Prowadząc w całych Indiach kampanię na rzecz wyborów, które rozpoczęły się w piątek, premier Narendra Modi mówi o swoich nienasyconych ambicjach związanych z apetytem na obiad.

Dachy nad głowami, przyłącza wody, butle z gazem do gotowania — pan Modi czyta menu tego, co nazywa obfitym „rozwojem”, który zapewnił biednym w Indiach. Ale on na tym nie poprzestaje. „To, co Modi zrobił do tej pory, to tylko przystawka” – powiedział na jednym przystanku, jak to często ma w zwyczaju, mówiąc o sobie w trzeciej osobie. „Danie główne dopiero przed nami.”

Dla legionów zwolenników pana Modiego trzecia kadencja przyniesie więcej tego, co w nim tak pociąga. To rzadki rodzaj siłacza, który twardo stąpa po ziemi. Jest postacią magnetyczną i potężnym mówcą. Stworzył wizerunek niestrudzonego i nieprzekupnego pracownika rozwijającego się kraju.

Jednak dla jego krytyków stwierdzenie Modiego o „daniu głównym” jest sygnałem alarmowym dla przyszłości największej demokracji na świecie.

Modi (73 l.) przystępuje do wyborów jako zdecydowany faworyt, władza jego partii nad bardziej zaludnionymi północnymi i środkowymi obszarami Indii jest mocniejsza niż kiedykolwiek, a opozycja w tym samym decydującym położeniu geograficznym jeszcze bardziej osłabła. Jednak nawet mając pozornie zapewnioną pozycję niezrównanego przywódcy Indii, stłumił sprzeciw, który tylko się nasilił.

W ramach przygotowań do głosowania, które potrwa sześć tygodni przed ogłoszeniem wyników 4 czerwca, agencje kontrolowane przez Modiego zamroziły rachunki bankowe największej partii opozycji. Przywódcy dwóch państw kierowanych przez opozycję zostali wtrąceni do więzienia w przypadkach, które uważają za motywowane politycznie. (Regionem stołecznym, New Delhi, rządzi obecnie premier, który wysyła swoje wytyczne zza krat).

Wszystko to, zdaniem krytyków Modiego, pokazuje skłonność do pełnej kontroli, która stała się widoczna w ciągu dziesięciu lat jego urzędowania na stanowisku premiera. Twierdzą, że Modi nie spocznie, dopóki nie przekształci indyjskiej demokracji w rządy jednej partii. Władza jest agresywnie konsolidowana „wokół kultu osobowości przywódcy” – stwierdził Yamini Aiyar, analityk ds. polityki w New Delhi.

„Głęboka centralizacja władzy znacząco podważyła instytucjonalne mechanizmy kontroli i równowagi wpisane w demokratyczną strukturę Indii” – stwierdziła pani Aiyar.

Wydaje się, że wielu Hindusów jest skłonnych to zaakceptować. Modi pozostał bardzo popularny, mimo że stał się bardziej autokratyczny. Zapłacił niewielką cenę – a nawet znalazł wsparcie – za swoje wysiłki mające na celu przekształcenie Indii w coś, co analitycy nazywają demokracją nieliberalną.

Wykorzystuje sprzeczności. Prawo do głosowania jest uważane za święte w kraju, którego demokracja zapewnia ochronę w niespokojnym regionie. Jednak sondaże wskazują również, że duża liczba Hindusów jest skłonna zrzec się swobód obywatelskich, aby wesprzeć potężnego władcę, który ich zdaniem załatwi sprawę.

Kolejna pozorna niespójność: ludzie, którzy mówią o swoich własnych konfliktach gospodarczych, często wyrażają także wiarę w to, że Modi prowadzi sprawy kraju, co stanowi świadectwo mocnych narracji, które snuje.

Hindusi mają także bardziej namacalne powody, aby go poprzeć. Pan Modi nieustannie dba o swoją szeroką bazę wsparcia poprzez hojne ofiary w całym społeczeństwie: korzystne oferty dla elity biznesowej w rozwijającej się gospodarce, solidne programy opieki społecznej dla zubożałej większości Indii i silna dawka hinduskiego nacjonalizmu dla tych pomiędzy.

Zatrzymanie kampanii w tym miesiącu w bastionie jego partii w Uttar Pradesh ilustruje tę zwycięską formułę.

Modi stał z tyłu szafranowej ciężarówki, która powoli jechała ulicą handlową wypełnioną światowymi markami i sklepami jubilerskimi. Scena ta przemawiała do nowego bogactwa, które wyniosło miliony Hindusów do klasy średniej.

Nad głowami billboardy ze zdjęciami pana Modiego – jego twarz jest wszędzie w Indiach – informujące o osiągnięciach takich jak instalacja ponad 100 milionów toalet dla biednych i rosnący status Indii.

Na zakończenie „roadshow” na skrzyżowaniu, na którym pojazd pana Modiego skręcił w prawo i jechał z powrotem do Delhi, stała scena z głośnikami. Podczas gdy rozbrzmiewały hinduskie nacjonalistyczne pieśni, aktorzy przebrani za bóstwa Ram i Sita pozowali do selfie z tłumem.

Otwarcie przez pana Modiego w styczniu ogromnej świątyni poświęconej Ramowi, na spornym miejscu meczetu zrównanego z ziemią trzydzieści lat temu przez hinduski tłum, było główną ofiarą w roku wyborczym dla jego hinduskiej bazy.

