Ciągle wracam myślami do czegoś, co usłyszałem w rosyjskiej telewizji państwowej trzy lata temu.

W tym czasie namawiano Rosjan do poparcia zmian w konstytucji, które pozwoliłyby Władimirowi Putinowi utrzymać się u władzy przez kolejne 16 lat.

Aby przekonać opinię publiczną, prezenter wiadomości przedstawił prezydenta Putina jako kapitana statku kierującego dobrym statkiem Rosja przez wzburzone wody globalnych niepokojów.

„Rosja jest oazą stabilności, bezpieczną przystanią” – kontynuował. „Gdyby nie Putin, co by się z nami stało?”

To tyle, jeśli chodzi o oazę stabilności i bezpiecznej przystani. 24 lutego 2022 r. kremlowski kapitan wyruszył w sztorm, który sam stworzył. I skierował się prosto na górę lodową.

Inwazja Władimira Putina na Ukrainę przyniosła śmierć i zniszczenie sąsiadowi Rosji. Doprowadziło to do ogromnych strat wojskowych w jego własnym kraju: niektóre szacunki podają liczbę zabitych rosyjskich żołnierzy w dziesiątkach tysięcy.

Setki tysięcy rosyjskich obywateli zostało powołanych do wojska, a rosyjscy więźniowie (w tym skazani zabójcy) zostali werbowani do walki na Ukrainie. Tymczasem wojna wpłynęła na ceny energii i żywności na całym świecie i nadal zagraża bezpieczeństwu europejskiemu i światowemu.

Wszystkie problemy o proporcjach Titanica.

Dlaczego więc prezydent Rosji obrał kurs na wojnę i podbój terytorialny?

„Na horyzoncie były wybory prezydenckie w Rosji w 2024 roku” – zauważa politolog Ekaterina Shulman.

„Dwa lata przed tym głosowaniem [the Kremlin] chciał jakiegoś zwycięskiego wydarzenia. W 2022 roku osiągną swoje cele. W 2023 roku zaszczepią w umysłach Rosjan, jakie to szczęście, że mieli takiego kapitana, który poprowadzi statek nie tylko przez wzburzone wody, ale doprowadzi ich do nowych, bogatszych brzegów. Wtedy w 2024 roku ludzie będą głosować. Bingo. Co mogłoby pójść źle?”

Mnóstwo, jeśli twoje plany opierają się na błędnych założeniach i błędnych obliczeniach.

Kreml spodziewał się, że jego „specjalna operacja wojskowa” będzie błyskawiczna. Myślano, że w ciągu kilku tygodni Ukraina wróci na orbitę Rosji. Prezydent Putin poważnie nie docenił zdolności Ukrainy do oporu i walki, a także determinacji krajów zachodnich, by wesprzeć Kijów.

Przywódca Rosji musi jednak przyznać, że popełnił błąd, najeżdżając Ukrainę. Sposób pana Putina polega na naciskaniu, eskalacji, podnoszeniu stawki.

Co prowadzi mnie do dwóch kluczowych pytań: jak Władimir Putin zapatruje się na sytuację po roku i jaki będzie jego następny ruch na Ukrainie?

W tym tygodniu dał nam kilka wskazówek.

Jego orędzie o stanie narodu było pełne antyzachodniej żółci. Nadal obwinia Amerykę i NATO za wojnę na Ukrainie i przedstawia Rosję jako stronę niewinną. Jego decyzja o zawieszeniu udziału w ostatnim pozostałym traktacie o kontroli zbrojeń jądrowych między Rosją a Ameryką, New Start, pokazuje, że prezydent Putin nie ma zamiaru wycofywać się z Ukrainy ani zakończyć impasu z Zachodem.

Następnego dnia na moskiewskim stadionie piłkarskim Putin dzielił scenę z rosyjskimi żołnierzami wracającymi z linii frontu. Na wysoce wyreżyserowanym wiecu prokremlowskim prezydent Putin powiedział tłumowi, że „teraz toczą się bitwy [Russia’s] historyczne granice” i wychwalał „odważnych wojowników” Rosji.

Wniosek: nie oczekuj żadnych zwrotów Kremla. Ten rosyjski prezydent nie jest do zmiany.

„Jeżeli nie spotka się z oporem, posunie się tak daleko, jak tylko się da” – uważa Andriej Iłarionow, były doradca ekonomiczny prezydenta Putina. „Nie ma innego sposobu, aby go powstrzymać niż opór militarny”.

