Nowe badanie brytyjskiego Biobanku wykazało, że nieregularny sen wiąże się z wyższym ryzykiem zachorowania na cukrzycę u osób w średnim i starszym wieku.

Analiza danych akcelerometrycznych obejmujących ponad 84 000 uczestników w ciągu 7 dni wykazała, że ​​osoby o najbardziej nieregularnych wzorcach długości snu miały o 34% wyższe ryzyko zachorowania na cukrzycę w porównaniu z ich rówieśnikami o bardziej regularnych wzorcach snu.

„Zaleca się 7–9 godzin snu na dobę, ale w wytycznych politycznych lub na poziomie klinicznym nie bierze się pod uwagę, jak często jest to potrzebne” – powiedziała dr Sina Kianersi z Brigham and Women’s Hospital w Bostonie Aktualności medyczne Medscape„Nasze badanie dodało, że nie chodzi tylko o długość snu, ale o jego stałość. Pacjenci mogą zmniejszyć ryzyko zachorowania na cukrzycę, utrzymując 7–9 godzin snu, nie tylko przez jedną noc, ale przez całe życie”.

Badanie opublikowano w Internecie pod adresem Opieka nad cukrzycą.

Modyfikowalny czynnik stylu życia

Naukowcy przeanalizowali dane 84 421 uczestników badania UK Biobank, u których nie stwierdzono cukrzycy w momencie dostarczenia danych z akcelerometru w latach 2013–2015 i których monitorowano przez medianę 7,5 roku (622 080 osobolat).

Średni wiek uczestników wyniósł 62 lata, 57% z nich stanowiły kobiety, 97% stanowiły osoby białe, a 50% było zatrudnionych w systemie niezmianowym.

Zmienność czasu trwania snu określono ilościowo na podstawie odchylenia standardowego (SD) dla każdej osoby, mierzonego akcelerometrem w ciągu 7 nocy.

Uczestnicy z dłuższym czasem snu SD byli młodsi i częściej byli kobietami, pracownikami zmianowymi lub aktualnymi palaczami; ci, którzy zgłaszali wyraźny „wieczorny” chronotyp (naturalna preferencja organizmu do spania o określonej porze); ci, którzy mieli niższy status społeczno-ekonomiczny, wyższy wskaźnik masy ciała i krótszy średni czas snu; i ci, którzy rzadziej byli osobami rasy białej.

Ponadto wśród uczestników badania częściej występowała cukrzyca i depresja w ich rodzinie.

Łącznie w trakcie obserwacji odnotowano 2058 przypadków cukrzycy.

Po uwzględnieniu wieku, płci i rasy, w porównaniu z czasem trwania snu SD ≤ 30 min, współczynnik ryzyka (HR) wynosił 1,15 dla 31–45 min; 1,28 dla 46–60 min, 1,54 dla 61–90 min i 1,59 dla ≥ 91 min.

Po wstępnej korekcie osoby z czasem trwania snu SD > 60 w porównaniu z ≤ 60 min miały o 34% wyższe ryzyko cukrzycy. Jednak dalsza korekta stylu życia, chorób współistniejących, czynników środowiskowych i otyłości osłabiła związek — tj. HR porównujący czas trwania snu SD > 60 w porównaniu z ≤ 60 min wynosił 1,11.

Co więcej, badacze odkryli, że związek między długością snu a cukrzycą był silniejszy u osób z niższym wynikiem poligenicznego ryzyka cukrzycy.

„Jednym z możliwych wyjaśnień tego odkrycia jest to, że wpływ nieregularnego snu na ryzyko cukrzycy może być mniej zauważalny u osób z wysokimi predyspozycjami genetycznymi, gdzie dominują czynniki genetyczne” — powiedział Kianersi. „Jednak ważne jest, aby zauważyć, że te efekty interakcji snu z genami nie były konsekwentnie obserwowane w różnych pomiarach i zmiennych związanych z genami. Jest to coś, co pozostaje do dalszych badań”.

