Szwajcarska spółka zależna polskiego państwowego giganta energetycznego Orlen ujawniła szczegóły dotyczące około 400 milionów dolarów (1,6 miliarda złotych), które utraciła z tytułu przedpłat dokonanych bez zabezpieczeń pod poprzednim zarządem firmy za wenezuelską ropę naftową i produkty naftowe, które nigdy nie zostały dostarczone.

Orlen Trading Switzerland (OTS) podał, że ponad połowa pieniędzy trafiła do pośrednika z Dubaju, prowadzonego przez 25-latka z Hongkongu. Firma twierdzi, że powiadomiła prokuraturę o działaniach byłego kierownictwa w związku ze sprawą.

Sprawa ma związek z podjętą w zeszłym roku decyzją Stanów Zjednoczonych o zniesieniu sankcji na wenezuelską ropę w terminie od 18 października 2023 r. do 18 kwietnia 2024 r. W listopadzie Orlen ogłosił, że OTS wyczarterował pierwszy z sześciu supertankowców do transportu takiej ropy.

Tymczasem, zgodnie z dzisiejszym komunikatem OTS, firma pod poprzednim kierownictwem wypłaciła zaliczki na ropę kilku pośrednikom, w tym około 240 mln dolarów na rzecz firmy założonej w Dubaju w 2021 r. przez 25-latka, którego zidentyfikowano jako Obywatel Chin lub Hongkongu.

Płatności dokonywane były bez zabezpieczeń, wbrew normalnym standardom, na rzecz podmiotów, z którymi Orlen nigdy wcześniej nie współpracował.

Ropa miała zostać dostarczona w grudniu i styczniu, ale nigdy nie dotarła. OTS twierdzi, że poprzedni zarząd nie podjął żadnych działań w celu wyegzekwowania lub zerwania umów, mimo że firma płaciła około 600 000 dolarów dziennie za utrzymanie tankowców zacumowanych w portach. Ostateczny rachunek wyniósł około 30 milionów dolarów.

Orlen po raz pierwszy ogłosił 10 kwietnia, że ​​400 mln dolarów przeznaczonych na niezrealizowane dostawy należy ująć w sprawozdaniu finansowym za 2023 rok jako stratę. Do dzisiejszego komunikatu nie podano jednak szczegółów transakcji.

Koncern również dzisiaj potwierdził, że unieważnił kontrakty na zakup ropy – podaje Polska Agencja Prasowa (PAP). Nowy zarząd dodał jednak, że w dokumentach spółki nie znaleziono śladów irańskiej ani rosyjskiej ropy – o których media spekulowały w ostatnich tygodniach.

Biuro prasowe Orlenu potwierdziło, że do prokuratury wpłynęło zawiadomienie w sprawie działań byłego kierownictwa grupy w związku z OTS. Stwierdziła, że ​​prowadzi również wewnętrzny audyt operacji.

OTS powstała w sierpniu 2022 roku, kilka miesięcy po wybuchu wojny na Ukrainie i kryzysie na rynku energii spowodowanym wprowadzeniem sankcji na Rosję. Siedziba firmy znajduje się w Szwajcarii, która znana jest z luźniejszych przepisów dotyczących handlu towarami.

Na początku miesiąca premier Donald Tusk powiedział, że „istnieją uzasadnione obawy, że Polska będzie narażona na bardzo poważne kłopoty w związku z działalnością [OTS]”.

Tusk zarzuca także swojemu poprzednikowi Mateuszowi Morawieckiemu, który stał na czele odchodzącego w grudniu byłego rządu Prawa i Sprawiedliwości (PiS), o ignorowanie problemu „mimo ostrzeżeń”. Były prezes Orlenu Daniel Obajtek, zwolniony 1 lutego br., był blisko powiązany z PiS.

Orlen toczy się także w związku z oskarżeniami o to, że za kadencji Obajtka sztucznie zaniżał ceny paliw, aby ożywić kampanię reelekcyjną PiS, oraz że sprzedał Saudi Aramco aktywa o miliardy poniżej ich wartości.

Jednak zdaniem byłego członka zarządu Orlenu Michała Roga, który znalazł się w gronie usuniętych na początku tego roku w związku ze zmianami w spółkach państwowych nowego rządu, prawdziwym powodem była decyzja o zmianie kierownictwa OTS w lutym 2024 roku. za problemy z kontraktami na ropę.

„Od tych transakcji dokonano płatności z góry, co jest standardem w handlu międzynarodowym” – powiedział PAP Róg na początku tego miesiąca. „Ówczesny pełniący obowiązki Zarządu Orlenu miał wiedzę o wysokości tych przedpłat i otwartych transakcji i świadomie podjął ryzyko finansowe i biznesowe związane z odwołaniem zarządu OTS.”

Sam Obajtek powiedział też Radiu Zet, że zarzuty wobec Orlenu i OTS to „totalna bzdura”. Podobnie jak Róg stwierdził, że „nieodpowiedzialne jest nagłe zwolnienie całego zarządu spółki”.

Notatki z Polski są prowadzone przez niewielki zespół redakcyjny i wydawane przez niezależną fundację non-profit, która utrzymuje się z datków naszych czytelników. Bez Waszego wsparcia nie możemy zrobić tego, co robimy.

Źródło zdjęcia głównego: materiały prasowe Orlenu

Alicja Ptak jest starszym redaktorem w Notes from Poland i dziennikarką multimedialną. Wcześniej pracowała dla Reutersa.