Delors, socjalista i związkowiec, który rozpoczął karierę we francuskim banku centralnym, pracował jako wykładowca ekonomii i wyższy urzędnik we francuskich rządach różniących się ideologicznie.

Pod rządami prezydenta François Mitterranda pan Delors był ministrem gospodarki i finansów od 1981 do 1983 r. oraz ministrem gospodarki, finansów i budżetu w latach 1983 i 1984. W pierwszym socjalistycznym rządzie kraju od 1956 r. uważany był za umiarkowanego. inflacji, nalegał na to, co nazywali niektórzy socjaliści „oszczędności z ludzką twarzą”, hamując wydatki i wprowadzając nowe podatki.

W 1985 r., kiedy jedność europejska wciąż wydawała się wątła, Delors został mianowany przewodniczącym Komisji Europejskiej z siedzibą w Brukseli, przy silnym poparciu Mitterranda. W ciągu następnych 10 lat Delors zaczął wywierać większy wpływ na przyszłość kontynentu niż którykolwiek prezydent wcześniej i później.

Walczył o jednolity rynek europejski zapoczątkowany w 1993 r. oraz o wspólną walutę euro, zatwierdzoną w tym samym roku Traktatem z Maastricht i wprowadzoną w 1999 r. „Te dwie rzeczy są jego wielkimi osiągnięciami” – powiedział Stephen Wall, dyplomata i historyk, który w 1995 r. został stałym przedstawicielem Wielkiej Brytanii przy Unii Europejskiej. „Nie sądzę, aby doszło do tego bez jego mózgu i zapału”.

Traktat z Maastricht utworzył Unię Europejską z poprzedzającej go Wspólnoty Europejskiej. Jego kadencja była także świadkiem podpisania układu z Schengen, który zniósł większość kontroli granicznych na dużej części bloku.

Był kluczowym uczestnikiem konfliktów, które pozostają nierozwiązane w dobie brexitu – wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej – dotyczących podziału władzy między UE a rządami krajowymi.

Doszedłszy do wniosku, że Europa jest „bezradna, niepełnosprawna i podzielona”, jak powiedział magazynowi Time w 2007 roku, pan Delors ciężko pracował, aby pozyskać zwolenników swojej wizji integracji, argumentując, że kraje europejskie muszą współpracować gospodarczo, w przeciwnym razie pogrążą się w upadku. Inny kluczowy aspekt jego przesłania – głoszący, że kraje europejskie powinny stworzyć wspólną sieć bezpieczeństwa w zakresie polityki społecznej – okazał się trudniejszy do sprzedania, zwłaszcza w dalszej części jego kadencji.

Pana Delorsa ukształtował pacyfizm jego ojca, który walczył w okopach I wojny światowej, oraz masowe wysiedlenie jego własnego pokolenia podczas II wojny światowej. Osobiście skromny, miał ekspansywną wyobraźnię polityczną radykała. Był jednak zagorzałym zwolennikiem pomyślnej stabilności i centryzmu politycznego.

Miał „niemal nieludzką zdolność do pracy” i „niesamowitą zdolność do generowania pomysłów z pragmatycznym instynktem ich wdrażania” – Charles Grant, były korespondent brukselskiego „The Economist”, napisał w swojej biografii z 1994 r. „Delors: Inside the Economist”. Dom, który zbudował Jacques”.

Jako przewodniczący Komisji Europejskiej pan Delors zdecydowanie opowiadał się za Europą, w której ludzie, towary i kapitał mogliby przepływać przez granice, a także za zmianami, które kraje musiałyby wprowadzić, aby przygotować się na nową rzeczywistość. Udało mu się sprzedać ten pomysł francuskim lewicowcom, którzy wysłali go do Brukseli, oraz niezłomnym konserwatystom, takim jak brytyjska premier Margaret Thatcher, której późniejsze starcia z nim zapowiadały politykę Brexitu.

Thatcher i pan Delors, nieprawdopodobni partnerzy, początkowo pracowali razem nad budowaniem jednolitego rynku. Thatcher chciała jednak zatrzymać się na tym, co według Delorsa stanowiło zaledwie pierwszy krok w kierunku zjednoczonego kontynentu ze wspólną walutą i liberalną polityką społeczną, obejmującą obowiązujące w całym bloku standardy w miejscu pracy, programy szkoleń zawodowych i gwarantowane prawo do rokowań zbiorowych.

„Delors jest jak samochód sportowy, który według niej przyspiesza od 0 do 60 w ciągu kilku sekund” – Wall powiedział o Thatcher. „Gwoździem do trumny” ich związku był rok 1988 wizyta w Wielkiej Brytanii, podczas której pan Delors, bez uprzedniej konsultacji z nią, wygłosił przemówienie popierające negocjacje zbiorowe pracy na poziomie europejskim.

„Nie przeprowadził sondowań” – powiedział Wall. „Przesadnie zareagowała”.

