i pisarką pracującą jako zastępca kierownika projektu w Farming Future Bangladesh. Obserwuj Shomi na LinkedIn