Przez całą historię ludzkości klimat i środowisko zawsze miały znaczący wpływ na zdrowie człowieka. Rzeczywiście, dowody naukowe pokazują, że nasze ciała przystosowały się do życia w ekstremalnych warunkach środowiskowych, ewoluując i, gdzie to możliwe, łagodząc negatywne skutki zdrowotne.

Nic więc dziwnego, że w ramach podejścia „Jedno zdrowie”, promowanego przez Komisję Europejską, w europejskim planie walki z rakiem poczyniono znaczne wysiłki, aby

• Zanieczyszczenie powietrza (wewnątrz i na zewnątrz);
• Zanieczyszczenie wody i wód gruntowych;
• Narażenie na działanie mikroplastiku i materiałów szkodliwych dla zdrowia ludzkiego oraz substancji chemicznych znajdujących się w środowisku, takich jak azbest, benzen, radon i inne.

Oprócz wpływu zmian klimatycznych na opiekę zdrowotną, a w szczególności na leczenie nowotworów, takich jak uszkodzenia placówek, zakłócenia w świadczeniu usług i pogłębianie się niedoborów leków – Najnowsze odkrycia naukowe podkreślają związek między zanieczyszczeniem powietrza a przyczyną raka płuc.

Spalanie paliw kopalnych jest dobrze znanym czynnikiem powodującym zmiany klimatu, a także głównym źródłem gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza. Długotrwałe i coraz intensywniejsze fale upałów – trend, który jest coraz bardziej widoczny w całej Europie i na świecie – nie tylko nasila problemy z oddychaniem i układem krążenia, ale także zwiększyć poziom zanieczyszczenia powietrza poza tymi bezpośrednio związanymi z emisjami paliw kopalnych. To połączenie pogarszającej się jakości powietrza i fal upałów znacznie zwiększa ryzyko chorób niezakaźnych (NCD), w tym raka. Zajęcie się zarówno zmianami klimatycznymi, jak i jakością powietrza ma zatem zasadnicze znaczenie dla ochrony zdrowia publicznego i promowania profilaktyki nowotworów.

Zanieczyszczenie powietrza stanowi największe środowiskowe zagrożenie dla zdrowia. Narażony na nie jest każdy obywatel Europy, a jego skutki są nieproporcjonalnie do poważne w przypadku wrażliwych grup społecznych, u których występują choroby przewlekłe. W 2020 r. narażenie na zanieczyszczenie powietrza w całej UE spowodowało ponad 311 000 przedwczesnych zgonówWedług Lancet Commission on pollution and health, wszystkie formy zanieczyszczeń są przyczyną 43% zgonów z powodu raka płuc. Samo zanieczyszczenie powietrza jest przyczyną aż 29% wszystkich zgonów z powodu raka płuc.

Ze względu na powiązania z wieloma chorobami, w tym cukrzycą, chorobami neurodegeneracyjnymi, rakiem i chorobami układu krążenia, zanieczyszczenie powietrza stało się czwartym najważniejszym czynnikiem ryzyka zachorowalności i śmiertelności W badaniu Global Burden of Disease z 2019 r. najwyższą ocenę uzyskały jedynie nadciśnienie tętnicze, palenie tytoniu i nieodpowiednia dieta.

Obniżenie progów dopuszczalnych poziomów zanieczyszczenia powietrza w całej Europie i ściślejsze egzekwowanie obowiązujących przepisów UE, takich jak Dyrektywa UE w sprawie jakości powietrza powinien istnieć jasny priorytet wraz z:

• Zapewnienie pełnego wykorzystania środków UE WHO globalne wytyczne dotyczące jakości powietrza która opracowuje szereg opłacalnych środków i zaleceń oraz że formułuje swoje działania polityczne i zalecenia dla Państw Członkowskich w pełnej koordynacji z Cele WHO dotyczące wpływu zmian klimatycznych na zdrowieoprawiony również w Agenda ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 w szczególności w odniesieniu do punktu 3 „Dobre zdrowie i dobre samopoczucie” oraz punktu 13 „Działania na rzecz klimatu”;
• Ustanowienie mechanizmy koordynacji w ramach agend politycznych UE związane z zanieczyszczeniem środowiska, takie jak Europejski Zielony Ład, Europejski Plan Walki z Rakiem, Inicjatywy na rzecz Chorób Niezakaźnych i możliwe plany-na-przyszłą-chorobę (takich jak choroby układu krążenia) zapewnienie stopniowego i regularnego monitorowania postęp w spełnianiu tych standardów;
• Stymulowanie alokacji zasobów w celu dalszego badania mające na celu pełne zrozumienie wpływu narażenia na szereg zanieczyszczeń na zdrowie człowieka, potencjalnie stymulujące, oparte na dowodach, wytyczne kliniczne dotyczące leczenia i zapobiegania chorobom związanym ze środowiskiem.

W tym scenariuszu organizacje zajmujące się zdrowiem publicznym odgrywają kluczową rolę, z jednej strony podnosząc świadomość społeczeństwa i zapewniając wspólne wysiłki na rzecz utrzymania zainteresowania tym problemem, a z drugiej strony opracowując skuteczne i wydajne działania rzecznicze skierowane do decydentów, gwarantując nie tylko zabezpieczenie zasobów, ale także prawidłową realizację wdrożonych polityk.