Ale inną konsekwencją tej decyzji było spowodowanie kolejnego zwrotu w złożonej relacji między panem Erdoganem a panem Putinem, którzy według analityków polegali na sobie nawzajem w trakcie wojny.

Obaj od dawna mają bliskie więzi, pomimo konfliktów w Syrii, Libii i innych miejscach. Po inwazji na Ukrainę Turcja zachowała stosunki gospodarcze i dyplomatyczne z Rosją, pozycjonując się jako główny negocjator między Moskwa, Kijów i Zachód.

Turecki prezydent często opisywał Putina jako „mojego przyjaciela” i podkreślał, że nadal może sprawić, by dyplomacja z Rosją działała. „Wierzę, że mój przyjaciel Putin chciałby, aby ten humanitarny most był kontynuowany” — powiedział Erdogan w tym tygodniu, po tym, jak Rosja zrezygnowała z umowy zbożowej.

I chociaż miał właśnie wyjechać na trzydniową wyprawę do Zatoki Perskiej, Erdogan obiecał, że Turcja będzie kontynuować wysiłki dyplomatyczne, by skłonić Putina do powrotu do umowy. Turecki minister spraw zagranicznych rozmawiał telefonicznie ze swoim rosyjskim odpowiednikiem, a sam Erdogan ma spotkać się z Putinem w Turcji w przyszłym miesiącu, a umowa zostanie prawie na pewno omówiona osobiście.

W jaki sposób Erdogan sfrustrował Rosję?

Po miesiącach zwlekania i wysuwania żądań sojusznikom Erdogan w tym miesiącu zgodził się na szwedzką kandydaturę do NATO, aw marcu wycofał swój sprzeciw wobec przystąpienia Finlandii do sojuszu. Putin zaciekle sprzeciwiał się jakiemukolwiek rozszerzeniu NATO, zwłaszcza tak blisko rosyjskiej ziemi.

„Oni podkopali jakość Erdogana jako wiarygodnego, uczciwego brokera” – powiedział analityk tureckiej polityki zagranicznej, Ilhan Uzgel. „Teraz Putin uważa umowę zbożową za kartę przetargową z Zachodem, bez angażowania Erdogana”.

Analitycy sugerowali, że ostatnie gesty Erdogana mające na celu zbliżenie z Zachodem mogły rozgniewać Putina. W tym miesiącu Turcja gościła prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego i zwróciła na Ukrainę pięciu ukraińskich dowódców Pułku Azowskiego, co skłoniło Rosję do oskarżenia Turcji o złamanie umowy o przetrzymywaniu tam żołnierzy do końca wojny.

Rosja bombardowała ukraińskie miasta portowe przez trzy dni w tym tygodniu, w szczególności celując w obiekty transportu zboża, i ostrzegła, że ​​próby ominięcia jej blokady morskiej na Morzu Czarnym mogą być postrzegane jako akt wojny. Według tureckiego Ministerstwa Obrony wycofał również swój personel z centrum koordynacyjnego w Stambule, które służy do nadzorowania i kontrolowania dostaw zboża.

Zdaniem Serhata Guvenca, profesora stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Kadir Has, rosyjskie ataki mogą sygnalizować, że Kreml nie chce wznowienia umowy zbożowej ani wykorzystania jej jako podstawy do rozmów pokojowych lub zawieszenia broni. Powiedział, że przemoc może również sygnalizować, że Erdogan stracił część swojego dyplomatycznego prestiżu.

„Ale to nie znaczy, że Erdogan stał się dyplomatycznie nieistotny” – dodał Guvenc.

Pan Erdogan służył jako linia komunikacji między panem Putinem a przywódcami w Europie i Stanach Zjednoczonych, a Turcja i Rosja skorzystały na wzajemnych korzyściach gospodarczych w ciągu ostatnich 17 miesięcy wojny.

Turcja odmówiła nałożenia sankcji na Rosję, tak jak zrobiły to Stany Zjednoczone i Unia Europejska, powiedział Guvenc. W obliczu własnych problemów gospodarczych Turcja od początku wojny rozszerzyła stosunki handlowe z Rosją, zwiększając turecki eksport i kupując tani rosyjski gaz ziemny. A utrzymywanie dobrych stosunków z Moskwą, zdaniem analityków, pomaga Erdoganowi w utrzymaniu równowagi sił na Morzu Czarnym.

Czy Turcja może odzyskać wpływy?

Jeśli Erdogan chce odgrywać rolę mediatora w rozmowach pokojowych lub o zawieszeniu broni – lub po prostu odzyskać pewną przewagę, musi znaleźć inną okazję – powiedział Guvenc.

A Turcja pozostaje ważna dla sojuszników NATO i innych zachodnich instytucji ze względu na ciągłe relacje pana Erdogana z panem Putinem, powiedział Evren Balta, profesor stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Ozyegin w Stambule.

Obecna porażka umowy zbożowej nie powinna być postrzegana jako znak, że jest martwa na dobre, powiedziała. Może zostać wskrzeszony, a pan Erdogan może wkrótce znaleźć nowe okazje do targowania się.

Pani Balta dodała, że ​​Rosja i Turcja mają pewne fundamentalne podobieństwa w sposobie funkcjonowania ich rządów, w tym w podejmowaniu decyzji w oparciu o potrzeby chwili.

Powiedziała, że ​​jeśli Putin będzie musiał porozmawiać z Erdoganem, on to zrobi. Gdyby musiał go potępić, też by to zrobił. Dodała, że ​​obie strony rozumieją dwoistą naturę tej relacji, co oznacza, że ​​„Putin i Erdogan będą nadal rozmawiać”.