PMinister Narendra Modi zrobił więzom indyjsko-polskim to, czego inni nie potrafili zrobić przez cztery dekady. Podczas swojej pierwszej podróży do niepodległej Warszawy 21 i 22 sierpnia obie strony podniosły swoje odwieczne stosunki dwustronne do rangi „strategicznego partnerstwa”. Ciepło i równość intencji można było dostrzec w niezwykłym okrągłym stole, gdzie wszyscy członkowie wysoko postawionej delegacji siedzieli w równej odległości i naprzeciwko siebie.

Po niezwykle udanej podróży do Polski Modi dotarł do Kijowa. Kolejny bezprecedensowy wyczyn premiera Indii po wschodniej stronie porządku europejskiego.

Plan działania (2024-2028) jest szeroko podzielony na 10 sekcji obejmujących niemal wszystkie aspekty stosunków dwustronnych. Rozpoczyna się od mechanizmu regulującego coroczny dialog polityczny na szczeblu wiceministrów spraw zagranicznych i wzmacniającego współpracę w zakresie bezpieczeństwa i obrony w celu promowania kontaktów na poziomie przemysłu i modernizacji sprzętu wojskowego. Pocieszające jest to, że wspólne grupy robocze ds. współpracy obronnej, utworzone po raz pierwszy w 2003 r., ale uśpione przez ostatnie kilka lat, zostały natychmiast reaktywowane. Następna runda odbędzie się w samym 2024 r.

Podczas gdy plan działania wspomina również o innych aspektach relacji, współpraca obronna prawdopodobnie będzie podstawą. Ten rodzaj partnerstwa można podzielić na dwie części — współpracę przemysłu obronnego i wspólne ćwiczenia. Obie razem uzupełniają domenę obronności i bezpieczeństwa. Tak więc decyzja Ministerstwa Obrony o otwarciu nowego Skrzydła Obrony w Polsce w zeszłym roku, z oficerem w stopniu brygady, który będzie nadzorował różne aspekty współpracy, działała w najlepszym interesie obu stron. Potwierdza ona wpływ terminowych decyzji na wykorzystanie prawdziwego potencjału dwustronnych relacji.

Pierwszym etapem tej współpracy przemysłu obronnego jest modernizacja indyjskich czołgów T-72. To oczywiste. Polska, jeden z największych zwolenników Ukrainy, przekazała Kijowowi cały swój sprzęt z czasów radzieckich. Jej wiedza techniczna jest pusta i może z łatwością zaspokoić potrzeby modernizacyjne Indii, ponieważ sami Rosjanie są skupieni na wojnie, a ich kompleks militarno-przemysłowy jest w kryzysie.

Warszawa przechodzi największą modernizację obronną w swojej historii, zastępując stare floty i zapasy bronią standardu NATO ze Stanów Zjednoczonych i innych krajów. Zagięcia tych dynamik otwierają przestrzeń korzystną dla obu stron dla Indii i Polski, aby wspólnie pracować nad modernizacją, o której mowa powyżej.

Niewiele osób wie, że WB Group, największa prywatna firma obronna w Polsce, dobrze znana swoim odpowiednikom w Europie, działa w Indiach za pośrednictwem WB India. Znana ze swoich najnowocześniejszych rozwiązań w zaawansowanych systemach wojskowych i elektronice, grupa może inwestować w kraju za pośrednictwem prywatnej indyjskiej firmy zajmującej się platformami dronów i innymi systemami cyberbezpieczeństwa.

MoD niedawno ogłosiło dwa korytarze przemysłu obronnego w Uttar Pradesh i Tamil Nadu, gdzie nacisk na produkcję dronów jest oczywisty. To rzeczywiście właściwy czas, aby WB India wkroczyło w tę przestrzeń i odegrało swoją rolę w ożywieniu indyjskiego sektora obronnego poprzez współprojektowanie, współrozwój i współprodukcję sprzętu obronnego.

Indie i Polska od dawna współpracują również nad specjalną wersją wozu zabezpieczenia technicznego (ARV) zwaną WZT-3. Wspólnie wyprodukowały ją polska firma Bumar i indyjska firma BEML, które odegrały kluczową rolę we wsparciu czołgu podstawowego T-72.

Od pewnego czasu obie strony burzą mózgów nad modernizacją WZT-3 za pomocą WZT-3M. W 2023 r. strona indyjska wydała nową prośbę o informacje (RFI) dotyczącą ARV. Bumar jest już ważnym konkurentem ze względu na doświadczenie z Indiami. Nowo podpisane partnerstwo strategiczne i pięcioletni plan działania mogą doprowadzić do zawarcia umowy z Bumar.

Obie strony mogą również wspólnie produkować Borsuka, bojowy wóz piechoty, wyprodukowany przez Polską Grupę Zbrojeniową (PGZ). Polska zastąpiła starzejącą się flotę radzieckich gąsienicowych BMP Borsukiem i może również wesprzeć Indie w dążeniu do zastąpienia BMP. Aby nie zapomniano, niedawna dyskusja w Indiach na temat amerykańskich Strykerów i rodzimych WhAP (Wheeled Armoured Platform Vehicles) mogłaby być wsparta innym rodzajem gąsienicowych bojowych wozów piechoty, w duchu dywersyfikacji.

Nie zapominajmy również, że Polska pozostaje kluczowym miejscem docelowym dla indyjskiego eksportu obronnego. Nadszedł czas, aby New Delhi zbadało swoją rolę w ogromnej, wielomiliardowej modernizacji wojskowej, która jest obecnie realizowana w Warszawie. Korea Południowa jest na pokładzie z umowami na czołgi K-2, samobieżne haubice K-9 i inne. Plan działania Indie–Polska mógłby skłonić inne JWG do oceny wykonalności podobnych dyskusji z Indiami i wzmocnienia wyników.

