Wyborcy w Irlandii odrzucili dwie proponowane zmiany w konstytucji kraju, które miałyby usunąć sformułowania dotyczące obowiązków kobiet w domu i rozszerzyć definicję rodziny poza małżeństwo.

Ogłoszone w sobotę wyniki były nieoczekiwaną porażką działaczy na rzecz równości i premiera Leo Varadkara, czyli premiera.

Varadkar przemawiając późnym sobotnim popołudniem, po podliczeniu większości głosów, stwierdził, że jasne jest, że propozycje zostały odrzucone i że rząd uszanował wyniki.

„Jako szef rządu i w imieniu rządu bierzemy odpowiedzialność za wynik” – powiedział. „Naszym obowiązkiem było przekonanie większości ludzi do głosowania na „tak”, ale najwyraźniej tego nie zrobiliśmy”.

W piątek obywatele Irlandii udali się do urn, aby w dwóch referendach głosować za zmianą 87-letniej konstytucji kraju, która została opracowana w czasie, gdy wpływ Kościoła rzymskokatolickiego na wiele aspektów życia w Irlandii był ogromny.

Zwolennicy uznali proponowane poprawki, które poparły wszystkie irlandzkie partie polityczne, za niezbędne do zapewnienia, że ​​konstytucja odzwierciedla bardziej świecką i liberalną, nowoczesną tożsamość kraju. Jednak wielu spośród tych, którzy oddali swoje głosy w referendach, powiedziało „nie” rozważaniu obu kwestii.

Wielu analityków i polityków stwierdziło, że wyniki były bardziej złożone niż zwykłe odrzucenie proponowanych zmian. Do niepowodzenia propozycji mogła przyczynić się niższa niż oczekiwano frekwencja wyborcza i mylący przekaz kampanii „Tak”.

W piątkowych referendach wyborcy zostali poproszeni o rozważenie dwóch odrębnych kwestii.

Po pierwsze, czy zmienić art. 41 Konstytucji, aby zapewnić szersze pojęcie rodziny. Proponowany język uznawałby rodzinę „niezależnie od tego, czy opiera się na małżeństwie, czy na innych trwałych związkach, za naturalną pierwotną i podstawową komórkę społeczną” i eliminowałby inną klauzulę.

Drugi dotyczył art. 41 ust. 2, któremu działacze na rzecz równości i grupy praw kobiet sprzeciwiali się od dziesięcioleci. Mówi, że państwo „uzna, że ​​kobieta swoim życiem rodzinnym daje państwu wsparcie, bez którego nie można osiągnąć dobra wspólnego” i że „będzie zabiegać o to, aby matki nie były zmuszone koniecznością ekonomiczną do angażowania się w w pracy, przez co zaniedbują obowiązki domowe”.

Opinia publiczna głosowała przeciwko zastąpieniu tego języka nowym artykułem uznającym wszystkich opiekunów rodzinnych.

Wynik dotyczący klauzuli „życia w domu” spotkał się z rozczarowaniem ze strony grup praw kobiet, które od dawna prowadziły kampanię na rzecz usunięcia języka, postrzeganego jako relikt patriarchalnej przeszłości.

Jeszcze przed ratyfikacją konstytucji w 1937 r. niektóre kobiety sprzeciwiały się wprowadzeniu języka i w tym roku Irlandzka Krajowa Rada Kobiet odtworzyła swój protest przed budynkami rządowymi.

W ostatnich dziesięcioleciach irlandzkie społeczeństwo dokonało szeregu znaczących zmian, które wyhamowały społecznie konserwatywną politykę. W 1995 r. Irlandia głosowała za zniesieniem zakazu rozwodów, a późniejsze referendum w 2019 r. doprowadziło do dalszej liberalizacji prawa rozwodowego. W 2015 r. w kraju głosowano za legalizacją małżeństw osób tej samej płci, a w 2018 r. odbyło się referendum, które uchyliło nowelizację zakazującą aborcji.

Ostatnie referenda zwołano po tym, jak w 2020 i 2021 r. odbyło się Zgromadzenie Obywatelskie w sprawie równości płci, które przedstawiło szereg zaleceń, w tym zmianę konstytucji. Niektórzy twierdzili, że planowane zmiany nie idą wystarczająco daleko, co mogło być jednym z powodów odrzucenia propozycji.

Niektórzy przeciwnicy poprawek argumentowali, że proponowany język mówiący o „trwałych związkach” został zdefiniowany zbyt szeroko. Inni twierdzili, że przepisy dotyczące opieki mające zastąpić sformułowanie dotyczące obowiązków kobiet nie idą wystarczająco daleko, aby zmusić państwo do ochrony opiekunów.

Michael McDowell, prawnik będący niezależnym członkiem izby wyższej irlandzkiej legislatury i byłym zastępcą szefa rządu, prowadził kampanię na rzecz głosowania na „nie”.

„Rząd błędnie ocenił nastroje elektoratu i przedstawił im propozycje, których nie wyjaśnił, propozycje, które mogły mieć poważne konsekwencje” – powiedział nadawcy publicznemu RTÉ, dodając, że język ten został pośpiesznie przeprowadzony przez legislaturę bez większych konsultacji.