KABUL, Afganistan (AP) – w czerwcu ubiegłego roku zespół lekarek i pielęgniarek przejechał sześć godzin przez góry, suche koryta rzek i nieutwardzone drogi, aby dotrzeć do ofiar potężnego trzęsienia ziemi, które właśnie nawiedziło wschodni Afganistan, zabijając ponad 1000 osób.

Kiedy tam dotarli dzień po trzęsieniu ziemi, okazało się, że mężczyźni zostali opatrzeni, ale kobiety nie. W głęboko konserwatywnym społeczeństwie Afganistanu kobiety pozostawały w swoich namiotach, nie mogąc wyjść po pomoc medyczną ani inną pomoc, ponieważ nie było kobiet pracujących w organizacji humanitarnej.

„Kobiety wciąż miały na sobie krew” – powiedziała Samira Sayed-Rahman z agencji pomocy International Rescue Committee. Dopiero gdy spotkała się z miejscowymi starszymi, aby powiedzieć im o przybyciu kobiecego zespołu medycznego, kobiety zaczęły wychodzić na leczenie. „To nie dotyczy tylko sytuacji awaryjnych; w wielu częściach kraju kobiety nie wychodzą po pomoc” – powiedziała.

Sayed-Rahman powiedział, że to przykład tego, jak ważne są kobiety pracujące w operacjach humanitarnych w Afganistanie – i pokazuje wpływ, jaki będzie odczuwalny po tym, jak talibowie w zeszłym miesiącu zabronili afgańskim kobietom pracy w organizacjach pozarządowych.

Zakaz, ogłoszony 24 grudnia, wymusił powszechne zamknięcie wielu operacji pomocowych przez organizacje, które twierdziły, że nie mogą i nie chcą pracować bez swojego żeńskiego personelu. Agencje humanitarne ostrzegają, że wstrzymanie usług już dotknęło setki tysięcy osób, a jeśli zakaz będzie kontynuowany, tragiczne, a nawet śmiertelne konsekwencje będą się pogłębiać dla ludności dotkniętej dziesięcioleciami wojny, pogarszającymi się warunkami życia i trudnościami ekonomicznymi.

Agencje pomocowe i organizacje pozarządowe utrzymują Afganistan przy życiu od czasu przejęcia władzy przez talibów w sierpniu 2021 r. Przejęcie spowodowało wstrzymanie finansowania międzynarodowego, zamrożenie rezerw walutowych i odcięcie od globalnej bankowości, co załamało i tak już delikatną gospodarkę. Organizacje pozarządowe wkroczyły w wyłom i zapewniają wszystko, od zaopatrzenia w żywność po podstawowe usługi, takie jak opieka zdrowotna i edukacja.

Po wprowadzeniu zakazu 11 głównych międzynarodowych grup pomocowych wraz z kilkoma mniejszymi całkowicie zawiesiło swoją działalność, twierdząc, że nie mogą działać bez swoich pracownic. Wielu innych drastycznie ograniczyło swoją pracę. Według UN Women ankieta przeprowadzona po wprowadzeniu zakazu wśród 151 lokalnych i międzynarodowych organizacji pozarządowych wykazała, że ​​tylko około 14% nadal działa na pełnych obrotach.

Agencje ONZ kontynuowały pracę – przede wszystkim nad utrzymaniem linii życia żywności, która chroni miliony Afgańczyków przed śmiercią głodową. Pomimo zakazu Światowy Program Żywnościowy zapewnił podstawowe artykuły żywnościowe lub transfery pieniężne na żywność 13 milionom ludzi w grudniu i pierwszym tygodniu stycznia – ponad jednej czwartej populacji Afganistanu liczącej około 40 milionów.

Zakres wdrażania i egzekwowania zakazu jest niejasny. W niektórych miejscach niektórym kobietom udało się kontynuować pracę w polu.

Mimo to wpływ jest już duży, twierdzą agencje.

Międzynarodowy Komitet Ratunkowy, który zawiesił wszystkie swoje działania, szacuje, że około 165 000 osób straciło dostęp do usług zdrowotnych w okresie od 24 grudnia do 9 stycznia. Ostrzegł przed wzrostem liczby zgonów i chorób z powodu zakazu i zwiększonego obciążenia dla System opieki zdrowotnej w Afganistanie, który, jak stwierdzono, jest „już kruchy, bliski upadku i zależny od organizacji pozarządowych”.

