Otrzymując darowiznę, podatek zapłacimy lub nie, w zależności od tego, od kogo i jak dużą kwotę dostaliśmy. Wyróżnia się trzy grupy podatkowe.

Do pierwszej grupy podatkowej należy bliska rodzina. Konkretniej zalicza się do niej osoby takie jak: małżonek/ka, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, zięć, synowa, teściowie. W przypadku tych krewnych kwota wolna od podatku od darowizny wynosi 36 120 zł.

Z pierwszej grupy wydzielona została zerowa grupa podatkowa. Do jej kręgu należy najbliższa rodzina, czyli: małżonek/ka, wszyscy zstępni, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, pasierb, ojczym czy macocha. Te osoby obowiązuje całkowite zwolnienie z płacenia podatku od darowizny.

Następnie wyróżnia się drugą grupę podatkową, czyli dalszą rodzinę. Będą to m.in. zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, małżonek/ka rodzeństwa, a także ich rodzeństwo. Dla tego grona kwota wolna od podatku od darowizny jest równa 27 090 zł.

Ostatnią, trzecią grupę podatkową tworzą pozostałe osoby. Jeśli ktoś niespokrewniony z nami zdecyduje się na większy podarunek, to podatek od darowizny zapłacimy, gdy kwota przekroczy 5733 zł.

Podatek od darowizny zapłacimy zarówno od pierwszej, drugiej, jak i trzeciej grupy podatkowej, gdy wysokość prezentu przekroczy określoną dla każdej z nich kwotę wolną od podatku. To, ile będzie on wynosić, zależy od tego, ile wynosi nadwyżka od progu podatkowego. Opodatkowaniu ulega tylko kwota nadwyżki. 

Podatek od darowizny dla pierwszej grupy podatkowej wynosi: 

• przy nadwyżce do 11 833 zł – 3 proc.;
• przy nadwyżce od 11 833 do 23 665 zł – 355 zł i 5 proc. od nadwyżki ponad 11 833 zł;
• przy nadwyżce ponad 23 665 zł – 946,6 zł i 7 proc. od nadwyżki ponad 23 665 zł.

Podatek od darowizny dla drugiej grupy podatkowej wynosi:

• przy nadwyżce do 11 833 zł – 7 proc.;
• przy nadwyżce od 11 833 do 23 665 zł – 828,4 zł i 9 proc. od nadwyżki ponad 11 833 zł;
• przy nadwyżce ponad 23 665 zł – 1893,3 zł i 12 proc. od nadwyżki ponad 23 665 zł.

Podatek od darowizny dla trzeciej grupy podatkowej wynosi:

• przy nadwyżce do 11 833 zł – 12 proc.;
• przy nadwyżce od 11 833 do 23 665 zł – 1420 zł i 16 proc. od nadwyżki ponad 11 833 zł;
• przy nadwyżce ponad 23 665 zł – 3313,20 i 20 proc. od nadwyżki ponad 23 665 zł.

Urząd Skarbowy ma wgląd do prywatnych kont bankowych obywateli od 1 lipca 2022 roku. Bank na życzenie musi przekazać informacje takie jak m.in. aktualny stan rachunku bankowego czy właśnie wpływy na konto. Właściciel rachunku nie musi być o tym informowany, ale fiskus może to zrobić jedynie, gdy wystąpi podejrzenie popełnienia przestępstwa.

W przypadku, gdy pracownik kontrolujący konto zauważy dużą darowiznę, która nie została zgłoszona i opodatkowana w ciągu 6 miesięcy, może to zgłosić. Urząd Skarbowy po czasie wzywa do złożenia wyjaśnień.

Urząd Skarbowy zazwyczaj jednak interesuje się darowizną, gdy osoba, która otrzymała dużą kwotę, wykona za nią zakupy. Najczęściej jest tak w przypadku kupowania mieszkania lub samochodu. Skarbówka w takim przypadku może wezwać do złożenia wyjaśnień, skąd pochodzą środki. 

Największe problemy pojawiają się, gdy nie zgłosiliśmy otrzymania darowizny. Jeśli nie zrobimy tego w okresie 6 miesięcy od przyjęcia prezentu, czeka nas kara finansowa.

Niezgłoszenie darowizny będzie skutkowało karą do zapłacenia w wysokości od 3 do 20 proc. podstawy otrzymanej darowizny. Zasada ta obowiązuje wszystkie grupy podatkowe. Dotyczy ona także grupy zero, w przypadku której darowizny nie podlegają opodatkowaniu.