Nowe badanie przeprowadzone w tych trzech krajach wykazało, że unijny zakaz sprzedaży nowych samochodów z silnikami spalinowymi od 2035 r. jest najmniej popularnym środkiem ochrony klimatu w Niemczech, Francji i Polsce, nawet wśród wyborców partii centrolewicowych.

W 2023 r. kraje UE i Parlament Europejski przyjęły de facto zakaz sprzedaży nowych samochodów z silnikiem benzynowym i olejem napędowym począwszy od 2035 r., ograniczając do zera dozwoloną emisję z rury wydechowej, z wyjątkiem wyłącznie samochodów napędzanych wyłącznie paliwami neutralnymi dla klimatu, których wdrożenie jest nadal niezakończone.

Polityka ta, powszechnie znana jako „zakaz stosowania silników spalinowych”, jest najmniej popularnym środkiem polityki klimatycznej lista 40 opcji zaproponowanych w ankiecie przeprowadzonej przez badaczy z Uniwersytetu Oksfordzkiego, Uniwersytetu Humboldta w Berlinie i Hertie School Berlin, opublikowanej w piątek (8 marca).

Badanie umożliwiło 15 000 respondentom w Niemczech, Francji i Polsce ocenę wielu polityk klimatycznych, a także status quo, w porównaniu parami, w celu stworzenia rankingu popularności wśród potencjalnych środków.

We wszystkich trzech krajach na najniższych pozycjach znalazł się zakaz poruszania się samochodami z silnikami spalinowymi, a następnie takie rozwiązania, jak podwyższenie opłat za emisję CO2 (Niemcy, Polska) oraz opłaty drogowe dla wszystkich samochodów z wyjątkiem elektrycznych (Francja).

Choć niezadowolenie z zakazu silników spalinowych jest największe wśród wyborców skrajnej prawicy, rozprzestrzenia się na różne obozy polityczne, czyniąc go najmniej popularną opcją także wśród potencjalnych wyborców partii centrolewicowych, takich jak niemiecka SPD, polska Lewica czy Francuska Parti Socialiste (cała S&D).

W przeciwieństwie do partii centroprawicowych i skrajnie prawicowych centrolewicowa grupa S&D w Parlamencie Europejskim zawsze popierała to rozwiązanie, argumentując, że konieczne jest osiągnięcie ogólnounijnej neutralności klimatycznej do 2050 r. i zapewnienie producentom samochodów niezbędnej przejrzystości, aby mogli skoncentrować się na w samochodach elektrycznych.

Podczas gdy centroprawicowa EPP usunęła obietnicę wycofania zakazu „tak szybko, jak to możliwe” ze swojego ostatecznego manifestu na czerwcowe wybory do Parlamentu Europejskiego, przyjętego na konwencji partii w zeszłym tygodniu, Jens Gieseke, główny negocjator EPP ds. przepisów dotyczących emisji CO2 dla samochodów powiedział Euractiv, że „koniec silnika spalinowego i tak zostanie poddany przeglądowi”.

Środki popularne, które nie wpływają na konsumentów

Z drugiej strony spektrum najpopularniejsze działania obejmują wyższe inwestycje rządowe w transport publiczny (Niemcy), przejście na przyjazne dla środowiska ogrzewanie w budynkach użyteczności publicznej (Francja, Polska) oraz inne środki nakładające ciężar na organy publiczne i duże korporacje , a nie konsumentów.

„Nadal widzimy szerokie spektrum środków, które ludzie uważają za lepsze w zakresie polityki klimatycznej niż nic nie robienie” – wyjaśnił Nils Redeker z Hertie School Berlin, przedstawiając w środę (6 marca) pierwsze wyniki badania. Jego zdaniem w tym spektrum „w dużym stopniu dominują zielone inwestycje i środki polityki przemysłowej”.

„Istnieje również szereg popularnych interwencji regulacyjnych, na przykład zielone standardy dotyczące produkcji energii, zielone standardy dla przemysłu, ale także bardzo ukierunkowane interwencje, takie jak zakaz lotów na krótkich dystansach lub prywatnych odrzutowców” – dodał Redeker, który jest współautorem raportu.

Regulacje staną się popularne, „zwłaszcza jeśli nie będą miały bezpośredniego wpływu na życie codzienne ludzi” – podsumował.

Brak ogólnego „zielonego sprzeciwu”

Niemniej jednak autorzy odrzucili wrażenie szerokiego „luzu” wobec środków polityki klimatycznej, argumentując, że „nawet po pięciu latach intensywnego skupiania się polityki europejskiej na kwestiach klimatycznych regulacji i pomimo wysokiej inflacji, trudnej sytuacji gospodarczej i pilnej konieczności zapewnienia bezpieczeństwa kwestii klimatycznych większość wyborców nadal opowiadałaby się za bardziej ambitną polityką klimatyczną”.

„Europejska kampania wyborcza, w której partie próbują się przelicytować w kwestii tego, kto najbardziej ograniczy swoje ambicje klimatyczne, po prostu źle określiłaby stanowisko wyborców w tej sprawie” – ostrzegali.

Zamiast tego autorzy wyrazili nadzieję na położenie większego nacisku na inwestycje publiczne, na przykład za pośrednictwem ogólnounijnego funduszu na rzecz polityki przemysłowej, który mógłby skupiać się na ekologicznych inwestycjach, ale także mieć na celu zmniejszenie zależności gospodarczych od krajów trzecich i ochronę konkurencyjności europejskiego przemysłu.

„Ważna będzie tutaj odpowiedź na kwestię finansowania” – powiedział Jannik Jansen, kolejny współautor raportu.

W przypadku w dużej mierze niepopularnych środków, takich jak wyższe ceny emisji dwutlenku węgla w przypadku benzyny i oleju napędowego, autorzy argumentowali, że redystrybucja dochodów, szczególnie wśród gospodarstw domowych o najniższych dochodach, mogłaby zmniejszyć sprzeciw społeczny.

„Widzimy tutaj konsensus pomiędzy trzema krajami, a także ponad podziałami partyjnymi, co do tego, że dochody te powinny być redystrybuowane w sposób łagodny i progresywny” – stwierdził Jansen, dodając, że „oznacza to, że gospodarstwa domowe o niskich lub średnich dochodach powinny otrzymać większy udział procentowy”.

Redystrybucja na mieszkańca, tzw Klimagelda (premia klimatyczna), zgodnie z którą każdy obywatel otrzymywałby stałą ryczałtową płatność, za którą opowiadają się niemieccy Zieloni i liberalna FDP, byłoby jednak „zaskakująco” niepopularne, dodał Jansen.

[Edited by Zoran Radosavljevic]

Przeczytaj więcej z Euractiv