„Jesteśmy Hindusami, jesteśmy Hindusami, będziemy mówić tylko o Ramie” – brzmiał śpiew jednej z piosenek. „Tych, którzy sprowadzili Ramę, my doprowadzimy ich do władzy”.

Bharatiya Janata Party (BJP) pana Modiego powstała w 1980 roku jako miejska organizacja klasy średniej skupiona wokół rdzenia większości hinduskiej. Analitycy twierdzą, że pod rządami Modiego przekształciła się w partię biednych i wsi w północnych Indiach.

Niektórzy w Indiach uważają, że biedniejsi ludzie po prostu ulegli urokowi pana Modiego. Nalin Mehta, autorka książki „The New BJP”, stwierdziła, że ​​jest to zasadniczo błędne.

„Fakt, że BJP w dalszym ciągu odnosi te zwycięstwa, odzwierciedla jej sukces w pozyskiwaniu nowych wyborców, którzy nigdy wcześniej nie głosowali na BJP i którzy być może nie są nawet wyznawcami hinduskiego nacjonalizmu” – stwierdził.

Mehta przypisuje znaczną część tego sukcesu rozwojowi partii i budowaniu marki programów opieki społecznej oraz jej wysiłkom zmierzającym do promowania się jako pan-hinduskiej, aktywnie docierając do marginalizowanych kast w Indiach.

Nadając priorytet bezpośrednim cyfrowym płatnościom socjalnym, BJP wyeliminowała pośredników i zadbała o to, aby darowizny były postrzegane jako pochodzące bezpośrednio od pana Modiego.

Technologia pozwala także partii na śledzenie działań, a pracownicy BJP – uzbrojeni w dane – pukają do drzwi każdego, kto otrzymał kran z wodą, butlę z gazem lub rządową dotację na budowę domu.

Dane tworzą warstwy informacji zwrotnych, które pomagają partii wybrać kandydatów, odrzucając dużą liczbę urzędników przed każdymi wyborami. „Ten BJP jest bardzo bezwzględny, jeśli chodzi o wygraną” – powiedział Mehta.

Wszystko to składa się na niezwykłą atrakcyjność pana Modiego oraz jego przenikliwość polityczną i technologiczną.

Swoją osobistą historię umieścił w centrum swojej narracji o wschodzących Indiach, co stanowi główny filar jego kampanii. Jeśli syn sprzedawcy chai z niższej kasty może zostać jednym z najpotężniejszych ludzi na świecie, mówi, inni zwykli Hindusi też mogą o tym marzyć.

Choć nierówności wzrosły i 800 milionów Hindusów jest zdanych na łaskę miesięcznych racji żywnościowych, wielu zamiast tego skupia się na wierze, że pan Modi nie jest złodziejem. Uważa się za kawalera bez potomków, który pracuje wyłącznie dla narodu indyjskiego, w przeciwieństwie do tego, co nazywa skorumpowanymi dynastami politycznymi opozycji.

„Modi nie urodził się w jakiejś rodzinie królewskiej, żeby zostać premierem” – powiedział dziesiątkom tysięcy ludzi w stanie Maharasztra. – To ty doprowadziłeś go tak daleko.

Opozycja polityczna została poważnie osłabiona walkami wewnętrznymi, kryzysami przywództwa i jej walką o zaproponowanie ideologicznej alternatywy dla BJP

Ale stoi także przed szansą, którą Modi przechylił na swoją korzyść.

Zastraszył media. Niezależni dziennikarze, którzy kwestionują jego politykę, byli więzieni lub ofiarami prześladowań prawnych. Indie przewodzą światu pod względem przestojów w Internecie, ukrywając niepokoje, które źle wróżą rządowi. A urzędnicy pod przewodnictwem Modiego zmusili platformy mediów społecznościowych do usunięcia krytycznych treści.

Agencje śledcze wypuściły na wolność przeciwników politycznych Modiego — ponad 90 procent spraw z udziałem polityków w ciągu ostatniej dekady dotyczyło opozycji. Wielu marnieje w więzieniu lub w systemie sądownictwa. Ci, którzy przechodzą na stronę BJP, stwierdzają, że ich sprawy znikają.

Podczas kampanii w stanie Bengal Zachodni kandydatka opozycji Mahua Moitra mówiła o ratowaniu demokracji przed autorytaryzmem, który, jej zdaniem, doprowadził do jej wydalenia z parlamentu – w zawiłej sprawie dotyczącej byłego partnera romantycznego, rottweilera o imieniu Henry i oskarżenia o łapówkarstwo.

Autokracja i postrzegana przez Modiego przytulność w stosunku do miliarderów to dwie główne linie ataku opozycji. Podczas kampanii pani Moitra powiedziała grupie kobiet, że nadal czekają na rządowe pieniądze na budowę domów, ponieważ pan Modi „jest zajęty budowaniem pałaców dla swoich przyjaciół”.

Analitycy wątpią, czy którakolwiek kwestia odbije się szerokim echem. Wielu Hindusów, zwłaszcza w jego twierdzy na północy, która ma decydujący wpływ na to, kto będzie rządził w New Delhi, dokładnie lubi to, co dostają od pana Modiego.

„On jest premierem, a jeśli nie będzie wystarczająco silny, to co z tego?” Anjali Vishwakarma, lat 37, projektantka wnętrz, powiedziała pewnego dnia spacerując z rodziną wzdłuż Gangesu w okręgu wyborczym pana Modiego w Varanasi.

Suhasini Raj wniósł raport z Varanasi, Sameer Yasir z Krishnanagar i Hariego Kumara z Ghaziabad w Indiach.