Jak wynika z nowego przeglądu wyników najnowszych badań, problemy ze snem i wewnętrznym zegarem biologicznym mogą wywołać lub pogorszyć szereg zaburzeń psychicznych.

Recenzja, opublikowana dzisiaj w Postępowanie Narodowej Akademii Nauksugeruje, że lepsze zrozumienie związku między snem, rytmami dobowymi i zdrowiem psychicznym mogłoby odblokować nowe holistyczne metody leczenia łagodzące problemy ze zdrowiem psychicznym.

„Zaburzenia snu są raczej regułą niż wyjątkiem we wszystkich kategoriach zaburzeń psychicznych” – mówi dr Sarah L. Chellappa z Uniwersytetu w Southampton, główna autorka recenzji. „Zaburzenia snu, takie jak bezsenność, są dobrze poznane w kontekście rozwoju i utrzymywania się zaburzeń psychicznych, ale nasza wiedza na temat zaburzeń okołodobowych jest opóźniona.

„Ważne jest, aby zrozumieć, jak te czynniki oddziałują na siebie, abyśmy mogli opracować i zastosować interwencje dotyczące rytmu dobowego snu, które korzystnie wpływają na objawy snu i zdrowia psychicznego pacjentów”.

Międzynarodowy zespół naukowców z Uniwersytetu w Southampton, Kings College London, Uniwersytetu Stanforda i innych instytucji zbadał najnowsze dowody dotyczące snu i czynników okołodobowych, koncentrując się na młodzieży i młodych dorosłych z zaburzeniami psychicznymi. Jest to czas, kiedy ludzie są najbardziej narażeni na ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych i kiedy prawdopodobne jest wystąpienie zaburzeń snu i rytmu dobowego.

Bezsenność występuje częściej u osób z zaburzeniami psychicznymi niż w populacji ogólnej – w okresie remisji, ostrych epizodów, a zwłaszcza we wczesnej psychozie, gdzie trudności z zasypianiem i zasypianiem dotykają ponad połowę osób. Około jedna czwarta do jednej trzeciej osób z zaburzeniami nastroju cierpi zarówno na bezsenność, jak i nadmierną senność, objawiającą się trudnościami w zasypianiu w nocy, ale w ciągu dnia są bardziej śpiące. Podobny odsetek osób cierpiących na psychozę doświadcza tej kombinacji zaburzeń snu.

Tymczasem z nielicznych badań dotyczących zaburzeń rytmu dobowego snu i czuwania (CRSWD) wynika, że ​​32% pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową kładzie się spać i budzi się później niż zwykle (stan zwany zespołem opóźnionej fazy snu i czuwania). Donoszono, że procesy zegara biologicznego (takie jak rytm endogennego kortyzolu) przebiegają o siedem godzin do przodu w epizodach maniakalnych i o cztery do pięciu godzin w fazie depresyjnej. Czas jest normalizowany po skutecznym leczeniu.

Jakie są mechanizmy?

Naukowcy zbadali możliwe mechanizmy stojące za zaburzeniami snu i rytmu dobowego w zaburzeniach psychicznych. W okresie dojrzewania fizjologiczne zmiany w sposobie snu łączą się ze zmianami w zachowaniu, takimi jak pójście spać później, mniejsza ilość snu w godzinach szkolnych i spanie w weekendy.

Doktor Nicholas Meyer z King’s College w Londynie, który był współautorem przeglądu, powiedział: „Ta zmienność w czasie trwania i porę snu może prowadzić do rozbieżności między naszym zegarem biologicznym a rytmami snu i czuwania, co może zwiększać ryzyko zaburzeń snu i niekorzystne skutki dla zdrowia psychicznego.”

Naukowcy przyjrzeli się także roli genów, ekspozycji na światło, neuroplastyczności i innym możliwym czynnikom. Osoby z genetyczną predyspozycją do zmniejszonych zmian poziomu aktywności pomiędzy fazami spoczynku i czuwania są bardziej narażone na depresję, niestabilność nastroju i neurotyczność.

Badania przeprowadzone na poziomie populacji wykazały, że czas spędzony na świeżym powietrzu, według własnego uznania, wiąże się z niższym prawdopodobieństwem wystąpienia zaburzeń nastroju. Uważa się, że sen odgrywa kluczową rolę w tworzeniu nowych połączeń neuronowych i przetwarzaniu wspomnień emocjonalnych.

Nowe zabiegi

Doktor Renske Lok z Uniwersytetu Stanforda, który był współautorem przeglądu, stwierdził: „Ukierunkowanie na czynniki ryzyka związane ze snem i rytmem okołodobowym stwarza możliwość opracowania nowych środków zapobiegawczych i terapii. Niektóre z nich mają charakter populacyjny, np. czas uczęszczania do szkoły. i dni pracy lub zmiany w środowisku zabudowanym w celu optymalizacji ekspozycji na światło. Inne to spersonalizowane interwencje dostosowane do indywidualnych parametrów dobowych.

Wykazano, że terapia poznawczo-behawioralna bezsenności (CBT-I) zmniejsza objawy lękowe i depresyjne, a także objawy traumy u osób cierpiących na zespół stresu pourazowego (PTSD).

W depresji jednobiegunowej i dwubiegunowej terapia światłem (podawana rano po przebudzeniu) była skuteczna w porównaniu z placebo. Stosowanie go w połączeniu z lekami było również skuteczniejsze niż stosowanie samych leków. Inne odkrycia sugerują, że światło jest skuteczne w leczeniu depresji okołoporodowej.

Czas przyjmowania leków, posiłków i ćwiczeń może również wpływać na fazy dobowe. Przyjmowanie melatoniny wieczorem może pomóc osobom cierpiącym na zespół opóźnionej fazy snu i czuwania przesunąć zegar biologiczny w kierunku bardziej konwencjonalnego wzorca snu i może mieć korzystny wpływ na współistniejące zaburzenia psychiczne.

Praca na nocną zmianę może niekorzystnie wpływać na zdrowie psychiczne, ale pomocne może być jedzenie w ciągu dnia, a nie w nocy, a badania pokazują, że jedzenie w ciągu dnia zapobiega pogorszeniu nastroju.

W przeglądzie wskazano także innowacyjne, wieloskładnikowe interwencje, takie jak Transdiagnostyczna Interwencja w zakresie snu i dysfunkcji okołodobowych (Trans-C). Łączy to moduły dotyczące różnych aspektów snu i rytmów dobowych w ramy zdrowia snu, które mają zastosowanie w przypadku szeregu zaburzeń zdrowia psychicznego.

Dr Chellappa stwierdziła: „Wspólnie badania nad zdrowiem psychicznym mogą wykorzystać niezwykły postęp w nauce o śnie i rytmie okołodobowym i przełożyć je na lepsze zrozumienie i leczenie zaburzeń psychicznych”.