Jej repliką było głośne przemówienie w Brugii w Belgii, w którym wyraziła żal przeciwko federalnej Europie. „Nie udało nam się z sukcesem cofnąć granic państwa w Wielkiej Brytanii, a jedynie po to, by zobaczyć je ponownie narzucone na szczeblu europejskim wraz z europejskim superpaństwem sprawującym nową dominację z Brukseli” – stwierdziła.

W latach 90., gdy Delors napotykał rosnący opór ze strony przeciwników przyspieszonej integracji, poparcie dla jego potencjalnej kandydatury na prezydenta Francji rosło. Jednak, jak powiedział, zdecydował się zrezygnować ze swojej kandydatury, po części dlatego, że nie chciał sprawować urzędu bez mandatu na tyle potężnego, aby przeprowadzić gruntowną przebudowę społeczeństwa.

Jego dziedzictwo opierało się głównie na osiągnięciach w Unii Europejskiej, która w 1995 r. liczyła 12 członków i od tego czasu jej liczebność wzrosła ponad dwukrotnie, a do nowych należy wiele krajów byłego bloku wschodniego.

„Nie wyobrażałem sobie, że będziemy mieć 27 członków” – powiedział Time w 2007 roku. „Ale nie wiedziałem, że upadnie mur berliński”.

Kwestie, które podnosił i spory, które wszczynał, wciąż krążą wokół spraw europejskich. W 2020 r. ówczesny premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson, który zasłynął w Daily Telegraph, pisząc alarmistyczne artykuły z nagłówkami takimi jak „Delors planuje rządzić Europą”, przewodniczył wystąpieniu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Było to największe jak dotąd wyzwanie dla wizji pana Delorsa.

Jacques Lucien Jean Delors urodził się 20 lipca 1925 r. w Paryżu. Jego ojciec, działacz związkowy ranny podczas I wojny światowej, pracował jako woźny i posłaniec we francuskim banku centralnym, gdzie namawiał pana Deloresa do szukania kariery.

Nie uczęszczał do ekskluzywnych szkół, które tradycyjnie kierują uczniów do francuskiej elity politycznej. Widok kolegów z klasy dławionych brakiem możliwości zaniepokoił go i zadecydował o jego polityce na całe życie. „Myślę, że po raz pierwszy poczułem niesprawiedliwość społeczną, gdy zobaczyłem, jak moi kumple opuszczają szkołę i udają się prosto do fabryk” – powiedział Newsweekowi.

Uczęszczał na Uniwersytet Paryski, ale wkrótce rozpoczął pracę jako stażysta w banku centralnym, gdzie otrzymał szybkie awanse. Kontynuował zajęcia wieczorowe i uzyskał dyplom z ekonomii.

Pan Delors, praktykujący katolik, rzadko podkreślał swoją wiarę, ale miał przekonania religijne, które leżały u podstaw jego polityki. W 1950 roku został doradcą ekonomicznym postępowego chrześcijańskiego stowarzyszenia związkowego i zaczął organizować się w chrześcijańskim ruchu robotniczym.

W 1948 r. pan Delors poślubił Marie Lephaille, pracownicę banku centralnego. Zmarła w 2020 r. Ich syn, dziennikarz Jean-Paul Delors, zmarł na białaczkę w 1982 r. w wieku 29 lat. Wśród ocalałych jest córka, Martine Aubry, była szefowa francuskiej Partii Socjalistycznej, która była burmistrzem Lille, miasta w pobliżu granicy Francji z Belgią od 2001 roku.

Na początku swojej kariery Delors zaczął wspinać się po szczeblach francuskiej biurokracji politycznej, a w 1969 roku został mianowany głównym doradcą gaullowskiego premiera Jacques’a Chabana-Delmasa. W 1974 wstąpił do Partii Socjalistycznej. W 1979 został wybrany do Parlamentu Europejskiego. Dołączył do rządu Mitterranda w 1981 r. i piastując stanowisko w rządzie, był wybranym burmistrzem Clichy na przedmieściach Paryża w latach 1983–1984.

W różnych okresach pan Delors wykładał ekonomię na Uniwersytecie Paris-Dauphine oraz w prestiżowej L’Ecole Nationale d’Administration, pracując w rządzie. Po odejściu z polityki w 1995 r. Delors kierował Instytutem Jacques’a Delorsa – zespołem doradców we Francji.

Pan Delors doczekał się Europy, którą trudno było sobie wyobrazić, gdy urodził się niecałe dziesięć lat po zakończeniu I wojny światowej. Jednak siły historii, które powołał do realizacji europejskiego eksperymentu, pozostają w ruchu , ich kierunek jest niepewny.

„Budowa Europy odpowiada zarówno ideałowi, jak i konieczności” – pisał w 1992 roku we fragmencie cytowanym przez Granta w biografii. „Ideał często wydawał się przyćmiony [but] konieczność ta była zawsze obecna, nawet nagląca dla tych, którzy nie akceptowali historycznego upadku Europy”.