Jednostki amerykańskie w Polsce, Rumunii i na Słowacji po raz pierwszy wykorzystują operacyjnie nowy zestaw przeciwlotniczy na transporterze Stryker. Doświadczenia z użycia tego zestawu opisuje „Stars and Stripes”. Amerykanie podkreślają, że tego rodzaju sprzęt używany jest operacyjnie po raz pierwszy i w tej chwili wypracowywane są dla niego doktryny użycia.

M-SHORAD to zestaw przeciwlotniczy opracowany przez koncern Leonardo DRS, który został wybrany do tego zadania w 2018 roku, kontrakt na seryjną produkcję podpisano w roku 2020. Wykorzystuje on system dowodzenia FAAD C2 (rolę radarów wskazania celów pełnią stacje Sentinel), i jest wyposażony w moduł wieżowy z systemem optoelektronicznym, działkiem 30 mm (docelowo z amunicją programowalną), karabinem maszynowym i dwoma czteroprowadnicowymi wyrzutniami rakiet Stinger. Daje to możliwość zwalczania celów na dystansie do około 6 km.

Dużym atutem M-SHORAD jest wyposażenie w cztery lekkie radary firmy RADA, które razem zapewniają dookólne pokrycie przestrzeni powietrznej. Zestaw ma więc możliwość samodzielnego wykrywania celów na różnych kierunkach. Ponadto, zgodnie z założeniem US Army, podwozie Strykera daje dużą mobilność. Wcześniej, po wycofaniu systemów przeciwlotniczych Bradley Linebacker Amerykanie w zakresie zestawów bardzo krótkiego zasięgu dysponowali jedynie Avengerami z wyrzutniami Stinger na Humvee, ale po rosyjskiej aneksji Krymu uznano je (słusznie) za niewystarczające.

System M-SHORAD będzie dalej rozwijany, na przykład poprzez integrację nowych rakiet, ale też wprowadzanie kolejnych wariantów, w tym DE-MSHORAD z bronią energii skierowanej. Prototypy z działkiem laserowym zostały dostarczone US Army w 2023 roku. Przebieg programu M-SHORAD pokazuje, że nawet przy sprawnie realizowanym projekcie (choć nie bez przeszkód, wszak zrezygnowano z użycia wyrzutni Hellfire na module wieżowym) budowa zupełnie nowej zdolności musi trwać kilka lat. Warto więc nie zwlekać z decyzjami o rozpoczęciu potrzebnych programów, a potem rozwijać je w ramach tzw. spiralnego rozwoju zdolności.

Co ciekawe, w bazie na Słowacji – gdzie Amerykanie borykają się z warunkami zimowymi – prowadzone są nie tylko ćwiczenia z mobilnej obrony przeciwlotniczej, ale pełnione są też dyżury bojowe. W praktyce więc US Army wykorzystuje system M-SHORAD w nieco podobny sposób do tego, jak robią to jednostki obrony przeciwlotniczej Wojska Polskiego z zestawami Osa i Poprad. Te ostatnie, choć formalnie wchodzą w skład jednostek Wojsk Lądowych służących do ochrony dywizji i brygad ogólnowojskowych, to są też – w pewnym zakresie – wykorzystywane do pełnienia dyżurów bojowych we wschodniej części kraju.

O rozmieszczeniu takich systemów informował Defence24.pl w grudniu 2022 roku, decyzję podjęto w następstwie wypadku w Przewodowie, w wyniku którego po awarii ukraińskiej rakiety przeciwlotniczej i jej upadku na terenie Polski śmierć poniosły dwie osoby. I takie działania są kontynuowane, bo niedawno informowała o nich 12. Szczecińska Dywizja Zmechanizowana. Warto jednak pamiętać, że przy wszystkich różnicach polskie Osy i Poprady oraz amerykańskie IM-SHORAD mają jedną wspólną cechę – mogą zwalczać cele w odległości kilku kilometrów (dla Osy w pewnych warunkach około 10 km), służą więc do obrony wybranych stosunkowo niewielkich terenów, a nie większego obszaru.