Kwasy tłuszczowe w krwi pępowinowej mogą powodować zaburzenia ze spektrum autyzmu, sugeruje badanie
Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) to zaburzenia neurorozwojowe, które wpływają na zdolność uczenia się i zachowania społeczne ludzi. W ciągu ostatnich kilku dekad świadomość dotycząca ASD wzrosła, szczególnie w odniesieniu do jego rozpowszechnienia i wpływu na życie osób, u których zdiagnozowano ASD. Jednak kilka aspektów związanych z ASD nie jest dobrze poznanych, co pozostawia wiele do zbadania.
Chociaż dokładne przyczyny ASD są niejasne, obecnie dostępne dowody wskazują na neurozapalenie jako główny czynnik. Kilka badań na mysich modelach ASD zasugerowało znaczenie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (PUFA) i ich metabolitów w czasie ciąży, odgrywających kluczową rolę w rozwoju ASD. Metabolity PUFA regulowane przez cytochrom P450 (CYP) wpływają na rozwój płodu u myszy, powodując upośledzenia ściśle związane z objawami ASD. Nadal jednak nie jest jasne, czy to samo dotyczy ludzi i wymaga dalszych badań.
Aby wypełnić tę lukę w wiedzy, zespół badawczy z Japonii składający się z profesora Hideo Matsuzaki z Centrum Badań nad Rozwojem Umysłowym Dzieci, University of Fukui, dr Takaharu Hirai z Wydziału Pielęgniarstwa Psychiatrycznego i Zdrowia Psychicznego, School of Nursing, University of Fukui i dr Naoko Umeda z Wydziału Pielęgniarstwa Zdrowia Matki i Dziecka, School of Nursing, University of Fukui, przeanalizował poziomy CYP-PUFA w próbkach krwi pępowinowej noworodków. Ich badanie, opublikowane 23 lipca 2024 r. w Psychiatria i kliniczne neurologierzuca światło na możliwe przyczyny ASD.
Dzieląc się motywacją stojącą za ich badaniami, prof. Matsuzaki wyjaśnia: „Metabolizm CYP tworzy zarówno epoksydowe kwasy tłuszczowe (EpFA), które mają działanie przeciwzapalne, jak i dihydroksykwasy tłuszczowe lub „diole”, które mają właściwości zapalne. Postawiliśmy hipotezę, że dynamika metabolitów CYP-PUFA w okresie płodowym, tj. niższe poziomy EpFA, wyższe poziomy diolu i/lub zwiększone enzymy metaboliczne EpFA będą miały wpływ na objawy ASD i trudności w codziennym funkcjonowaniu u dzieci po urodzeniu”.
Aby przetestować tę hipotezę, naukowcy zbadali związek między metabolitami PUFA we krwi pępowinowej a wynikami ASD u 200 dzieci. Próbki krwi pępowinowej pobrano bezpośrednio po urodzeniu i odpowiednio zakonserwowano, natomiast objawy ASD i funkcjonowanie adaptacyjne oceniano, gdy te same dzieci miały sześć lat, z pomocą ich matek.
Po przeprowadzeniu dokładnej analizy statystycznej wyników naukowcy zidentyfikowali w krwi pępowinowej jeden związek, który może mieć istotne znaczenie dla nasilenia ASD. Mowa tu o kwasach 11,12-dihydroksyeikozatrienowych (diHETrE), dihydroksykwasach tłuszczowych będących pochodnymi kwasu arachidonowego.
„Poziomy diHETrE, diolu pochodzącego z kwasu arachidonowego, we krwi pępowinowej przy urodzeniu znacząco wpłynęły na późniejsze objawy ASD u dzieci i były również powiązane z upośledzonym funkcjonowaniem adaptacyjnym. Wyniki te sugerują, że dynamika diHETrE w okresie płodowym jest ważna w trajektorii rozwoju dzieci po urodzeniu” – podkreśla prof. Matsuzaki.
Dokładniej rzecz biorąc, badacze odkryli, że wyższe poziomy cząsteczki 11,12-diHETrE miały wpływ na interakcje społeczne, podczas gdy niskie poziomy 8,9-diHETrE miały wpływ na zachowania powtarzalne i ograniczające. Co więcej, korelacja ta była bardziej specyficzna dla dziewcząt niż dla chłopców. Ta nowo odkryta wiedza może mieć kluczowe znaczenie dla zrozumienia, diagnozowania i potencjalnego zapobiegania ASD. Mierząc poziomy diHETrE przy urodzeniu, można przewidzieć prawdopodobieństwo rozwoju ASD u dzieci.
„Skuteczność wczesnej interwencji u dzieci z ASD jest dobrze udokumentowana, a wykrycie jej przy urodzeniu mogłoby zwiększyć interwencję i wsparcie dla dzieci z ASD” – zastanawia się prof. Matsuzaki. Dodaje również, że hamowanie metabolizmu diHETrE w czasie ciąży może być obiecującą drogą do zapobiegania cechom ASD u dzieci, chociaż w tym zakresie konieczne będą dalsze badania.
Podsumowując, te odkrycia otwierają obiecującą drogę dla badaczy odkrywających tajemnice otaczające ASD. Mamy nadzieję, że lepsze zrozumienie i wczesna diagnostyka będą mogły poprawić życie osób z ASD i ich rodzin.