Dodał jednak: „Chcę podkreślić, że związek między nieregularnym czasem snu a zwiększonym ryzykiem cukrzycy był widoczny na wszystkich poziomach poligenicznych wyników ryzyka cukrzycy”.

Związek był również silniejszy przy dłuższym czasie snu. Autorzy zasugerowali, że dłuższy czas snu „może zmniejszyć ekspozycję na światło dzienne, co z kolei może prowadzić do zaburzeń rytmu dobowego”.

Ogólnie rzecz biorąc, Kianersi powiedział: „Nasze badanie zidentyfikowało modyfikowalny czynnik stylu życia, który może pomóc obniżyć ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2”.

Badanie miało kilka ograniczeń. Między pomiarami czasu trwania snu a ocenami współczynników występowało opóźnienie wynoszące medianę 5 lat, co mogło powodować stronniczość zachowań związanych ze stylem życia, które mogą się zmieniać w czasie. Ponadto pojedynczy 7-dniowy pomiar czasu trwania snu może nie odzwierciedlać długoterminowych wzorców snu. Do wyboru uczestników zastosowano podejście losowego próbkowania z ograniczeniami, co zwiększało prawdopodobieństwo błędu selekcji.

Najlepsza regularna rutyna snu

Ana Krieger, dr n. med. i MPH, dyrektor Centrum Medycyny Snu w Weill Cornell Medicine w Nowym Jorku, skomentowała badanie Aktualności medyczne Medscape„To bardzo interesujące badanie, ponieważ wzbogaca literaturę” – powiedziała. „Poprzednie badania wykazały nieprawidłowości metaboliczne z różnicami w czasie snu i jego długości”.

„To konkretne badanie objęło dużą grupę pacjentów w Wielkiej Brytanii, którzy byli w większości biali w średnim wieku i mogą nie być reprezentatywni dla populacji ogólnej” – zauważyła. „Podobne badanie w grupie Latynosów/Hiszpanów nie wykazało żadnego istotnego związku między zmiennością pory snu a występowaniem cukrzycy. Pożądane byłoby sprawdzenie, czy badania prospektywne są w stanie wykazać zmniejszenie ryzyka cukrzycy poprzez wprowadzenie bardziej regularnej rutyny snu”.

Jak zauważyła, znaczenie naturalnego rytmu dobowego organizmu w regulacji i zakotwiczaniu wielu procesów fizjologicznych zostało podkreślone podczas wręczania Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny w 2017 r., którą przyznano trzem naukowcom zajmującym się biologią rytmu dobowego.

„Zmiany w rytmie dobowym są znane z wpływu na regulację nastroju, funkcjonowanie przewodu pokarmowego i czujność, a także inne czynniki” – powiedziała. „Utrzymywanie regularnego rytmu snu pomoże poprawić nasz rytm dobowy i lepiej regulować wiele procesów, w tym metabolizm i hormony kontrolujące apetyt”.

Warto odnotować, że badanie opublikowane w internecie 27 czerwca 2024 r. Diabetologia w zróżnicowanej pod względem rasowym i ekonomicznym populacji USA stwierdzono również, że dorośli z utrzymującymi się suboptymalnymi czasami snu (< 7 lub > 9 godzin w nocy przez średnio 5 lat) byli bardziej narażeni na rozwój cukrzycy incydentalnej. Najsilniejsze powiązanie stwierdzono wśród uczestników zgłaszających ekstremalne zmiany i większą zmienność w czasie snu.

Badanie to było wspierane przez National Institutes of Health (numer grantu R01HL155395) i projekt UKB 85501. Kianersi był wspierany przez American Heart Association Postdoctoral Fellowship. Kianersi i Krieger nie zgłosili żadnych konfliktów interesów.

Marilynn Larkin, MA, jest wielokrotnie nagradzaną autorką tekstów medycznych i redaktorką, której prace ukazały się w licznych publikacjach, w tym w Medscape Medical News i jej siostrzanym czasopiśmie MDedge, The Lancet (gdzie była redaktorką współpracującą) oraz Reuters Health.