Postać polaryzująca, w niedzielę zmierzy się z prawdopodobnie najbardziej konkurencyjnymi wyborami w swojej karierze. Przewodniczył gwałtownej inflacji, aw ostatnich miesiącach jego rząd spotkał się z ostrą krytyką za reakcję na trzęsienia ziemi, które spowodowały śmierć ponad 50 000 osób w Turcji na początku tego roku.

Pełniąc urząd, pogłębił ograniczenia dotyczące wypowiedzi i wypowiedzi, a pod jego rządami sądownictwo skazywało przeciwników lub wnosiło do nich oskarżenia. Lider opozycji Kemal Kilicdaroglu, jego najwybitniejszy pretendent, obiecał alternatywę: „Nic ci się nigdy, przenigdy nie stanie, ponieważ mnie krytykujesz”.

Oto niektóre z kluczowe punkty w karierze Erdogana jako urzędnika państwowego i gracza na światowej scenie, śledząc jego drogę od popularnego burmistrza Stambułu do głęboko zakorzenionych rządów jednoosobowych.

1994: Erdogan, już zaangażowany w lokalną politykę, kandyduje na burmistrza Stambułu, zdobywając około 25 procent głosów jako członek Partii Opieki Społecznej. Jako burmistrz Erdogan koncentruje się na modernizacji dóbr i usług publicznych – w tym poprzez prywatyzację. Wśród jego wyborców: migranci ze wsi do miast, szukający alternatywy dla zakorzenionego świeckiego establishmentu.

1997: Erdogan jest oskarżony o podżeganie do nienawiści religijnej po tym, jak wyrecytował fragment wiersza – który zawiera bojowe obrazy religijne: „minarety to nasze bagnety” – który jest sprzeczny z tureckim prawem narzucającym sekularyzm. Jako konserwatysta społeczny wywodzący się z islamistycznej tradycji politycznej, stara się uzyskać większą reprezentację polityczną dla religijnych muzułmanów.

1998: Zmuszony do rezygnacji ze stanowiska burmistrza, Erdogan odbywa karę czterech miesięcy więzienia na początku 1999 roku za recytację. Jego uwięzienie tylko podnosi jego rangę.

2001: Erdogan zakłada Partię Sprawiedliwości i Rozwoju (AKP). On i jego sojusznicy dokonują kalkulacji, że prosta partia islamistyczna nie zdobyłaby władzy w Turcji na początku XXI wieku. AKP pozycjonuje się jako konserwatywna i szanująca islamską tradycję. „Jestem muzułmaninem” – powiedział Erdogan magazynowi TIME w 2002 roku. „Ale wierzę w świeckie państwo”.

Czy wybory w Turcji będą wolne i uczciwe? Oto, co warto wiedzieć.

2003: Erdogan zostaje premierem po zdobyciu przez jego partię władzy w parlamencie i wprowadzeniu pewnych zmian prawnych, które pozwolą mu służyć pomimo uwięzienia. W tej roli, w kontekście dążenia Turcji do członkostwa w UE, rząd Erdogana przeprowadza reformy, w tym gruntowne zmiany w kodeksie karnym, zwiększenie wydatków na edukację, a także prawa rozszerzające wolność słowa i wyznania. Idą one w parze z bardziej konserwatywnym programem, w tym próbami ograniczenia sprzedaży alkoholu, do których Erdogan dążył również jako burmistrz Stambułu.

2009: Prezydent Barack Obama wybiera Turcję jako miejsce swojej pierwszej zagranicznej bilateralnej podróży dyplomatycznej. Jego wizyta potwierdza wizję Turcji wytyczającej drogę do formy islamizmu akceptowalnej na Zachodzie i pozornie prowadzącej do członkostwa w UE. „Przyjechałem tutaj z szacunku dla tureckiej demokracji i kultury oraz z przekonania, że ​​Turcja odgrywa niezwykle ważną rolę w regionie i na świecie” — mówi Obama w przemówieniu do okrągłego stołu studenckiego podczas tej wizyty, podczas którego wspomniał o „ produktywnych” rozmów z Erdoganem.

200 os: Rozmowy akcesyjne do UE, które rozpoczęły się w 2005 r., utknęły w martwym punkcie, a wielu światowych przywódców wyraża frustrację z powodu tempa negocjacji.

lata 2010: Według sondażu opinii publicznej przeprowadzonego przez Brookings Institution w 2011 roku, Erdogan jest chwalony za swoje przywództwo w Turcji przez całą Arabską Wiosnę, kiedy powstania wstrząsnęły światem arabskim. Wśród 3000 respondentów ankiety w Egipcie, Jordanii, Libanie, Maroku i Zjednoczonych Emiratach Arabskich, „Turcja jest postrzegana jako odgrywająca„ najbardziej konstruktywną ”rolę w wydarzeniach arabskich”, czytamy w raporcie Brookings opisującym wyniki sondażu. Wśród respondentów, jak czytamy w artykule, „ci, którzy wyobrażają sobie nowego prezydenta Egiptu, chcą, aby nowy prezydent wyglądał jak Erdogan”.

Mniej więcej w tym samym czasie, pod koniec 2010 roku, Erdogan i AKP wygrywają referendum konstytucyjne, które ogranicza siłę wojska i zmienia wybory prezydenckie w głosowanie krajowe, a nie parlamentarne.

