Wybuch epidemii MPox w Afryce jest kolejnym przykładem tego, jak choroby zakaźne, postrzegane jako „problem kogoś innego” i dotykające głównie biedne, rozwijające się kraje, mogą nagle stać się nieoczekiwanym zagrożeniem dla całego świata.

Chorobę Mpox odkryto w 1958 r. (u małp żyjących w niewoli, stąd pierwotna błędna nazwa „ospa małpia”), a pierwszy przypadek u człowieka odnotowano w 1970 r. Następnie przez dziesięciolecia choroba była w dużej mierze ignorowana przez społeczność naukową i służby zdrowia publicznego, uznawana za rzadką infekcję na odległych obszarach wiejskich w tropikalnej Afryce, niemającą znaczenia dla reszty świata.

Gdy w 2022 r. kraje rozwinięte dotknęły masową epidemię MPox, zwiększone finansowanie badań doprowadziło do wzrostu liczby badań naukowych. Tylko w jednej wyszukiwarce medycznej od kwietnia 2022 r. wyprodukowano więcej badań niż w ciągu poprzednich 60 lat.

Globalna epidemia MPox w latach 2022–2023 miała miejsce pomimo wielokrotnych apeli afrykańskich badaczy o zwiększenie globalnych inwestycji w narzędzia diagnostyczne, terapeutyczne i zapobiegające zakażeniom MPox.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała, że ​​obecny wzrost liczby przypadków MPox w środkowej Afryce stanowi zagrożenie zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym.

Jest to najwyższy poziom alertu obowiązujący w przypadku zdarzeń stanowiących zagrożenie dla zdrowia publicznego w innych krajach i wymagających skoordynowanej reakcji międzynarodowej.

Jesteśmy badaczami chorób zakaźnych, którzy pracowali nad wirusem HIV, SARS-CoV-2 i innymi infekcjami wirusowymi.

Niedawna historia Mpox to kolejny dowód na to, że choroba zakaźna występująca w jednym zakątku świata nie powinna być uważana za problem kogoś innego, ponieważ może nagle zacząć rozprzestrzeniać się szybko i daleko.

Podkreśla również globalne nierówności w alokacji zasobów i dostępie do szczepionek, diagnostyki i leczenia. Były one dostępne w wielu krajach uprzemysłowionych i pomogły powstrzymać globalną epidemię, ale nadal w większości Afryki ich brakuje.

Wybuch epidemii w 2022 r.: całkowite zaskoczenie

Choroba została przemianowana na „mpox”, ale nazwa wirusa, na razie, pozostaje „ospa małpia” (MPXV). Jest blisko spokrewniona z wirusem ospy prawdziwej.

MPXV uważano za chorobę odzwierzęcą endemiczną w częściach środkowej i zachodniej Afryki. Zarażano się nią głównie poprzez bliski kontakt z dzikimi ssakami, zwłaszcza przez obróbkę mięsa buszowego, ale nie odnotowano trwałej transmisji z człowieka na człowieka.

Tylko bardzo sporadycznie zdarzały się przypadki poza obszarami endemicznymi, związane z zakażonymi podróżnymi lub importem zakażonych małych ssaków.

Sytuacja uległa nagłej zmianie w 2022 r., kiedy to masowa, szybko rozwijająca się globalna epidemia spowodowała ponad 99 000 potwierdzonych laboratoryjnie przypadków w 116 krajach. W szczytowym momencie w sierpniu 2022 r. zgłaszano ponad 6000 przypadków tygodniowo.

Wybuch tej epidemii był całkowitym zaskoczeniem, ponieważ większość przypadków odnotowano w krajach, w których choroba nie występuje endemicznie, głównie u mężczyzn uprawiających seks z mężczyznami, którzy zarazili się podczas niedawnych kontaktów seksualnych.

Mimo że większość przypadków nie miała szczególnie poważnego przebiegu klinicznego, a liczba ofiar śmiertelnych wynosi nieco ponad 200, 23 lipca 2022 r. Światowa Organizacja Zdrowia uznała globalną epidemię za stan zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym.

Na szczęście liczba zachorowań wkrótce spadła dzięki połączeniu zmian w zachowaniu i szczepień w grupach ryzyka.

W wielu dotkniętych tą chorobą krajach o wysokich dochodach dostępne są nowoczesne szczepionki i leki przeciwwirusowe wykazujące aktywność przeciwko MPox.

Zostały one opracowane i zgromadzone w USA i Europie, głównie w celu przygotowania się do potencjalnego ataku bronią biologiczną z wykorzystaniem wirusa ospy.

Globalny wybuch w 2022 r. został spowodowany przez klad II MPXV, który jest endemiczny w Afryce Zachodniej i nie jest tak zjadliwy jak klad I MPXV, który do tej pory był obserwowany tylko w Kotlinie Konga. Ten pierwszy stan zagrożenia zdrowia publicznego MPX o zasięgu międzynarodowym został ogłoszony w maju 2023 r.

Wzrost w Afryce

W regionie Afryki obserwuje się wzrost liczby przypadków MPox, który rozpoczął się w 2023 r.

Jako kontynent, który obejmuje obszary, na których mpox jest endemiczny od dawna, Afryka obecnie prezentuje złożoną mozaikę przypadków wynikających z endemicznego, w dużej mierze odzwierzęcego, wzorca, który dominował w przeszłości w przypadkach związanych z globalną epidemią w 2022 r., na przykład w Republice Południowej Afryki. Najbardziej niepokojące jest to, że stale rośnie liczba zakażeń MPXV kladu Ib zgłaszanych z Demokratycznej Republiki Konga.

Nowy, bardziej niebezpieczny szczep Obecny szczep I MPXV (dawniej nazywany szczepem z Kotliny Kongo) jest bardziej zjadliwy niż szczep II (zachodnioafrykański), co skutkuje wyższą śmiertelnością.

Epicentrum epidemii znajduje się w prowincji Kiwu Południowe, na wschodzie Demokratycznej Republiki Konga, a epidemia może przerodzić się w pandemię na dużą skalę.

Choroba ma charakterystyczny wzorzec epidemiologiczny, z ciągłymi łańcuchami przenoszenia się choroby z człowieka na człowieka, często drogą płciową.

Wirus, który go powoduje, to nowo zdefiniowana linia kladu Ib. Wykazuje mutacje, które są cechą charakterystyczną rozprzestrzeniania się z człowieka na człowieka, które według szacunków ma miejsce od września 2023 r.

Liczba przypadków gwałtownie rośnie, mimo że wiele podejrzanych przypadków prawdopodobnie nie jest testowanych, a zatem nie są uznawane za potwierdzone. Sprawę komplikuje fakt, że powszechnie stosowany test nie wykrywa zakażeń tą linią wirusa. Dotyczy on głównie osób dorosłych. Współczynnik śmiertelności przypadków jest wyższy niż w przypadku globalnej epidemii w 2022 r.

Wybuch tej epidemii doprowadził już do pojawienia się przypadków mpox w kilku sąsiednich krajach, w tym w niektórych (np. Kenii), w których wcześniej nie odnotowano przypadków mpox.

Wyzwanie jest ogromne. Wschodnia część Demokratycznej Republiki Konga to obszar nękany wieloma problemami. Należą do nich klęski żywiołowe, przemoc i choroby zakaźne, w tym odra, cholera i polio w Demokratycznej Republice Konga.

W ostatnich latach na tym obszarze wybuchła druga co do wielkości epidemia wirusa Ebola, która pomimo dostępności szczepionek i leków stanowiła poważne wyzwanie.