Pod koniec VI w. n.e., w okresie wczesnego średniowiecza, na ziemiach polskich  rozpoczęła się epoka feudalna. Do tego czasu osadnictwo na obszarze Łodzi poznajemy wyłącznie na podstawie źródeł archeologicznych, ale liczba znalezisk przedstawia się nawet skromniej niż np. w okresach rozwoju kultur łużyckiej i przeworskiej. Najstarszym zabytkiem wczesnego średniowiecza na terenie Łodzi są fragmenty naczynia z VII–VIII w., znalezione w Julianowie przy ul. Laurowej. Z następnych stuleci tego okresu pochodzą podobne artefakty z Chocianowic, Rudy Pabianickiej, Radogoszcza, Stoków i Zdrowia. Starą metrykę mają również Łagiewniki. Obszar Łodzi znajdował się przed X w. na terytorium państwa plemiennego, którego głównym grodem była Łęczyca. Za pierwszych Piastów państwa plemienne przekształcono w prowincje, a te składały się z kasztelani, obejmujących od jednego do kilku dawnych opoli. Część dzisiejszej Łodzi położona na północ od Neru należała do kasztelani łęczyckiej, a na południe – do sieradzkiej. W czasach rozbicia dzielnicowego prowincja, a potem księstwo łęczyckie przechodziło przez ręce dziedziców Bolesława Krzywoustego, a potem objął je Władysław Łokietek i przekazał w lenno swemu bratankowi Władysławowi Dobrzyńskiemu.

6 września 1332 r. w Łęczycy Władysława, książę łęczycki i dobrzyński, wydał przywilej, w którym po raz pierwszy pojawia się nazwa wsi Lodza. Jest to tzw. pierwszy zapis, a zatem dokładnej daty jej założenia nie znamy. Duże znaczenie dla ustalenia genezy Łodzi ma fakt, iż tutaj znajdowała się dawna królewska komora celna (gdzieś w rejonie obecnego Starego Rynku), wymieniona w dokumentach pośród jednostek wywodzących się z XII–XIII w., położonych w miejscowościach, które były własnością monarszą. Dziesięcinę z tych komór pobierało arcybiskupstwo gnieźnieńskie, a dziewięcinę – scholasteria łęczycka. Geneza istniejącej tu wsi jest – jak widać – znacznie starsza. Reasumując, można wysunąć przypuszczenie, że Łódź-wieś istniała już w pierwszej połowie XII w. i początkowo była własnością monarszą, ale przed 1332 r. przeszła w posiadanie biskupstwa włocławskiego. 

Dokument z 1332 r. ma typowy charakter przywileju immunitetowego. Książę Władysław zwolnił wówczas 14 wsi w ziemi łęczyckiej i ich ludność (w tym także wieś Lodza), należących do biskupstwa włocławskiego, od wszelkich opłat, podatków, posług, powinności i innych ciężarów oraz od sądownictwa książęcego. Odtąd mieli oni odpowiadać jedynie przed swoim panem, tj. biskupem, lub jego sołtysami oraz włodarzami, a ponadto biskup otrzymał pozwolenie przeniesienia tych wsi na prawo niemieckie lub polskie.

Ciekawostkę stanowi fakt, że w najstarszych źródłach pisanych, dotyczących terenów dzisiejszej Łodzi, wymieniony jest… Radogoszcz. Książę Konrad Mazowiecki zatwierdził tutaj w 1242 r. ugodę pomiędzy klasztorami sulejowskim i witowskim. Obecność księcia, jego syna Siemowita, dworu oraz przedstawicieli dwóch klasztorów wskazuje, iż odbył się w tej miejscowości jakiś zjazd, a zatem musiała ona osiągnąć już pewien stopień rozwoju, więc można przyjąć, że została założona przed XIII w. Inne wzmianki na planach i mapach wskazywały o istnieniu tutaj fortalicji czy grodu, ale prowadzone w 1964 r. na wzgórku w parku Julianowskim badania archeologiczne nie potwierdziły tych przypuszczeń.