IRC obsługuje ponad 100 placówek służby zdrowia w 11 prowincjach, w tym 30 mobilnych zespołów zdrowotnych, w niektórych przypadkach dostarczając pomoc ratującą życie do odległych obszarów, które nie miały żadnej pomocy humanitarnej.

„To jedyna opieka zdrowotna, do której niektóre kobiety mają dostęp” — powiedział Sayed-Rahman z zespołów mobilnych. „W niektórych częściach Afganistanu nadal nie ma szpitali, klinik ani innych placówek medycznych. Z każdym mijającym dniem zawieszenie ma ogromny wpływ na wielkość dostarczanej pomocy”.

IRC pomaga również rodzinom przesiedlonym w wyniku wojny i klęski żywiołowej, zapewniając czystą wodę, namioty, gotówkę i inne artykuły pierwszej potrzeby. Ogółem programy IRC pomogły 6,18 mln osób w latach 2021-2022 — ponad dwukrotnie więcej niż w poprzednim okresie rocznym.

Podczas gdy większość pomocy żywnościowej nadal napływała, ważne programy żywieniowe zostały wstrzymane.

Save The Children jest jedną z agencji, które całkowicie zawiesiły swoją działalność 25 grudnia. W rezultacie dziesiątki tysięcy nie otrzymało wsparcia żywieniowego.

W zeszłym miesiącu przed wejściem w życie zakazu Save the Children pomogło prawie 30 000 dzieci i prawie 32 000 dorosłych w żywieniu, w tym dostarczając kaloryczną i witaminową pastę z orzeszków ziemnych dla niemowląt i dzieci oraz owsiankę dla kobiet. Wstrzymanie przerwało również transfery pieniężne do 5077 rodzin, które otrzymały jedną rundę pieniędzy w grudniu, ale żadnej z dalszych planowanych rund – funduszy, z których korzystają na żywność i inne zapasy.

Dane dotyczące niedożywienia dzieci są wysokie i rosną w Afganistanie, przy 50% wzroście w ciągu ostatniego roku. Według danych ONZ około miliona dzieci w wieku poniżej 5 lat prawdopodobnie stanie w obliczu najpoważniejszej formy niedożywienia w tym roku. Według Światowego Programu Żywnościowego prawie połowa z 41 milionów mieszkańców Afganistanu będzie miała poważny brak bezpieczeństwa żywnościowego między listopadem 2022 a marcem 2023 roku, w tym ponad 6 milionów ludzi na skraju głodu.

„Życie dzieci (w Afganistanie) wisi na włosku” – powiedział Keyan Salarkia z Save the Children.

„Jeśli nie dostaniesz odpowiedniego rodzaju pożywienia w ciągu pierwszych 100 dni, będzie to miało efekt domina na resztę twojego życia” – powiedział. W przypadku ciężkiego ostrego niedożywienia po 10 dniach „zaczynasz popadać w utratę życia” – powiedział.

Salarkia powiedział, że zakaz dotknie prawie wszystkich w Afganistanie w taki czy inny sposób. Save the Children prowadziło również zajęcia dla dzieci, szczepienia i ochronę dzieci. Jego dotacje pieniężne pomogły rodzinom poczuć, że nie muszą sprzedawać swoich dzieci do małżeństwa lub pracy. Bez tego wsparcia więcej dzieci będzie wydawanych za mąż lub zmuszanych do pracy.

„Efekty tego zjawiska będą ogromne, dlatego mamy nadzieję, że jak najszybciej zostanie to odwrócone”.

Salarkia przypomniała sobie skutki, kiedy organizacja Save the Children na krótko przerwała pracę ze względów bezpieczeństwa po przejęciu władzy przez talibów w sierpniu 2021 r. Przerwa trwała tylko kilka tygodni, ale pracownicy mobilnych zespołów zdrowotnych powiedzieli, że niektóre dzieci, które widywali regularnie, nigdy nie wróciły.

„Tak szybko zmienia się sytuacja” – powiedział.