Inny pion współpracy w zakresie obrony i bezpieczeństwa dotyczy wspólnych ćwiczeń, które mogą budować zaufanie i interoperacyjność między obiema stronami dwustronnie i wielostronnie. Dzięki nowym strategicznym partnerstwom w Europie i coraz większej liczbie wspólnych ćwiczeń Indie wykazały chęć odgrywania bardziej widocznej roli na kontynencie.

Plan działania podkreśla również możliwości w zakresie technologii, rolnictwa, agro-technologii, technologii żywności, energii, klimatu, zielonych technologii, infrastruktury, inteligentnych miast, opieki zdrowotnej, farmaceutyki i górnictwa. Dalsza współpraca w tych sektorach zostanie zbadana na kolejnym spotkaniu Wspólnej Komisji Współpracy Gospodarczej (JCEC) zaplanowanym na koniec 2024 r. Walka z terroryzmem i wszystkimi jego przejawami zostanie rozwiązana poprzez skoordynowane wysiłki. Wspomniano również o ścisłych interakcjach w zakresie cyberbezpieczeństwa.

W dokumencie słusznie wspomniano również o więziach międzyludzkich, wymianach akademickich i zwiększaniu przepływów turystycznych. Obie strony wkrótce będą również pracować nad przełomowym porozumieniem w sprawie ubezpieczeń społecznych.

Uznając partnerstwo Indii z Unią Europejską, oświadczenie potwierdza poparcie dla trwających negocjacji handlowych i inwestycyjnych UE-Indie, operacjonalizacji Rady ds. Handlu i Technologii (TTC) między Indiami a UE oraz wdrożenia Partnerstwa na rzecz Łączności między Indiami a UE. Polska obejmie przewodnictwo w Radzie UE w styczniu 2025 r., kiedy to oczekuje się, że jednocześnie obejmie urząd nowa komisja. Ursula von Der Leyen nadal pełni funkcję przewodniczącej Komisji UE. Ponieważ dobry przyjaciel Indii sprawuje przewodnictwo w Radzie UE, można oczekiwać, że więzi będą się dalej zacieśniać, w najlepszym interesie wszystkich.

Przeczytaj także: Inwazja Ukrainy na Kursk zszokowała Rosję. Teraz pole do negocjacji ziemia za ziemię

Droga przed nami

Relacje indyjsko-polskie przeszły długą drogę. I mają wyjść poza zadania określone w planie działania, który stanowi świetny punkt wyjścia. Potencjał jest tutaj ogromny. Wiele dynamik łączy oba teatry, co ma strategiczne implikacje i szanse ekonomiczne. Weźmy na przykład rosnące zainteresowanie Polski i Europy rozwojem Indo-Pacyfiku oraz intensyfikację dialogu z partnerami, takimi jak Korea Południowa i Japonia. Jednocześnie rośnie interwencja Indii i zainteresowanie stabilizacją europejskiego teatru, a także coraz bardziej powiązane interesy z europejskimi partnerami.

W przyszłym roku Polska będzie również przewodniczyć projektowi łączności 14 krajów Europy Środkowo-Wschodniej (CEE) od Grecji na południu do krajów bałtyckich na północy. Nazywa się to Inicjatywą Trójmorza. Gospodarki te łącznie stanowią ponad bilion USD PKB i są niezagospodarowanymi rynkami dla gospodarki wschodzącej, takiej jak Indie.

Indyjskie przedsiębiorstwa muszą dywersyfikować inwestycje w portach Europy Środkowo-Wschodniej, takich jak Saloniki w Grecji, które są połączone z pozostałymi trzema krajami mórz poprzez połączenia kolejowe, drogowe i morskie. Polska ma objąć przewodnictwo w trójmorzu w 2025 r., jednocześnie sprawując przewodnictwo w Radzie UE. Ma również zupełnie nowe partnerstwo strategiczne z Indiami, dlatego musi zaprosić Modiego do zbadania drugiego etapu współpracy infrastrukturalnej między Indiami a Europą na bardziej regionalnym poziomie.

Utoruje to drogę do łączenia różnych obszarów geograficznych poprzez łączność gospodarczą, korytarze multimodalne, budowanie odporności łańcuchów produkcji i dostaw oraz przyciąganie inwestycji dzięki futurystycznemu podejściu.

Przez wiele dekad zaangażowanie Indii w Europę i wiedza na jej temat były ograniczone do czterech wielkich krajów – Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec i Rosji. Wszystko pomiędzy zostało zepchnięte na dalszy plan. Ponieważ New Delhi odchodzi od „apatii dziedzicznej” we wszystkich sferach swojej polityki zagranicznej, nadszedł również czas, aby na nowo nauczyć się niuansów zachodniego teatru. W końcu nadal jest jednym z najbardziej bankowych partnerów dla Indii w różnych wymiarach.

Stałe wysiłki rządu w tym kierunku, jak podkreślił znany komentator polityki zagranicznej i spraw międzynarodowych C. Raja Mohan, pozostały niedocenione. Nadszedł czas na strategiczne ponowne nauczenie się w New Delhi, które rozkoszuje się chwałą prawdziwie interseksjonalnego globalnego momentu.

Autorka jest Associate Fellow, Europe and Eurasia Center, w Manohar Parrikar Institute for Defence Studies and Analyses. Tweetuje @swasrao. Poglądy są osobiste.

(Edytowane przez Zoyę Bhatti)