Miesiąc bez zmian w prawie miesiącem straconym – można pomyśleć, analizując nowości w ustawach oraz nowelizacje, które obowiązują od 1 września. W tym artykule zebraliśmy listę zmian dla podatników, nauczycieli, emerytów, pacjentów oraz pracowników.

1. Nauczyciele mogą pracować więcej

Od 1 września bieżącego roku, na podstawie zaktualizowanej Karty Nauczyciela, belfrzy będą mogli przekroczyć limit godzin ponadwymiarowych (wynosi on półtora tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin nauczyciela). Zmiana przepisów dotknie nauczycieli uczących w liceach ogólnokształcących, technikach, branżowych szkołach I stopnia. 

Na tym nie koniec zmian w oświacie. Od początku września w polskich przedszkolach i szkołach podstawowych obowiązuje m.in. zakaz seksualizacji dzieci, został zwiększony nadzór pedagogiczny nad szkołami niepublicznymi, a w planie zajęć pojawił się nowy przedmiot – „Biznes i zarządzanie”. 

2. Niższe limity dla pracujących emerytów i rencistów

Od 1 września 2023 r. zmieniły się limity przychodów dla pracujących emerytów i rencistów. Osoby, które pobierają świadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), mogą zarabiać do 4904,10 zł, aby ich miesięczne emerytury lub renty pozostały w pełnej wysokości. Jeśli ich dochody mieszczą się w przedziale od 4904,10 zł do 9107,50 zł, świadczenia będą proporcjonalnie zmniejszane. Natomiast pracujący emeryci i renciści, których zarobki przekroczą 9107,50 zł, staną się nieuprawnieni do otrzymywania miesięcznego świadczenia.

Warto zaznaczyć, że te limity nie mają zastosowania do osób, które osiągnęły wiek emerytalny, czyli 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn. Ta grupa beneficjentów może osiągać dodatkowe przychody bez limitów, nie martwiąc się o obniżenie lub zawieszenie swojej miesięcznej emerytury.

Nieco wcześniej, bo już 31 sierpnia, weszły w życie zmiany dotyczące podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Nowe przepisy zwalniają osoby kupujące pierwszą nieruchomość z konieczności opłacenia podatku w wysokości 2 proc. od wartości nabytego mieszkania lub domu. 

Z drugiej strony przepisy zwiększają stawkę podatku od czynności cywilnoprawnych dla osób nabywających co najmniej sześć lokali mieszkalnych stanowiących odrębne nieruchomości w jednym lub kilku budynkach wybudowanych na jednej nieruchomości gruntowej, opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, lub udziały w tych lokalach albo nabył już co najmniej pięć takich lokali lub udziały w nich, stawka podatku od zawartej z tym samym kupującym umowy sprzedaży szóstego i każdego następnego takiego lokalu w tym budynku lub budynkach lub udziału w takim lokalu. W takim przypadku stawka PCC wynosi 6 proc.

Pracownicy młodociani otrzymają wyższe wynagrodzenie za pracę wykonaną w okresie nauki zawodu. Ich pensja jest obliczana na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale. Przepisy odgórnie wskazują wskaźnik, na podstawie którego ustalana jest miesięczna wypłata.

W związku z tym zgodnie z nowelizacją rozporządzenia Rady Ministrów z 6 lipca 2023 r. ten wskaźnik wzrośnie o 3 proc. i wyniesienie odpowiednio:

• nie mniej niż 8 proc. (560,46 zł) w pierwszym roku nauki lub klasie I branżowej szkoły I stopnia w przypadku młodocianego realizującego dokształcanie teoretyczne w tej szkole;
• nie mniej niż 9 proc. (630,52 zł) w drugim roku nauki lub klasie II branżowej szkoły I stopnia w przypadku młodocianego realizującego dokształcanie teoretyczne w tej szkole;
• nie mniej niż 10 proc. (700,58 zł) w trzecim roku nauki lub klasie III branżowej szkoły I stopnia w przypadku młodocianego realizującego dokształcanie teoretyczne w tej szkole.

Dodatkowo od początku września 2023 r. wzrośnie również wynagrodzenie młodocianych odbywających przyuczenie do wykonywania określonej pracy i będzie wynosiło nie mniej niż 7 proc. wynagrodzenia. Obecnie jest na poziomie 4 proc.

5. Zwolnienie z PIT dla nowej grupy podatników

Od 31 sierpnia, po wejściu w życie nowelizacji ustawy o PIT, kolejna grupa podatników skorzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego. Nagrody wypłacane przez Polski Komitet Olimpijski i Polski Komitet Paralimpijski za uzyskanie wyników na igrzyskach olimpijskich i paralimpijskich oraz nagrody wypłacane przez Polski Związek Sportu Niesłyszących za uzyskanie wyników na igrzyskach głuchych nie będą rodzić obowiązku zapłacenia podatku. 

6. Wyższa wartość posiłków zwolnionych z ZUS-u

Od 1 września zwiększa się górna granica wartości posiłków finansowanych osobom zatrudnionym przez pracodawcę bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu uprawniająca do zwolnienia z opłacania składek ZUS. Miesięczna kwota wzrasta z 300 zł do 450 zł.

Zwolnienie ze składek ZUS przysługuje także pracownikom, którym przekazywane są karty przedpłacone, bony, talony oraz inne kupony. To wszystko pod warunkiem, że uprawniają do zakupu wyłącznie posiłków lub przetworzonych produktów spożywczych nadających się do bezpośredniego spożycia w placówkach gastronomicznych (np. w stołówkach, barach, restauracjach)

Warto pamiętać, że wyłączenie z oskładkowania nie dotyczy wartość bonów, talonów, kuponów czy kart przedpłaconych, którymi można zakupić nieprzetworzoną żywność, inne towary, usługi w placówkach gastronomicznych lub punktach handlowych.

7. Nowa lista leków refundowanych

Początek września to także chwila, w której wchodzi w życie odświeżona lista leków refundowanych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobów medycznych oraz wykaz leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, dla których ustalono urzędową cenę zbytu.