2013: Masowe protesty antyrządowe, wywołane publicznym sprzeciwem wobec wspieranego przez Erdogana projektu budowlanego w Stambule Gezi Park, zaznaczcie zwrot na politycznej trajektorii Erdogana. Aktywiści rozpoczynają akcję okupacyjną, a wynikająca z niej reakcja policji wywołuje szerszy ruch, a z kolei bardziej rozległą rozprawę.

W tym samym roku rozległy skandal korupcyjny wplątuje członków AKP w przypadki przekupstwa, prania pieniędzy i oszustw, w wyniku czego wielu polityków, w tym członków gabinetu Erdogana, podaje się do dymisji. Nagrania audio, które wyciekły za pośrednictwem mediów społecznościowych, również wydają się uchwycić Erdogana omawiającego łapówki z synem. Erdogan odrzuca nagrania jako sfabrykowane, część międzynarodowego spisku mającego na celu odsunięcie go od władzy.

2014: Erdogan zostaje prezydentem, wygrywając pierwsze wybory prezydenckie w Turcji w oparciu o głosowanie narodowe.

2016: W marcu Erdogan zawiera porozumienie z UE w związku z regionalnym kryzysem migracyjnym, zezwalając na powrót do Turcji osób uciekających na zachód. Porozumienie „zamienia Turcję w regionalny obóz dla uchodźców i pozostawia niezliczone tysiące uwięzionych w kraju o pogarszającej się sytuacji w zakresie praw człowieka”, donosi wówczas The Washington Post.

Po nieudanej próbie puczu wojskowego 15 lipca, która pogrążyła kraj w krótkim, ale gwałtownym chaosie, Erdogan konsoliduje władzę. Nadzoruje ścisłe zwalczanie niezależnej i krytycznej prasy. (Komitet Dziennikarzy Projektu z siedzibą w Nowym Jorku nazwał Turcję jednym z czołowych strażników więziennych dziennikarzy). Erdogan rozpoczyna serię czystek, usuwając tysiące, w tym byłych sojuszników, z polityki, środowisk akademickich, sądownictwa i wojska, wraz z wydalenia zagranicznych organizacji pozarządowych z kraju. Czystki wymierzone są w wielu zwolenników wygnanego duchownego Fethullaha Gulena, byłego sojusznika Erdogana.

2017: Wyborcy zatwierdzają szereg reform konstytucyjnych zaproponowanych przez Erdogana, które zmieniają formę rządów w Turcji, znosząc stanowisko premiera i przyznając władzę prezydentowi wykonawczemu. W następnym roku Erdogan zostaje ponownie wybrany na prezydenta, a rola ta oferuje znacznie większą władzę niż w 2014 roku.

Po zostaniu prezydentem Erdogan nakłada ograniczenia na platformy i strony internetowe mediów społecznościowych, w tym na Twitterze, YouTube i Wikipedii, oraz znacznie ogranicza niezależne media poprzez aresztowania i czystki, jednocześnie wspierając ściśle kontrolowane placówki prorządowe. Odnosząc się do działań Turcji na drodze do członkostwa w UE, przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel mówi dalej, że rząd tego kraju często robi „jeden krok we właściwym kierunku, a potem dwa w złym”.

2018: Po zabiciu współpracownika Washington Post Jamala Khashoggi w konsulacie Arabii Saudyjskiej w Stambule, z którego tureccy urzędnicy uzyskują nagrania audio, Erdogan wydaje się naciskać na bardziej odległe więzi między Rijadem a Waszyngtonem. „Gdzie jest ciało Khashoggiego? … Kto wydał rozkaz zabicia tej dobrej duszyczki? Niestety, saudyjskie władze odmówiły odpowiedzi na te pytania”, pisze Erdogan w artykule dla The Washington Post.

2019: Kandydat AKP po raz pierwszy od powstania partii przegrywa w wyborach na burmistrza Stambułu. Stanowisko to obejmuje Ekrem Imamoglu, członek opozycyjnej Republikańskiej Partii Ludowej. Imamoglu, popularny burmistrz z perspektywami prezydenckimi, zostaje skazany na karę więzienia pod zarzutem „znieważenia osób publicznych” w 2022 r., co przekreśla jego szanse na przeciwstawienie się Erdoganowi w wyborach prezydenckich w 2023 r. i poddaje w wątpliwość gotowość Erdogana do dopuszczenia uczciwych wyborów.

W październiku Turcja rozpoczyna ofensywę przeciwko sprzymierzonym z USA siłom kurdyjskim w północnej Syrii. Posunięcie to stawia mocarstwa NATO w sprzeczności w walce z Państwem Islamskim.

2021-2022: Podczas wojny Rosji na Ukrainie Erdogan wykorzystuje status Turcji jako członka NATO mającego powiązania z Rosją, aby zająć pozycję mediatora. W 2022 r. Turcja i ONZ ułatwiają porozumienie między Rosją a Ukrainą o przywróceniu dostaw handlowych zboża zablokowanych przez Rosję na Morzu Czarnym w zamian za złagodzenie ograniczeń dotyczących niektórych rosyjskich eksportów. Wstrzymuje starania Szwecji o członkostwo w NATO, mówiąc, że kraj ten jest siedliskiem „terrorystów” wrogich bezpieczeństwu narodowemu Turcji.