W błocie to miejsce, w którym brytyjscy archeolodzy odkryli niedawno 36 kunsztownie wygrawerowanych kamieni półszlachetnych w starożytnej łaźni w miejscu rzymskiego fortu w pobliżu Muru Hadriana w Carlisle w Anglii. Kolorowe intaglio – klejnoty z naciętymi rzeźbami – prawdopodobnie wypadły z sygnetów noszonych przez bogatych kąpiących się w III wieku i trafiły do ​​kamiennych kanałów ściekowych.

Delikatne intaglio, wykonane z ametystu, jaspisu i karneolu, mają średnicę od 5 do 16 milimetrów – są większe niż gumka do ołówka, mniejsze niż dziesięciocentówka. Niektóre noszą wizerunki Apolla, Marsa, Bonus Eventus i innych rzymskich bóstw symbolizujących wojnę lub szczęście. Inne przedstawiają Ceres, boga płodności, Sol (słońce) i Mercury (handel). Jeden ametyst przedstawia Wenus trzymającą kwiat lub lustro. Czerwono-brązowy jaspis przedstawia satyra siedzącego na skałach obok kolumny.

Jak i dlaczego te kamienie zostały utracone, jest przedmiotem pewnej debaty wśród klasyków. Po sześciu latach archeologicznej pracy detektywistycznej, która dostarczyła kuszącego spojrzenia na rzymską Brytanię, Frank Giecco, dyrektor techniczny projektu Carlisle, wierzy, że on i jego zespół rozwiązali zagadkę.

Mój półszlachetny

Historycznie rzecz biorąc, dwa rodzaje grawerowanych klejnotów były noszone na pierścieniach palców: wklęsłe, które mają wzory wycięte jako zagłębienie w powierzchni klejnotu; i kamee, z projektami, które wystają z tła, wypukłym obrazem w reliefie.

Tradycja wklęsłodruku sięga czasów sumeryjskich w Mezopotamii, gdzie figury były ręcznie żłobione w bardziej miękkim kamieniu. Od około 3400 rpne pieczęcie stemplowe i cylindryczne były tłoczone i odciskane w wilgotnej glinie. Stały się one popularne w minojskiej i mykeńskiej Grecji, Persji, Egipcie i Rzymie, gdzie stały się obiektami mody; mąż stanu Cyceron zauważył, że ludzie nosili na pierścieniach portrety swoich ulubionych filozofów, co jest tradycją, która nie przetrwała w dzisiejszej sieci QVC.

Do Łaźni

Wykopaliska w Carlisle Cricket Club rozpoczęły się w 2017 roku i szybko ujawniły łaźnię, która „była naprawdę kolosalna w skali” – powiedział Giecco.

Łaźnia została zbudowana wzdłuż rzeki Eden, w pobliżu rzymskiego fortu Uxelodunum, znanego również jako Petriana, który znajdował się bezpiecznie za Murem Hadriana, północną granicą imperium. Hadrian, cesarz rzymski, nakazał zbudowanie muru w 122 rne, aby odeprzeć plemiona kaledońskie. W Uxelodunum — dziś tętniącym życiem przedmieściu — stacjonował duży i elitarny pułk kawalerii Ala Petriana. Duża osada cywilna — ostatecznie Luguvalium lub Roman Carlisle — wyrosła bezpośrednio na południu.

Główny budynek łaźni, zbudowany około 210 rne, miał ściany z piaskowca o grubości trzech i pół stopy. Łaźnie zostały odbudowane w IV wieku i nadal były używane w V wieku; niektóre części zostały następnie odbudowane z drewna i mogły nadal stać w XII wieku, kiedy w tym miejscu wydobywano materiały budowlane. Region pozostał strategiczny. „Znaleźliśmy dowody oblężeń Carlisle w latach 1645 i 1745 podczas angielskiej wojny domowej i powstania jakobickiego” – powiedział Giecco. Na początku XX wieku miejsce to zostało przekształcone w korty tenisowe.

Uważaj na swoje kosztowności

Po wejściu do łaźni w III wieku twoim pierwszym przystankiem było apodyterium, czyli przebieralnia, w której zdejmowałeś wszystko poza sandałami, potrzebnymi do ochrony stóp przed rozgrzaną podłogą. Zamożni patroni mieli niewolników do pilnowania ich dobytku; biedniejsi kąpiący się płacili opiekunom. Niektórzy mogli trzymać swoje bombki w basenach, aby zapobiec kradzieży kosztowności. „Kąpiący się znali ryzyko wypadnięcia klejnotów” – powiedział Giecco. „Ale kradzież z szafek była tak wielka, że ​​mimo wszystko trzymali przy sobie kosztowności”.

Jeśli złodziej uciekł z twoją biżuterią, możesz wezwać bogów o sprawiedliwość za pomocą tabliczki z przekleństwem: kapłan gryzmoli wiadomość, czasami od tyłu lub kodem, na płycie ołowianej lub innego metalu, a następnie rzuca ją do wód mineralnych. W latach 1979 i 1980 w gorących źródłach Aquae Sulis – obecnie Bath w Anglii – wydobyto dużą ilość tabliczek z przekleństwami – wiele z nich zawierało wykroczenia, domniemanych sprawców i sugerowaną karę. „Niech ten, który porwał ode mnie Vilbię, będzie płynny jak woda” – głosi jedno z przekleństw.

Stawanie się nieprzyklejonym

Klejnoty Carlisle zostały znalezione wraz z ponad 700 przedmiotami, w tym 105 szklanymi koralikami, ceramiką, bronią, monetami, glinianymi figurkami, kośćmi zwierząt, kafelkami z stemplem cesarskim i około 100 spinkami do włosów. Podobne odkrycia dokonano podczas wykopalisk łaźni w Cezarei w Izraelu oraz w Bath.

Obecność spinek do włosów sugeruje, że właścicielami klejnotów były prawdopodobnie kobiety – powiedział Giecco. A zanurzenie w wodzie z łaźni mogło spowodować poluzowanie klejów jubilerskich, takich jak żywica z kory brzozowej, i spowodować rozszerzenie i kurczenie się metalowych oprawek. W parnym otoczeniu rzymska elita mogła wyjść ze swoich leniwych kąpieli bez ozdób. Kamienie zostały prawdopodobnie spłukane do kanalizacji podczas czyszczenia basenów i saun.

„Kąpiący się mogli nawet tego nie zauważyć, dopóki nie wrócili do domu, ponieważ to właśnie kamień wypadł z pierścieni” – powiedział Giecco.