Na początku stycznia 1984 roku aspirujący młody zachodnioniemiecki socjalista z kędzierzawą grzywą do ramion pojechał pociągiem ze swoimi towarzyszami do Berlina Wschodniego na ważne spotkanie.

Był to napięty okres zimnej wojny z wyścigiem zbrojeń między Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Radzieckim. Mimo to świta młodego człowieka została przyjęta z otwartymi ramionami, a nawet oszczędzono jej rygorów straży granicznej NRD; w końcu był przyjacielem.

Na spotkaniu młodych socjalistów z komunistycznym przywództwem NRD młody mężczyzna, dwudziestokilkuletni student prawa z Hamburga, Olaf Scholz, siedział naprzeciwko Egona Krenza, protegowanego przywódcy NRD Ericha Honeckera.

Szczegóły wizyty były wyraźnie widoczne w głównym programie informacyjnym telewizji NRD, a następnego dnia na pierwszej stronie Neues Deutschland, gazety reżimu komunistycznego.

Scholz po raz kolejny pojawia się na pierwszych stronach gazet w tym tygodniu w związku z wycofaniem się z wysłania czołgów na Ukrainę. Aby zrozumieć tę decyzję – i poprzedzające ją uparte odmowy – trzeba zagłębić się w jego przeszłość.

Na początku lat 80. Scholz i komuniści mieli wspólny cel: uniemożliwić Stanom Zjednoczonym rozmieszczenie w Europie pocisków nuklearnych średniego zasięgu. Amerykańskie plany, zapoczątkowane podobnym krokiem ze strony Sowietów, wywołały jedne z największych i najbardziej brutalnych protestów, jakie Niemcy Zachodnie widziały od dziesięcioleci. Organizatorzy protestów, w tym Scholz, który był wówczas wiceprzewodniczącym socjalistycznego ruchu młodzieżowego, uważali ówczesnego prezydenta USA Ronalda Reagana za luźną armatę i obawiali się, że może wywołać wojnę nuklearną.

Na spotkaniach z przedstawicielami NRD grupa Scholza wezwała ZSRR do odpowiedzi w rodzaju „postawienia czegoś na progu Ameryki”, tj. broni nuklearnej, ponieważ sowieckie pociski wycelowane w Europę „nie stanowiły odpowiedniego zagrożenia dla USA”. według szczegółowego raportu z wizyty sporządzonego przez tajną policję NRD Stasi.

Według danych, w latach 80. Scholz odbył co najmniej dziewięć podróży do NRD, w tym wizytę u Krenza w 1986 r., który zastąpił Honeckera na stanowisku przywódcy NRD na krótko przed upadkiem muru berlińskiego. (W 1997 Krenz został skazany za nieumyślne spowodowanie śmierci w czterech przypadkach związanych z zabijaniem Niemców z NRD próbujących uciec z kraju).

Scholz, który był ministrem finansów w ostatnim rządzie Angeli Merkel, zanim pod koniec 2021 r. liderzy młodzieżowi w 1983 roku).

Zwolennicy Scholza scharakteryzowali jego historię jako marksisty próbującego cofnąć kapitalizm jako młodzieńczą niedyskrecję i wskazują na jego późniejszą karierę polityczną, podczas której był uważany za umiarkowanego.

Istnieje jednak silne echo między niezłomną odmową Scholza zajęcia bardziej zdecydowanego stanowiska wobec Rosji w sprawie Ukrainy a jego młodzieńczym entuzjazmem dla socjalizmu i sfery kierowanej przez Sowietów, któremu towarzyszył żarliwy antyamerykanizm.

Po miesiącach upartego oporu Scholz otworzył drogę Niemcom i innym krajom, które posiadają wyprodukowane w Niemczech czołgi Leopard, do wysłania ich na Ukrainę. Jakkolwiek mile widziany jest jego zwrot, pojawia się on dopiero po tym, jak Scholz wywołał masowy spór w tej sprawie zarówno w NATO, jak i we własnej niemieckiej koalicji.

Dla Scholza i jego kohort w latach 80. komuniści byli sojusznikami, a NATO agresorem. Scholz, który był uważany za lewicowca w Partii Socjaldemokratycznej, naciskał na swoją partię, aby rozważyła wyjście RFN z NATO, które określił jako „agresywne i imperialne”.

