Prezydent Egiptu Abdel Fattah el-Sisi wraca do urn, starając się przedłużyć swoją prezydenturę o trzecią kadencję.

Twarz może być ta sama, ale okoliczności są inne, gdy Egipcjanie udają się do oddania głosu 10 grudnia.

Gospodarka znajduje się w kryzysie, podtrzymywana przez wsparcie partnerów zagranicznych zaniepokojonych popadnięciem w Egipt i wywołaniem regionalnej destabilizacji niespotykanej od 2011 r., w tym nowymi przepływami migracyjnymi do Europy i poza nią.

Poza granicami Egiptu jego sąsiedzi uwikłani są w pozornie nierozwiązywalne konflikty, w Sudanie szaleje wojna domowa, a w Libii rywalizujące ze sobą rządy rywalizują o władzę u progu Kairu.

W 2022 r. dług publiczny w Egipcie wyniósł ponad 88 proc. PKB kraju, czyli ponad dwukrotnie więcej niż średnia w regionie. Od czerwca inflacja niezmiennie utrzymuje się powyżej 35 proc.

Według doniesień w całym kraju w miarę kurczenia się finansów gospodarstw domowych rekordowa liczba Egipcjan szuka drugiej pracy, jednocześnie ograniczając wydatki gospodarstw domowych, w tym mniejszą i tańszą żywność. Wielu analityków spodziewa się jednak zwycięstwa el-Sisi w nadchodzących wyborach.

Rząd

W ciągu dziewięciu lat sprawowania urzędu prezydent ugruntował swoją władzę.

Krytycy, tacy jak doświadczony wydawca i krytyk rządu Hisham Kassem, siedzą w więzieniu. W 2019 r. referendum konstytucyjne w Egipcie spowodowało wydłużenie kadencji prezydenta do sześciu lat. W okresie poprzedzającym wyniki referendum organizacja monitorująca internet NetBlocks podała, że ​​wyśledziła 34 000 stron internetowych, w tym „startupy technologiczne, strony samopomocy [and] strony główne gwiazd”, które zostały zamknięte.

W tym kontekście najbliższy rywal el-Sisiego, lewicowy Ahmed el-Tantawy wycofał w październiku swoją kandydaturę, podnosząc zarzut kampanii zastraszania, w tym podsłuchiwania jego telefonu.

Egipska Państwowa Komisja Wyborcza określiła wszystkie jego oskarżenia jako bezpodstawne. Tymczasem wydaje się, że egipski prezydent ma niesłabnące poparcie armii. I nie ma wyraźnego przeciwnika.

„Nawet gdyby społeczeństwo mogło wyobrazić sobie alternatywę polityczną, faktem jest, że w opozycji panuje chaos” – powiedział David Butter, współpracownik Chatham House. „Wiele z idealizmu rewolucji [of 2011] został przyćmiony przez kampanię Bractwa Muzułmańskiego, która doprowadziła do chaosu i ostatecznie do el-Sisi.

„Dla wielu ludzi w całym Egipcie prezydentura el-Sisiego jest po prostu faktem”.

Gospodarka

Egipt stoi przed poważnymi wyzwaniami gospodarczymi. Krajowa produkcja z trudem zaspokajała popyt w najludniejszym kraju Bliskiego Wschodu jeszcze przed inwazją Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r. Wynikające z tego międzynarodowe niedobory zbóż sprawiły, że i tak już kryzys żywnościowy stał się egzystencjalnym zagrożeniem gospodarczym.

Wzrost cen podstawowych subsydiowanych towarów w Egipcie sprawia, że ​​są one poza zasięgiem wielu osób. Według najnowszych dostępnych danych rządowych z 2020 r. wskaźnik ubóstwa osiągnął około 30%.

Funt egipski spadł do około 50 w stosunku do dolara amerykańskiego na czarnym rynku, w porównaniu do oficjalnego kursu wynoszącego 31.

Spłata zadłużenia, która ma się rozpocząć w przyszłym roku, wynosi 42,26 miliarda dolarów, a wielu analityków spodziewa się, że po wyborach mogą zostać wprowadzone środki oszczędnościowe.

W międzyczasie rząd kontynuował kilka megaprojektów, takich jak budowa nowej stolicy pod Kairem.

W ciągu ostatniej dekady Zjednoczone Emiraty Arabskie i Arabia Saudyjska udostępniły wielomilionowe linie kredytowe oblężonemu Kairowi. MFW udzielił pożyczki w wysokości 3 miliardów dolarów, co stanowi czwarty taki przypadek wsparcia w ciągu ostatnich sześciu lat. Dług publiczny, szacowany na około 85 procent rocznej produkcji Egiptu, doprowadził do kryzysu dolarowego, ponieważ zarówno społeczeństwo, jak i rząd walczą o twardą walutę, aby utrzymać swoje gospodarstwa domowe przez tydzień lub uwolnić wielomilionowe towary importowane zalegające w portach wokół kraju, oczekując na opłacenie ceł.

Regionalna siła i równowaga

Niektórzy analitycy uważają, że wpływy Egiptu w swoim sąsiedztwie i poza nim spadły w ostatnich latach.

„To, co niegdyś było największą potęgą na Bliskim Wschodzie, straciło na znaczeniu regionalnym i międzynarodowym” – powiedział Riccardo Fabiani, dyrektor projektu w Grupie Kryzysowej z Egiptu. Analitycy ci argumentują, że w Libii i Sudanie większą rolę odgrywają obaj sąsiedzi, inne regionalne potęgi.

Ale wielu innych, w tym w Egipcie, nie zgadza się z tym. Wskazują na sukcesy Egiptu w zwalczaniu grup zbrojnych oraz jego sukces jako regionalnego brokera władzy, walczącego na równych prawach ze swoimi odpowiednikami w Zatoce Perskiej. Analitycy w Egipcie wskazali także na kluczową rolę, jaką odegrał Kair podczas negocjacji między Izraelem a Hamasem oraz w zapewnieniu nowej pomocy dla oblężonych w Gazie.

Być może największym dowodem strategicznego wpływu Egiptu jest to, jak wiele narodów i organizacji globalnych zintensyfikowało działania, aby pomóc temu krajowi uporać się z wyzwaniami gospodarczymi”.

Egipt jest zadłużony niemal u wszystkich” – stwierdził Butter. „Jednak nikt nie jest zainteresowany destabilizacją Egiptu”.

Kryzys w Gazie zwiększa wyzwania stojące przed Egiptem i dlatego „MFW już zwiększa udzielane przez siebie wsparcie” – powiedział, dodając, że odzwierciedla to również nastroje wśród zwolenników Egiptu w USA, Europie i Zatoce Perskiej. Wszystko to „daje Egiptowi ogromny wpływ na namawianie do większej pomocy dla wjazdu do Gazy” – powiedział Fabiani.

Podczas ostatnich wyborów w Egipcie, które odbyły się w 2014 i 2018 r., przy różnej frekwencji, przyniosło 97% głosów poparcia dla prezydenta el-Sisiego. W ciągu kilku dni Egipt prawdopodobnie odniesie kolejne zwycięstwo.

Jednak w kraju stojącym w obliczu kryzysu gospodarczego oraz w regionie borykającym się z wieloma wojnami i podziałami trzecia kadencja el-Sisiego prawdopodobnie nie będzie łatwiejsza niż dwie pierwsze.