Ale co z rozmowami o czołgach? Czy możliwe są negocjacje pokojowe z Putinem?

„Można usiąść z każdym”, kontynuuje Andrei Illarionov, „ale mamy historyczną historię siadania z Putinem i zawierania z nim umów.

„Putin naruszył wszystkie dokumenty. Porozumienie o utworzeniu Wspólnoty Niepodległych Państw, dwustronny traktat między Rosją a Ukrainą, traktat o uznanej międzynarodowo granicy Rosji i Ukrainy, Karta Narodów Zjednoczonych, Akt Helsiński z 1975 r., Memorandum Budapeszteńskie. I tak dalej. Nie ma dokumentu, którego by nie naruszył”.

Jeśli chodzi o łamanie porozumień, rosyjskie władze mają długą listę własnych pretensji do Zachodu. Na szczycie tej listy znajduje się twierdzenie Moskwy, że Zachód złamał obietnicę złożoną w latach 90., że nie będzie rozszerzał sojuszu NATO na wschód.

A jednak we wczesnych latach urzędowania Władimir Putin zdawał się nie postrzegać NATO jako zagrożenia. W 2000 roku nie wykluczył nawet, że kiedyś Rosja zostanie członkiem Sojuszu. Dwa lata później prezydent Putin, poproszony o skomentowanie deklarowanych przez Ukrainę intencji członkostwa w NATO, odpowiedział: „Ukraina jest suwerennym państwem i ma prawo decydować o tym, jak zapewnić sobie bezpieczeństwo…”. Kijów.

Putin około 2023 roku to zupełnie inna postać. Kipiąc niechęcią do „kolektywnego Zachodu”, kreuje się na przywódcę oblężonej twierdzy, odpierając rzekome próby zniszczenia jego kraju przez wrogów Rosji. Z jego przemówień i komentarzy – oraz odniesień do imperialnych władców Rosji, takich jak Piotr Wielki i Katarzyna Wielka – wynika, że ​​Putin wydaje się wierzyć, że jego przeznaczeniem jest odtworzenie imperium rosyjskiego w jakimś kształcie lub formie.

Ale jakim kosztem dla Rosji? Prezydent Putin kiedyś zasłużył sobie na reputację tego, kto zaprowadził stabilność w swoim kraju. To zniknęło w obliczu rosnących ofiar wojskowych, mobilizacji i sankcji gospodarczych. Kilkaset tysięcy Rosjan opuściło kraj od początku wojny, wielu z nich jest młodych, wykwalifikowanych i wykształconych: drenaż mózgów jeszcze bardziej zaszkodzi rosyjskiej gospodarce.

W wyniku wojny nagle pojawiło się wiele grup z bronią, w tym prywatnych firm wojskowych, takich jak grupa Wagnera Jewgienija Prigożyna i bataliony regionalne. Stosunki z regularnymi siłami zbrojnymi są dalekie od harmonijnych. Konflikt między Ministerstwem Obrony Rosji a Wagnerem jest przykładem sporów społecznych w elitach.

Niestabilność plus prywatne armie to niebezpieczny koktajl.

„Wojna domowa prawdopodobnie obejmie Rosję przez następną dekadę”, uważa Konstantin Remczukow, właściciel i redaktor moskiewskiej gazety Nezavisimaya Gazieta. „Jest zbyt wiele grup interesu, które rozumieją, że w tych warunkach istnieje szansa na redystrybucję bogactwa”.

„Prawdziwą szansą na uniknięcie wojny domowej będzie dojście do władzy zaraz po Putinie właściwej osoby. Osoby, która ma władzę nad elitami i zdecydowaną izolację tych, którzy chcą wykorzystać sytuację”.

„Czy rosyjskie elity dyskutują o tym, kto jest właściwym mężczyzną lub kobietą?” – pytam Konstantina.

„Cicho. Przy zgaszonych światłach. Dyskutują o tym. Będą zabierać głos”.

„A czy Putin wie, że takie dyskusje mają miejsce?”

– On wie. Myślę, że wie wszystko.

W tym tygodniu przewodniczący izby niższej rosyjskiego parlamentu oświadczył: „Dopóki jest Putin, jest Rosja”.

Była to deklaracja lojalności, ale nie faktów. Rosja przetrwa – udawało jej się to przez wieki. Losy Władimira Putina są jednak nieodwołalnie związane z wynikiem wojny na Ukrainie.