W ostatnich tygodniach, gdy sojusznicy Niemiec próbowali wywrzeć presję na Berlin, aby wycofał swoje weto w sprawie wysłania niemieckich czołgów bojowych na Ukrainę, niektórzy zachodni urzędnicy i analitycy twierdzili, że opór jest zakorzeniony w historii kraju z czasów II wojny światowej i inwazji na ZSRR. Unia. Argument ten wydaje się jednak pusty, jeśli weźmie się pod uwagę miliony Ukraińców, których Niemcy zabili podczas wojny. Jeśli niemieckie duchy II wojny światowej naprawdę kierowały polityką Scholza, powinien on również robić wszystko, co w jego mocy, aby bronić Ukrainy.

Niemniej jednak nazistowska karta okazała się dla Niemiec skutecznym narzędziem uchylania się od odpowiedzialności za bezpieczeństwo Europy, a Scholz wie lepiej niż ktokolwiek inny, jakie przyciski należy naciskać w kraju i za granicą.

Nie zmienia to faktu, że jego własne poglądy i działania są bardziej ukształtowane przez zimną wojnę i strach przed zantagonizowaniem Rosji.

Nie jest sam. Rolf Mützenich, przywódca socjaldemokratów Scholza w niemieckim parlamencie, który osiągnął pełnoletność w tym samym czasie co kanclerz, spędził dziesięciolecia próbując uwolnić Niemcy od amerykańskiej broni nuklearnej. Podczas debaty o czołgach odegrał kluczową rolę w obronie swojego starego towarzysza.

Podejście Scholz-Mützenich do Rosji Władimira Putina jest zakorzenione w dominującej niemieckiej narracji o tym, co zakończyło zimną wojnę i doprowadziło do ponownego zjednoczenia. W niemieckim umyśle była to Ostpolitik, polityka odprężenia wprowadzona przez kanclerza Willy’ego Brandta na początku lat 70. To zaangażowanie Niemiec z Sowietami, zarówno gospodarcze, jak i dyplomatyczne, doprowadziło do pokojowego zakończenia zimnej wojny, a nie wojowniczość Reagana.

Pogląd ten jest nie tylko sprzeczny z historycznym rozumieniem tego okresu przez Amerykę, ale jest również sprzeczny z tym, w co wierzy większość mieszkańców Europy Wschodniej. Dla Polski na przykład odwaga ruchu Solidarności, by przeciwstawić się swoim komunistycznym panom, zapoczątkowała zmiany.

Jednak postrzeganie przez Niemcy tego, jak i dlaczego zakończyła się zimna wojna, stało się rzeczywistością i wpływa zarówno na kształtowanie polityki, jak i na opinię publiczną. Pamiętacie wieloletnie naleganie byłej kanclerz Merkel na prowadzenie bezowocnego „dialogu” z Putinem zamiast przeciwstawiania się mu?

Również Scholz pokazał, że jedyne, na co sojusznicy mogą liczyć na Niemcy, to to, że będą się ociągać, analizować każdą ważną lub małą decyzję, a następnie rozegrać to, co Niemcy lubią nazywać „beleidigte Leberwurst” (obrażona pasztetowa), żądając więcej „Poszanowanie.”

Tak, Scholz jest teraz skłonny wysłać czołgi na Ukrainę, ale dopiero po roku presji i w ilościach (w sumie 14), które pozostawiają wiele do życzenia

Byli socjalistyczni towarzysze Putina w Berlinie mogą nie chcieć ignorować okrucieństw, których dopuścił się na Ukrainie, ale jak kanclerz Niemiec udowodniła w ciągu ostatniego roku, rosyjski przywódca może przynajmniej liczyć na to, że kupią mu więcej czasu. Spinmeisterowie Scholza deklarują teraz: „Wszystko dobre, co się dobrze kończy”. To może pocieszyć kanclerza i jego najbliższe otoczenie.

Ale biorąc pod uwagę codzienne rzezie, z jakimi borykają się siły ukraińskie na liniach frontu w wyniku opóźnień, nie powinno.