Jeśli wpiszesz w wyszukiwarkę Google „zaparcie” i „zawał serca”, niedługo pojawi się nazwisko Elvis Presley. Elvis miał długotrwałą historię przewlekłych zaparć i uważa się, że bardzo się starał, żeby zrobić kupę, co doprowadziło do śmiertelnego zawału serca.

Nie wiemy, co tak naprawdę stało się z tak zwanym Królem Rock “n” Rolla w 1977 roku. Na jego śmierć złożyło się prawdopodobnie kilka czynników, a ta teoria jest jedną z wielu.

Jednak po tym głośnym przypadku naukowcy zaczęli się mocno interesować związkiem między zaparciami i ryzykiem zawału serca.

Obejmuje to niedawne badanie przeprowadzone przez australijskich naukowców, wykorzystujące dane pochodzące od tysięcy osób.

Czy zaparcia i zawały serca są ze sobą powiązane?

Duże badania populacyjne wykazują, że zaparcia wiążą się ze zwiększonym ryzykiem zawału serca.

Na przykład australijskie badanie objęło ponad 540 000 osób powyżej 60 roku życia w szpitalu z powodu różnych schorzeń. Stwierdzono, że pacjenci z zaparciami mieli wyższe ryzyko nadciśnienia, zawałów serca i udarów w porównaniu z pacjentami w tym samym wieku, którzy nie cierpieli na zaparcia.

Duńskie badanie przeprowadzone na ponad 900 000 pacjentów szpitali i przyszpitalnych klinik wykazało również, że osoby cierpiące na zaparcia mają zwiększone ryzyko zawału serca i udaru mózgu.

Nie jest jednak jasne, czy związek między zaparciami a zwiększonym ryzykiem zawałów serca i udarów mózgu okaże się prawdziwy w przypadku zdrowych osób przebywających poza szpitalem.

W badaniach przeprowadzonych w Australii i Danii nie uwzględniono również wpływu leków stosowanych w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi (nadciśnienia), które mogą powodować zaparcia.

Co powiesz na to nowe badanie?

Najnowsze międzynarodowe badanie przeprowadzone przez naukowców z Monash University wykazało związek między zaparciami a zwiększonym ryzykiem zawałów serca, udarów i niewydolności serca w populacji ogólnej.

Naukowcy przeanalizowali dane z UK Biobank, bazy danych zawierającej informacje na temat zdrowia około pół miliona mieszkańców Wielkiej Brytanii.

Naukowcy zidentyfikowali ponad 23 000 przypadków zaparć i uwzględnili wpływ leków stosowanych w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi, który może prowadzić do zaparć.

Osoby cierpiące na zaparcia (zidentyfikowane na podstawie dokumentacji medycznej lub ankiety) były dwa razy bardziej narażone na zawał serca, udar lub niewydolność serca niż osoby bez zaparć.

Naukowcy odkryli silny związek między wysokim ciśnieniem krwi a zaparciami. Osoby z nadciśnieniem, które również cierpiały na zaparcia, miały o 34% większe ryzyko wystąpienia poważnego zdarzenia sercowego w porównaniu z osobami z samym nadciśnieniem.

Badanie dotyczyło wyłącznie danych osób pochodzenia europejskiego. Istnieją jednak powody, aby sądzić, że związek między zaparciami a zawałami serca dotyczy również innych populacji.

Japońskie badanie objęło ponad 45 000 mężczyzn i kobiet z populacji ogólnej. Odkryto, że osoby oddające stolec raz na dwa do trzech dni miały większe ryzyko śmierci z powodu choroby serca w porównaniu z osobami, które oddawały stolec co najmniej raz dziennie.

W jaki sposób zaparcia mogą być przyczyną zawału serca?

Przewlekłe zaparcia mogą prowadzić do wysiłku przy oddawaniu stolca. Może to powodować utrudnione oddychanie i wzrost ciśnienia krwi.

W jednym japońskim badaniu obejmującym dziesięć osób starszych, ciśnienie krwi było wysokie tuż przed wypróżnieniem i nadal rosło w trakcie wypróżnienia. Ten wzrost ciśnienia krwi utrzymywał się przez godzinę później, czego nie obserwowano u młodszych Japończyków.

Jedna z teorii głosi, że u osób starszych naczynia krwionośne są sztywniejsze z powodu miażdżycy (pogrubienie lub stwardnienie tętnic spowodowane gromadzeniem się blaszki miażdżycowej) i innych zmian związanych z wiekiem. Dlatego ich wysokie ciśnienie krwi może utrzymywać się przez jakiś czas po wysiłku. Jednak ciśnienie krwi u osób młodszych szybko wraca do normy, ponieważ mają one bardziej elastyczne naczynia krwionośne.

Wraz ze wzrostem ciśnienia krwi wzrasta ryzyko choroby serca. Ryzyko zachorowania na chorobę serca podwaja się, gdy skurczowe ciśnienie krwi (najwyższa liczba w odczycie ciśnienia krwi) wzrośnie trwale o 20 mmHg (milimetrów słupa rtęci, standardowa miara ciśnienia krwi).

Wzrost ciśnienia skurczowego podczas wysiłku przy oddawaniu stolca może wynosić nawet 70 mmgHg. Wzrost ten jest tylko tymczasowy, ale przy ciągłym wysiłku przy przewlekłych zaparciach może prowadzić do zwiększonego ryzyka zawału serca.

U niektórych osób cierpiących na przewlekłe zaparcia mogą występować zaburzenia czynności nerwu błędnego, który kontroluje różne funkcje organizmu, w tym trawienie, tętno i oddychanie.

Ta upośledzona funkcja może skutkować nieprawidłowym rytmem serca i nadmierną aktywacją reakcji walki-ucieczki. To z kolei może prowadzić do podwyższonego ciśnienia krwi.

Innym ciekawym kierunkiem badań jest analiza zaburzeń równowagi flory bakteryjnej jelit u osób cierpiących na zaparcia.

Ta nierównowaga, znana jako dysbioza, może powodować przedostawanie się drobnoustrojów i innych substancji przez barierę jelitową do krwiobiegu i wywoływanie reakcji immunologicznej. To z kolei może prowadzić do niewielkiego stanu zapalnego w krążeniu krwi i sztywnienia tętnic, zwiększając ryzyko zawału serca.

Najnowsze badanie zbadało również powiązania genetyczne między zaparciami a chorobami serca. Naukowcy odkryli wspólne czynniki genetyczne, które leżą u podstaw zarówno zaparć, jak i chorób serca.

Co możemy z tym zrobić?

Zaparcia dotyczą około 19% światowej populacji w wieku 60 lat i starszych. Tak więc znaczna część populacji jest narażona na zwiększone ryzyko chorób serca ze względu na zdrowie jelit.

Leczenie przewlekłych zaparć poprzez zmianę diety (w szczególności zwiększenie ilości błonnika), zwiększoną aktywność fizyczną, zapewnienie odpowiedniego nawodnienia organizmu, a w razie konieczności także stosowanie leków, to wszystko istotne sposoby na poprawę pracy jelit i zmniejszenie ryzyka chorób serca.

Ten artykuł jest przedrukowywany z The Conversation na licencji Creative Commons. Przeczytaj oryginalny artykuł.